وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
الحمدلله،
خیر جایز نیست، زیرا آن دو جنس معاوضه شده از یک جنس هستند، و لذا معاوضه کردن آنها باید بصورت:
۱- دست به دست در همان مجلس باشد.
۲- در ارزش برابر باشند.
اگر دو جنس معاوضه شده هم نوع باشند، مثلا هر دو طلا یا نقره یا یک واحد پولی باشند، در آنصورت لازمست تا هر دو شرط فوق را همزمان داشته باشند، در غیر اینصورت حرام خواهد بود.
از عمر بن خطاب رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود :
(الذهب بالذهب ربا إلا هاء و هاء، والبر بالبر ربا إلا هاء و هاء، و الشعیر بالشعیر ربا إلا هائ و هاء، و التمر بالتمر ربا هاء وهاء) «معامله‌ی طلا با طلا، گندم با گندم، جو با جو، و خرما با خرما، ربا است مگر اینکه دست به دست (و برابر) باشد». متفق علیه: بخاری (۲۱۳۴)، این لفظ بخاری است، مسلم (۱۵۸۶)
و نیز پیامبر صلی الله علیه و سلم می‌فرماید: «لا تبیعوا الذهب بالذهب إلا مثلا بمثل، ولا تشفوا بعضها على بعض، ولا تبیعوا الورق بالورق إلا مثلا بمثل، ولا تشفوا بعضها على بعض، ولا تبیعوا غائبا منها بناجز».
یعنی: طلا را به طلا مفروشید مگراینکه وزن هر دو یکی باشد و بعضی را بر بعضی دیگرتفضیل ندهید که کم آن را به زیاد آن معاوضه و معامله‌کنید و پول سکه شده و سکه درهم را با پول سکه شده و درهم مسکوک وبطور کلی مسکوکات را نیز با هم‌دیگر معامله و معاوضه مکنید مگر اینکه برابرباشند و یکی را بر دیگر تفضیل مدهید که از آن‌کم و از این زیاد در برابر هم قراردهید و ازآنها چیزی راکه حاضرنیست و نسیه است بچیزی‌که حاضراست مفروشید]”. (متفق علیه)
در این حدیث متوجه می شویم که مبادله ی طلا با طلا باید:
اولا: هم اندازه و برابر باشند، دوما: در همان لحظه ی معامله باشد یعنی قرض دادن در طلا صحیح نیست و چون ارز و پول حکم طلا را دارد و مشابه هم هستند، بنابراین هنگام مبادله ی ارز دو کشور باید در همان لحظه ی مبادله دست به دست شوند و نباید مثلا دلار را به مدت یک ماه به فرد دیگری فروخت در اینصورت تبدیل به ربا خواهد شد.
اما اگر اجناس مبادله شده غیر هم نوع باشند، مثلا کسی دلار را با دینار معاوضه کند، در آنصورت لازم نیست تا حتما شرط دوم برقرار باشد زیرا واحد پولها متفاوت است.
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد وعلى آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلى یوم الدین