تعریف اهل بیت:
وقتی گفته می شود «اهل بیت»، یعنی اهل و خانواده شخص، و«التأهل» یعنی ازدواج کردن. و «آل بیت» یعنی ساکنان خانه، و اهل اسلام یعنی پیروان دین اسلام و اما اهل چنانکه در معجم مقاییس اللغه آمده «آل الرجل» یعنی اهل او و «آل الله و رسوله» یعنی اولیاء و دوستان خدا و پیامبر، اصل کلمه اهل بوده، سپس هاء به همزه تبدیل شده «آأل» وقتی دو تا همزه پی در پی آمد دومی به الف مبدل شد، و غالبا این کلمه مضاف نمی شود مگر جائیکه که دلالت بر شرف داشته باشد.
مثلا گفته نمی شود «آل الحائک» برخلاف اهل که چنین نیست، می توان گفت«أهل الحائک» و «بیت» شخص عبارت از خانه و شرف اوست.اگر مطلقاً «البیت» گفته شود منظور خانه کعبه است، زیرا که دلهای مؤمنان به او میل دارد، و نفسها در آن آرامش پیدا می کند، زیرا که قبله است، اگر به اصطلاح عصر جاهلی اهل بیت گفته شود منظور ساکنان مخصوص آن خانه است و اما بعد از اسلام اگر مطلقاً اهل بیت گفته شود منظور اهل بیت پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم است.
آل رسول کیست؟
علماء در باره تشخیص دقیق اهل بیت رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم اختلاف نظر زیادی دارند، که مشهور ترین آن عبارت است از اینکه اهل بیت:
۱ـ کسانی هستند که صدقه برآنان حرام گردیده است. این رأیجمهور است.
۲ـ اولاد پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم و همسران ایشان است، این رأی ابن العربی در احکام القرآن است که از آن دفاع کرده است، بعضی بر همین رأی هستند اما همسران حضرت را داخل نمی دانند.
۳ـ آل پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم کسانی هستند که تا روز قیامت از ایشان پیروی می کنند، امام نووی در شرحش بر صحیح مسلم و صاحب انصاف از این دیدگاه دفاع کرده اند.
۴- بعضی علماء هم آل را منحصر به پرهیزگاران از پیروان مصطفی صلی الله علیه وآله وسلم دانسته اند.
پرسش: کسانیکه از صدقه محروم شده اند چه کسانی هستند؟
پاسخ: بنی هاشم و بنی عبدالمطلب، این قول راجح و رأی جمهور است.
۵- بعضی علماء آنها را فقط منحصر به بنی هاشم دانسته اند.
۶- مراد از آل رسول صلی الله علیه وآله وسلم از دیدگاه شیعیان امامی اثناعشری فقط دوازده امام است (به اضافه حضرت فاطمه رضی الله عنها هیچ کس دیگری را در آن داخل نمیدانند.) گروهای مختلف تشیع از اهل بیت تعریفهای متفاوتی دارند. قول راجح همان قول اول است.
اهل سنت و اهل بیت
هیچ کتابی از کتب اعتقادی اهل سنت نیست که در آن ذکری از اهل بیت رضوان الله علیهم اجمعین نباشد، بدلیل اهمیتی که دارد علماء آنرا جزو مسائل اعتقادی شمرده اند، و درباره آن کتابها نوشته اند. خلاصه عقیده اهل سنت را در این زمینه شیخ الاسلام ابن تیمیه در عقیده واسطیه نگاشته است، با این که این کتاب بسیار مختصر است می نویسد: اهل سنت اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم را دوست می دارند و با آنان موالات می ورزند، و وصیت و سفارش پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم که فرمودند:
(اذکِّرُکم الله فی أهل بَیتی اذکرکم الله فی أهل بیتی) را درباره آنان بجای می آورند .
همچنین رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم هنگامی که عمویشان عباس خدمت ایشان شکایت کرد که بعضی قریشی ها با بنی هاشم جفا می کنند فرمودند:
(قسم به ذاتیکه جانم در دست اوست هرگز مؤمن نمی شوند تا اینکه شما را بخاطر خدا و بخاطر خویشاوندی با من دوست بدارند).
و فرمودند:
« خداوند از میان همه مردم خاندان اسماعیل و از میان آنان کنانه و از کنانه قریش و از قریش بنی هاشم و از میان بنی هاشم مرا برگزید».
به همین نص اکتفا می کنیم آنهم از امامی که بعضی برادران شیعه با او عداوت خاصی دارند.
مقاله پیشنهادی
از سوی به سوی شدن در خواب شب
عَنْ عُبَادَهَ بْنِ الصَّامِتِ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ صلی الله علیه وسلمقَالَ: «مَنْ تَعَارَّ …