طاغوت عبارت از هرچیزی است که غیر از الله مورد پرستش واقع شود، و خودش راضی به آن عبادت باشد، چه عبادت نیایش، و چه عبادت فرمانبری، یا طاغوت کسی است که از اوامر او که ضد فرمان الله و رسول است اطاعت شود، و خداوند پیامبران را فرستاد تا قوم خود را به عبادت خدای یکتا امر کنند، و آنان را از عبادت و فرمانبری طاغوت باز دارند، خداوند متعال در سوره نحل، آیه ۳۶ فرماید:
«وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّهٍ رَسُولًا أَنِ اُعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ ».
«و البته در هر امتی فرستادهای را فرستادیم که خدای یکتا را بپرستید، و از طاغوت دوری گزینید».
طاغوتان بسیارند، و در رأس آنان پنج کس اند:
۱- شیطان:
شیطان انسان را به عبادت غیر خدا دعوت میکند، لذا باید انسان برحذر تمام از شیطان باشد، خداوند متعال فرماید:
«أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آَدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ»(سوره یس، آیه ۶۰).
«ای فرزندان آدم، آیا با شما پیمان نبستم که شیطان را نپرستید، زیرا او دشمن آشکار شما است».
۲- حاکم ظالمی که احکام خدا را به نفع خود تغییر میدهد، مانند وضع قوانینی که مخالف با اسلام است، خداوند در رد و انکار بر مشرکانی که بر خلاف رضایت خداوند قانونگذاری میکنند، فرماید:
«أَمْ لَهُمْ شُرَکَاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّینِ مَا لَمْ یَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ»(سوره شوری، آیه ۲۱).
«آیا شرکائی برای خدا دارند که قانونهایی از دین برایشان وضع کرده اند که خداوند بدان اجازه نداده است؟».
۳- حاکمی که اصلا حاضر نیست به شرع خدا حکم کند، و معتقد است که این حکم صلاحیت ندارد یا اجازه میدهد، در کشورش حکم غیر اسلامی حاکم باشد، خداوند متعال فرماید:
«وَمَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِکَ هُمُ الْکَافِرُونَ» (سوره مائده، آیه ۴۴).
«و کسی که به آنچه خدا نازل فرموده حکم نکرد، آنانند که کافرند».
۴- کسی که ادعای علم غیب میکند، زیرا خداوند متعال فرموده است:
« قُلْ لَا یَعْلَمُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَیْبَ إِلَّا اللَّهُ وَمَا یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ »(سوره نمل، آیه ۶۵) .
«بگو: کسانی که در آسمان و زمینند، هیچکدام غیب نمیدانند، مگر خداوند یکتا».
۵- کسی که مردم او را به جز خداوند میپرستند، و او بدان فعل مردم نسبت به خود راضی است، خداوند متعال در این باره فرماید:
«وَمَنْ یَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّی إِلَهٌ مِنْ دُونِهِ فَذَلِکَ نَجْزِیهِ جَهَنَّمَ کَذَلِکَ نَجْزِی الظَّالِمِینَ» (سوره انبیاء، آیه ۲۹).
«و کسی که از جمله آنان بگوید من خدای دیگری به جز خداوندم، جزای او را جهنم دهیم، اینچنین ظالمان را جزا خواهیم داد».
و بدان که بر مؤمن واجب است که به طاغوت کفر آورد، تا بتواند مؤمن مستقیمی باشد، زیرا خداوند متعال فرماید:
« لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ »
(سوره بقره، آیه ۲۵۶).
«پس کسی که به طاغوت کفر آورد، و به خدا ایمان، به دستگیره محکمتر چنگ زده است که هرگز جدا نمیشود، و خداوند شنوا و دانا است».
و این آیه دلیل است بر این که عبادت خداوند یکتا بدون اجتناب از عبادت دیگری(یعنی کفر به طاغوت) بیفایده است.