– جُنید بغدادی میگوید: اخلاص رازی است میان خدا و بندهاش که نه فرشتهای از آن باخبر است که آن را بنوسید و نه شیطان از آن خبردار است که آن را تباه کند.
اگر بندهای به اندازهی چهل شبانهروز در خود اخلاص را توسعه دهد، چشمههای حکمت در چهره و زبانش آشکار میگردد. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: ﴿وَإِنَّ لَکُمۡ فِی ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَهٗۖ نُّسۡقِیکُم مِّمَّا فِی بُطُونِهِۦ مِنۢ بَیۡنِ فَرۡثٖ وَدَمٖ لَّبَنًا خَالِصٗا سَآئِغٗا لِّلشَّٰرِبِینَ۶۶﴾ [النحل: ۶۶]. «بیگمان در وجود چهارپایان برای شما عبرتی است، از برخی چیزهایی که در بدن آنهاست شیر خالص و گوارایی به شما مینوشانیم که میان تُفاله و خون شیر بیرون میآید و نوشندگان را خوش میآید».
خداوند میفرماید: در چهارپایان برای شما عبرتی است. چه عبرتی وجود دارد؟ شیر چهارپایان از کجا میآید؟ از دو قسمت بسیار عجیب که از خون و سرگین است، خداوند شیر زلال و پاکی را برای نوشندگان تولید میکند.
آیا تا به حال دیدهاید که در مدفوع یا ادرار حیوان شیری بیرون آید؟ نه. یا در شیر حیوان قطرهای ادرار یا مدفوع باشد؟ هرگز! در چهارپایان برای شما عبرت است! چه عبرتی؟
باید اخلاص خود را در اعمالمان با شیر حیوان بِسنجیم و مواظب باشیم که آلودهی ریا (ادرار روح) یا آلودهی مدفوع (غرور نفس) نشود. چون خداوند پاک است و چیز پاک را دوست دارد و کسی که به عملش ذرّهایی ریا آلوده کند مثل این است که روی پارچهی سفید کمی ادرار و یا خون را میچسباند و به خدا میدهد و خدا هرگز عمل او را قبول نمیکند. به عمر بن خطّاب بشارت بهشت داده شده بود فقط گریه میکرد و میگفت: کاش عمر بدنیا نمیآمد و یا ای کاش مویی در سینهی ابوبکر بودم. او میترسید که اعمالش با ریا مخلوط شوند و به پیشگاه خدا نرسد.
اگر ما انسانها اخلاص را در خود برویانیم دریای موسی بر ما گشاده میشود، صلیب عیسی از دستانمان باز میشود، زندان یوسف بر ما تمام میشود، بیماری ایّوب از ما میرود، شکم نهنگ یونس برای ما خلوتگاه میشود، چاقوی ابراهیم بر گلوی اسماعیل؛ سر ما را نمیبُرد و اگر ما را دستگیر کنند، مانند موسی به آغوش و سینهی مادرمان برگردانده میشویم و مانند پیامبر اکرم ج دشمنانمان یکی پس از دیگری تسلیم اسلام میشوند و قلبهایشان با اسلام فتح میشوند.