اقوال سلف در تمجید صحابه

* ابن مسعود می­ گوید: إن الله نظر فی قلوب العباد فوجد قلب محمد خیر قلوب العباد فاصطفاه لنفسه، وابتعثه برسالته، ثم نظر فی قلوب العباد بعد قلب محمد فوجد قلوب أصحابه خیر قلوب العباد فجعلهم وزراء نبیه، یقاتلون على دینه، فما رآه المسلمون حسناً فهو عند الله حسن، وما رأوه سیئاً فهو عند الله سیئ: (الله به قلب ­های بندگان نگریست؛ قلب محمد را از دل همه ­ی بندگان­ بهتر یافت و او را برای خویش برگزید . به رسالت خود مبعوثش نمود. سپس بعد از قلب محمد به دل دیگر بندگان نظر افکند و قلوب اصحاب او را بهترین قلب ­ها یافت و آنان را وزرای نبی خود نمود که برای (دفاع) از دینش کارزار می ­کنند. لذا آن­چه را مسلمانان نیک پندارند نزد الله نیک است و آن­چه را بد و ناپسند بدانند، نزد الله  هم ناپسند و بد است)[۱].

* ابن عمر گوید:لا تسُبُّوا أصحابَ محمدٍ فلَمقام أحدهم ساعهً یعنی مع النبی خیرٌ من عمل أحدکم عمره: (صحابه­ ی محمد  را ناسزا و بد نگویید. یه لحظه حضور آنان در کنار نبی برتر از یک عمر عمل شماهاست)[۲].

* ابن عباس گفته است: لا تسبوا أصحاب محمد  فلمقام أحدهم ساعه  یعنی مع النبی خیر من عمل أربعین سنه. وفی روایه: خیر من عباده أحدکم عمره : (اصحاب محمد را ناسزا نگویید. یک لحظه همراهی آنان با رسول الله برتر از عمل چهل سال است. و در روایتی آمده است: بهتر از یک عمر، عبادت یکی از شماهاست)[۳].

* ابن عباس  هم­چنین می ­گوید:لا تسبوا أصحاب محمد فإن الله قد أمر بالاستغفار لهم، وقد علم أنهم سیقتتلون: (یاران محمد را ناسزا نگویید. الله  دستور داده است برای آنان طلب آمرزش شود. و فهمیده است که آنان به زودی جهاد خواهند کرد)[۴].

* عایشه گفت: أمروا بالاستغفار لأصحاب محمد فسبوهم: (امر شدند که برای اصحاب محمد آمرزش بطلبند، اما ناسزایشان گفتند)[۵].

* به عایشه گفته شد: گروهی به یاران پیامبر هتک حرمت می­ کنند؛ حتی به ابوبکر و عمر. اول گفت: چرا تعجب می ­کنید؟ عمل صحابه پایان یافته است و الله دوست دارد اجرشان پایدار باشد.

* ابن عمر  می­گوید: کان أصحابُ رسولِ الله  خیرُ هذه الأمهِ قلوباً، وأعمقِهم علماً، وأقلِّهم تکلفاً، اختارَهُمُ الله عز وجلَّ لِصحبهِ نبیِّه ونقلِ دینِه: (بهترین قلب­ های این امت، عالم­ ترین و کم­تکلف ­ترین افراد این امت اصحاب رسول الله بودند. الله آن ­ها را برای هم نشینی نبی خویش و انتقال دینش برگزید).

* سعید بن زید گفته است:به معبود بر حق سوگند! حضور یک صحابه در یک صحنه ­ی نبرد همراه پیامبر که چهر­ه ­ی او (صحابی) غبار آلود می ­شُد، بهتر از عمل یکی از شماها است؛ حتی اگر همانند نوح هم عمر کنید. سپس به آنان که با صحابه بغض و عداوت دارند و ناسزایشان می ­گویند،  چنین وعید و هشدار می­ دهد: بدون شک چون عمر صحابه پایان یافت، الله تعالی خواست اجرشان تا قیامت قطع نشود. بدبخت و سیه روز کسی است که با ایشان عداوت کند و خوش­بخت آن­که دوستشان بدارد[۶].

 

[۱]  احمد، طیالسی در مُسنَد خود، ابن الأعرابی در کتاب معجم خویش. موقوفاً صحیح است. به سلسله احادیث ضعیف و موضوع شماره ۵۳۳ نوشته­ ی شیخ آلبانی نگاه کن.

[۲]  مصنَّف ابن ابی شیبه، ابن ماجه و ابن ابی عاصم در السنه.

[۳] احمد.

[۴]  مسلم، ابوعاصم در السنه، ابن ابی شیبه، هیثمی در مجمع الزوائد از روایت طبرانی.

[۵] ترمذی و ابوداود.

[۶]  ترمذی و ابوداود.

مقاله پیشنهادی

فضیلت مهاجران و انصار

الله متعال می‌فرماید: ﴿لِلۡفُقَرَآءِ ٱلۡمُهَٰجِرِینَ ٱلَّذِینَ أُخۡرِجُواْ مِن دِیَٰرِهِمۡ وَأَمۡوَٰلِهِمۡ یَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٗا …