اخلاق با بردگان و کنیزان

اگر رعایت اخلاق با بردگان و کنیزان مورد توجه قرار گرفته، تردیدی نیست که رعایت اخلاق در برابر خدمتکاران و مجریان، من باب اولی مورد توجه می باشد. چنانکه رسول خدا فرمودند: «أَعْطُوا الْأَجِیرَ أَجْرَهُ، قَبْلَ أَنْ یَجِفَّ عَرَقُهُ»:[۱] «مزد کارگر را قبل از اینکه عرق وی خشک شود، بدهید».

و رسول خدا فرمودند: «إِخْوَانُکُمْ خَوَلُکُمْ، جَعَلَهُمُ اللَّهُ قنیه تَحْتَ أَیْدِیکُمْ، فَمَنْ کَانَ أَخُوهُ تَحْتَ یَدِهِ، فَلْیُطْعِمْهُ مِنْ طَعامِهِ، وَلْیُلْبِسْهُ مِمَّا لِباسِهِ، وَلاَ یُکَلِّفُهُ مَا یَغْلِبُهُ، فَإِنْ کَلَّفْهُ مَا یَغْلِبْهُ فَلَیَعْنَهُ»:[۲] «غلامان و زیردستان شما برادران شما هستند. خداوند آنان را در اختیار شما قرار داده است. پس هرکس برادرش زیردست او بود، باید او را از غذایی که خود می خورد، بخوراند و از لباسی که خود می پوشد، بپوشاند. و او را به امری که از توانش خارج است، مکلف نکند؛ و چون او را به کاری مکلف نمود که از توانش خارج است، باید او را یاری کند.»

اما چنانکه اسلام به اخلاق نیک امر می کند، از اخلاق زشت و ناپسند نهی می کند.

[۱] – ابن ماجه، ابویعلی، طبرانی در الاوسط و آلبانی در صحیح الجامع: ۱۰۵۵ آن را حسن دانسته است.

[۲] – بخاری: ۲۹، ۲۳۵۹، مسلم: ۳۱۳۹، ۳۱۴۰