اهداف جهاد در راه خدا

هدف از جنگیدن در اسلام این است که دین به طور کامل از آنِ الله باشد؛ مردم از تاریکی های کفر و شرک و جهل به سوی نور ایمان و توحید و علم هدایت شوند، متجاوزان قلع و قمع شوند، فتنه ها نابود شوند، کلمه ی خداوند بالا و برتر باشد، دین خداوند ابلاغ  گردد و موانع موجود در مسیر تبلیغ و نشر دین برداشته شود؛ و چون ابلاغ دین بدون جنگ میسر باشد، نیازی به جنگ نخواهد بود. و با کسانی که دعوت به آنها نرسیده است، جنگی نخواهد بود مگر پس از اینکه به اسلام دعوت شوند و در صورتی که دعوت اسلام را نپذیرند، امام و خلیفه مسلمین آنها را به پرداخت جزیه دستور می دهد، اگر از پرداخت جزیه هم سرباز زدند، از خداوند طلب یاری کرده و با آنها می جنگد؛ و در صورتی که دعوت اسلام به آنها رسیده باشد، جنگیدن با آنها بدون ابلاغ دعوت برای بار دیگر، جایز است.

خداوند متعال انسان ها را برای عبادت خودش آفرید لذا دعوت آنها قبل از هر امری واجب است و کشتن هیچیک از آنها جایز نیست مگر کسی که عناد کند و بر کفر خود اصرار داشته باشد یا آنکه مرتد شود یا ظلم کند یا راه تعدی و تجاوز در پیش گیرد یا اینکه مانع اسلام آوردن دیگران شود یا مسلمانان را مورد آزار و اذیت قرار دهد؛ و رسول خدا با هیچ قومی نجنگید مگر اینکه قبل از جنگ آنها را به اسلام دعوت داد.

خداوند متعال می فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِداً وَمُبَشِّراً وَنَذِیراً * وَدَاعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجاً مُّنِیراً * وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ بِأَنَّ لَهُم مِّنَ اللَّهِ فَضْلاً کَبِیراً * وَلَا تُطِعِ الْکَافِرِینَ وَالْمُنَافِقِینَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ وَکَفَى بِاللَّهِ وَکِیلاً» (احزاب: ۴۵-۴۸)
«ای پیامبر، ما تو را گواه و بشارت دهنده و بیم دهنده فرستادیم. و دعوت کننده به سوی الله به فرمان او و چراغی روشنی بخش قرار دادی و مؤمنان را بشارت ده که برای آنها از سوی الله فضل بزرگی است. و از کافران و منافقان اطاعت مکن و آزار‌شان را و اگذار (و به آنان اعتنای نکن) و بر الله توکل کن و الله (به عنوان) کارساز (و مدافع) بسنده است».

اثر صبر و یقین در عمل
چون مسلمان به حق بپردازد و نیت وی همراه با استعانت از خداوند و برای او تعالی باشد، هرچند آنچه در آسمان ها و زمین است به مکر و نیرنگ علیه او روی آورند، خداوند متعال وی را در برابر آنها کفایت می کند. و بنده بر حسب تفریط یا افراط در این امور سه گانه یا بخشی از آنها یاری می شود.
بنابراین کسی که به باطلی بپردازد یاری نمی شود و اگر یاری شود، عاقبت از آنِ او نخواهد بود و نکوهیده و خوار خواهد بود. و اگر به حق بپردازد اما برای خداوند نباشد بلکه قصد وی ستایش و سپاسگزاری مردم باشد، نیز یاری نمی شود. چراکه یاری و پیروزی برای کسی است که جهاد می کند تا کلمه ی خداوند بالا و برتر باشد. و اگر یاری شود یاری وی بر حسب صبر و حقی که به همراه دارد، می باشد؛ و اگر به حق بپردازد و از غیرالله یاری طلبد، یاری نشده و تنها خواهد ماند. بنابراین صبر همیشه یاری می شود؛ اگر حق با کسی باشد که صبر می کند، عاقبت و سرانجام از آنِ او خواهد بود و در غیر این صورت، عاقبت و فرجام برای او نخواهد بود و به هدف نمی رسد.  
۱- خداوند متعال می فرماید: «وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَلَا تَکُن فِی مِرْیَهٍ مِّن لِّقَائِهِ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِی إِسْرَائِیلَ * وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ» (سجده: ۲۳-۲۴) «به راستی به موسی کتاب (تورات) دادیم، پس (ای پیامبر گرامی،) از دیدار او (موسی) در شک و تردید مباش و ما آن (تورات) را (وسیله) هدایت برای بنی اسرائیل قرار دادیم. و از آنان پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت می‌کردند، چون شکیبایی ورزیدند و به آیات ما یقین داشتند».
۲- خداوند متعال می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (آل عمران: ۲۰۰) «ای کسانی‌ که ایمان آورده‌اید، صبر کنید و دیگران را به صبر و شیکبائی فرا خوانید (و پایداری کنید) و مرزها را نگهبانی کنید و از الله بترسید، شاید رستگار شوید».