آیا کسی که در روز رمضان جماع می کند ولی قبل از جماع، روزه اش را با خوردنی می شکند، باز بر او کفاره جماع واجب می شود؟

مردی قصد دارد تا در روز رمضان با همسرش جماع و نزدیکی کند، و او قبل از آنکه جماع کند روزه اش را با خوردن چیزی می شکند، سپس جماع می کند، آیا بر او کفاره (جماع) لازم می شود؟

 

الحمدلله،

شیخ الاسلام ابن تیمیه پاسخ می دهد:

«علمای اسلام اتفاق نظر دارند که هرکسی در روز رمضان بوسیله جماع کردن روزه اش را بشکند بر وی کفاره (آن جماع) واجب می شود.

اما در مورد کسی که با غیر جماع روزه اش را می شکند مثلا با خوردن یا نوشیدن، اختلاف نظر دارند: امام ابوحنیفه و مالک رحمهما الله گفته اند که باز بر او کفاره لازم است، و امام شافعی و احمد رحمهما الله گفته اند کفاره ای بر او لازم نیست.

اما این حکم در مورد کسی بود که روزه اش را با غیر جماع می شکند و در آن روز جماع نمی کند، ولی کسی که با غیر جماع روزه اش را بشکند و سپس در آن روز جماع کند، در آنصورت جمهور علما (از جمله ابوحنیفه و مالک و احمد رحمهم الله) گفته اند که بر وی کفاره لازم است.

و این قول صحیح تر است به دلایل زیر:

۱- هرکس که در رمضان بدون عذر شرعی روزه اش را بخورد حال چه با خوردن باشد یا نوشیدن یا غیر آنها، بر وی واجب است (که تا وقت غروب) امساک کند، و اگر جماع کند او در روزی جماع کرده که بر وی امساک واجب بوده، پس بر وی کفاره واجب می شود، همانگونه که اگر کسی در احرام حج است و احرامش بشکند بر او لازمست آنرا قضا کند و از دیگر محظورات احرام امساک نماید، و اگر چیزی از آن وارد شود بر او همان چیزی لازمست که در احرام صحیح لازم است.

۲- آن شخص یکبار به دلیل خوردن روزه اش گناهکار است، سپس یکبار دیگر به دلیل جماع گناه دیگری کرده، پس او دو بار مرتکب گناه شده، لذا کفاره بر او لازم تر می شود.

۳- اگر بر او کفاره اجب نباشد، این امر منجر به راهی می شود که هیچکس (بخاطر جماع در روز رمضان) کفاره ندهد، چرا که هرکس خواست که در رمضان جماع کند ابتدا چیزی می خورد (و با آن روزه اش را می شکند) سپس جماع می کند (تا از کفاره آن فرار کند)، و این امر وی را بر رسیدن به هدفش (که همان جماع است) یاری می دهد.

چگونه باید جماع او قبل از (خوردن) غذا کفاره داشته باشد، ولی اگر او و زنش (ابتدا) غذا بخورند سپس جماع کند بر او کفاره نباشد! و این امر در شریعت شنیع است و مانند آن وارد نشده، و این در عقلها و ادیان مستقر شده که هرچه گناه بزرگتر باشد عقوبت آن هم زیادتر است. والله اعلم». ‏”مجموع فتاوی ابن تیمیه” (۲۵/۲۶۰-۲۶۳).‏

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین