امام جعفر صادق فرزند ابوبکر صدیق رضی الله عنه

ولدنی ابوبکر مرتین
من از دو جهت فرزند ابوبکرم

مادر امام صادق کیست؟
مادر امام صادق (ع)، ام فروه دختر قاسم بن محمد بن ابوبکر میباشد. مادر ام فروه نیز، اسما دختر عبدالرحمن پسر ابوبکر صدیق است.

قال الحافظ عبد العزیز بن الأخضر الجنابذى رحمه الله أبو عبد الله جعفر بن محمد بن على بن الحسین بن على بن أبى طالب علیهم السلام الصادق وأمه أم فروه واسمها قریبه بنت القاسم بن محمد بن أبى بکر الصدیق رضى الله عنه وأمها أسماء بنت عبد الرحمن بن أبى بکر الصدیق ولذلک قال جعفر علیه السلام ولقد ولدنى أبو بکر مرتین ولد عام الجحاف سنه ثمانین ومات سنه ثمان وأربعین ومائه.
(کشف الغمه  ابن أبی الفتح الإربلی، جلد : ۲  صفحه : ۳۷۴).
goo.gl/8BHccF
ابو عبدالله جعفر فرزند محمد بن علی بن الحسین بن علی ابن طالب، مادرش أم فروه دختر قاسم فرزند محمد بن ابی بکر است و از طرف دیگر مادرش أسما دختر عبدالرحمن فرزند ابی بکر است و به همین خاطر امام صادق فرمود من دو بار از ابوبکر متولد شده ام.
یعنی جعفر صادق از دو جهت نسبش به حضرت ابوبکر صدیق میرسد.

پیمان خویشاوندی بین فرزندان ابوبکر صدیق با علی رض به طور کلی به هم پیوند خورده است.
امام صادق از نوادگان حضرت ابوبکر صدیق میباشد و این را شیعه قبول دارد، علمای مطرح شیعه این پیوند خویشاوندی را پذیرفته اند و کم و بیش در آثار خود بدان اشاره نموده اند:
در کتاب اصول کافی اثر کلینی در باب تولد ابی عبدالله آمده که مادر او (جعفر صادق) أم فروه بنت قاسم پسر محمد پسر ابوبکر و مادر ام فروه نیز اسما دختر عبدالرحمن بن ابی بکر است.
(باب) * (مولد أبی عبد الله جعفر بن محمد علیه السلام) * ولد أبو عبد الله علیه السلام سنه ثلاث وثمانین ومضى فی شوال من سنه ثمان وأربعین ومائه وله خمس وستون سنه ودفن بالبقیع فی القبر الذی دفن فیه أبوه وجده والحسن ابن علی علیهم السلام وأمه أم فروه بنت القاسم بن محمد بن أبی بکر وأمها أسماء بنت عبد الرحمن بن أبی بکر.
(الکافی، ط الاسلامیه لشیخ الکلینی جلد : ۱ صفحه : ۴۷۲).
http://lib.eshia.ir/11005/1/472

شیخ مفید هم نظیر همان سخن را در کتاب ارشاد خود آورده است:
ومضى علیه السلام فی شوال من سنه ثمان وأربعین ومائه، وله خمس وستون سنه، ودفن بالبقیع مع أبیه وجده وعمه الحسن علیهم السلام. وأمه أم فروه بنت القاسم بن محمد بن أبی بکر.
(الارشاد الشیخ المفید جلد : ۲ صفحه : ۱۸۰).
http://lib.eshia.ir/15017/2/180

در کتاب کشف الغمه که روایت قبلی هم از این کتاب بود، ابن ابی فتح اربلی نسب مادر امام صادق را بیان کرده که به ابوبکر صدیق میرسد و این بار اثری از راوی اهل سنت هم نیست که بخواهند رد کنند:

وأما نسبه أبا وأما فأبوه أبو جعفر محمد الباقر وقد تقدم بسط نسبه وأمه أم فروه بنت القاسم بن محمد بن أبى بکر الصدیق رضى الله عنه.
(کشف الغمه ابن أبی الفتح الإربلی جلد : ۲ صفحه : ۳۶۸).
http://lib.eshia.ir/16052/2/368

علامه مجلسی هم به همین سخن ابن ابی فتح اشاره میکند و آن را رد نکرده است و این ثابت میکند که علامه مجلسی هم این جریان را پذیرفته است.
وأما نسبه أبا وأما فأبوه أبو جعفر محمد الباقر وأمه أم فروه بنت القاسم بن محمد بن أبی بکر.

وقال الحافظ عبد العزیز أمه أم فروه بنت القاسم بن محمد بن أبی بکر وأمها أسماء بنت عبد الرحمن بن أبی بکر ولد عام الجحاف سنه ثمانین ومات سنه ثمان وأربعین ومائه
(بحار الأنوار العلامه المجلسی جلد : ۴۷ صفحه : ۵).
http://lib.eshia.ir/11008/47/5

شیخ شمس الدین محمد بن مکی بن احمد عاملی نبطی جزینی معروف به شهید اول(۷۸۶-۷۳۴هق)مشهور به افقه الفقهاء،امام الاعظم از فقهای مشهور شیعه در قرن هشتم هجری قمری هم نسب مادر امام جعفر صادق را به همین صورت ذکر کرده است:

السادس: الإمام أبو عبد اللّٰه جعفر بن محمَّد الصادق علیهما السَّلام العالم، ولد بالمدینه یوم الاثنین سابع عشر شهر ربیع الأوّل سنه ثلاث و ثمانین، و قبض بها فی شوّال، و قیل: فی منتصف رجب، یوم الاثنین سنه ثمان و أربعین و مائه عن خمس و ستّین سنه، امّه أُمّ فروه ابنه القاسم الفقیه بن محمَّد النجیب بن أبی بکر، و قال الجعفی: اسمها فاطمه و کنیتها أُمّ فروه.

(الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه الشهید الاول جلد : ۲ صفحه : ۱۲).
http://lib.eshia.ir/10020/2/12

این مطلب در سایر کتب شیعه هم آمده است که نیازی به ذکر همه آنها نیست. همانطور که گفتیم علمای شیعه قبول دارند که امام جعفر صادق از نوادگان ابوبکر صدیق میباشد و این قول مشهور است که آوردیم. اما این سخن جعفر صادق که گفته “ولدنی ابوبکر مرتین” که در کتب اهل سنت هم آمده، مورد قبول علمای شیعه میباشد:
ـ سید محسن امین عالم شیعی متوفای ۱۳۷۱ ه ق در کتاب خودش أعیان الشیعه به این سخن امام صادق که گفته “من دو بار از ابوبکر متولد شده ام” اشاره میکند و هیچ ردی هم بر این مطلب ننوشته:

وحزنا عتیقا وهو غایه فخرکم بمولد بنت القاسم بن محمد قیل إنه کان متزوجا بنت الإمام زین العابدین ع وهو ابن خالته اماهما بنات یزدجرد بن شهریار آخر الأکاسره ملوک الفرس، وقال ابن سعد امه أم ولد یقال لها سوره ووالده أم فروه هی أسماء وقیل قریبه بنت عبد الرحمن بن أبی بکر وهو معنى قول الصادق ع ان أبا بکر ولدنی مرتین.