شبهه شیعه:
اگر قسم خوردن به غیر خدا شرک باشد، چرا رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم در موارد بسیاری به غیر خداوند قسم یاد میکردند؛ از جمله مسلم نیشابوری در صحیح خود مینویسد:
مردى حضور نبى گرامى اسلام آمد و گفت: اى رسول خدا! پاداش کدام صدقه بزرگتر است؟ فرمود:سوگند به پدرت! از آن آگاه میشوى و آن اینکه، صدقه دهى در حالى که سالم هستى و به آن حرص دارى. از فقر میترسى و به فکر زیستن درآینده اى.
صحیح مسلم – (ج ۳ / ص ۹۳)
و موارد بسیاری که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم به جان خودش قسم یاد کرده است. مثلاً دوستان میتوانند در مکتبه شامله کلمه لعمری» را جستجو کنند، آن وقت خواهند دید که ده ها مورد یافت میشود که رسول خدا به جان خودش قسم یاد کرده است . مثلاً از جمله در مجمع الزوائد ، ج۹ ، ص۱۲ و مسند احمد ج۳ ، ص ۳۵۹ مراجعه کنید که پیامبر به جانش قسم یاد میکند و روایت نیز از دیدگاه اهل سنت صحیح است .
پاسخ اهل سنت:
قرآن بما میگوید که چگونه باید قسم بخوریم. شیعه عوض آنکه اینطرف و آنطرف بدود و برای شرک خود دلیل های بی پایه بیاورد ،خوب است آیه قرآن را ببیند!
قرآن خطاب به مومنین فرامینی صادر نموده و از جمله دستورات، یکی این است که قسم بخوریم به الله
و برای قسم خوردن به غیر الله، از قرآن هیچ شاهدی نداریم:
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا شَهَادَهُ بَیْنِکُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ حِینَ الْوَصِیَّهِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنکُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَیْرِکُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِی الْأَرْضِ فَأَصَابَتْکُم مُّصِیبَهُ الْمَوْتِ ۚ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلَاهِ فَیُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِی بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۙ وَلَا نَکْتُمُ شَهَادَهَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الْآثِمِینَ ﴿١٠۶﴾ فَإِنْ عُثِرَ عَلَىٰ أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ یَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِینَ اسْتَحَقَّ عَلَیْهِمُ الْأَوْلَیَانِ فَیُقْسِمَانِ بِاللَّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِن شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَیْنَا إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِینَ ﴿١٠٧﴾«المائده/۱۰۶/۱۰۷»
«ای کسانی که ایمان آوردهاید! هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد، در موقع وصیت باید از میان شما، دو نفر عادل را به شهادت بطلبد؛ یا اگر مسافرت کردید، و مصیبت مرگ شما فرا رسید،دو نفر از غیر خودتان را به گواهی بطلبید، و اگر به هنگام ادای شهادت، در صدق آنها شک کردید، آنها را بعد از نماز نگاه میدارید تا با سوگند به الله بگویند که: «ما حاضر نیستیم حق را به چیزی بفروشیم، هر چند در مورد خویشاوندان ما باشد! و شهادت الهی را کتمان نمیکنیم، که از گناهکاران خواهیم بود!»
و اگر اطلاعی حاصل شود که آن دو، مرتکب گناهی شدهاند، دو نفر از کسانی که نسبت به میت، اولی هستند، به جای آنها قرار میگیرند، و به خدا سوگند یاد میکنند که: «گواهی ما، از گواهی آن دو، به حق نزدیکتر است! و ما تجاوزی نکردهایم؛ که اگر چنین کرده باشیم، از ظالمان خواهیم بود! »
و این ابراهیم است که وقتی عزم خراب کردن بت خانه را میکند سوگند به الله میگوید:
(وَتَاللَّهِ لَأَکِیدَنَّ أَصْنَامَکُمْ بَعْدَ أَنْ تُوَلُّوا مُدْبِرِینَ) «الأنبیاء/۵۷»
«و به خداوند سوگند، در غیاب شما، نقشهای برای نابودی بتهایتان میکشم!»
همین کلمه (تالله) ۹ بار در قرآن تکرار شده ،هرجا که بنده مومنی خواسته قسم بخورد، بنام الله قسم خورده نه بنام غیر الله.
شاید شیعه بگوید:
این درست که این آیه امر کرده قسم به الله بخورید اما نگفته قسم به غیر الله حرام است و ما برای شما از عمل رسول الله صلی الله علیه وسلم ؛ در کتاب مسلم؛ شاهد آوردیم!
در جواب میگویم:
اولا همینکه ایه ای نداریم؛که بنده ای در آن قسم به غیر الله خورده باشد؛ همین باید شما را کافی باشد، اما چون شما دنبال شرک ورزی هستید قبول نمیکنید!
دوما، اگر شما مسلم را قبول دارید پس باید این حدیث را ؛که هم در بخاری است و هم در مسلم ؛دیده باشید:
لا تحلفوا بآبائکم من کان حالفا فلیحلف بالله أو لیصمت ”
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: به نام پدران خود قسم نخورید اگر میخواهید سوگند یاد کنید بالله بگویید، یا که ساکت باشید.
ابی شیبه حدیث را به این صورت نقل میکند:
عمر رضی الله عنه گفت داشتم با قومی بحث میکردم و در بین سخنانم گفتم:
قسم به پدرم که اینطور نیست!
و از پشت سرم صدایی گفت:
به پدران خود قسم نخوردید!
دیدم گوینده رسول الله صلی الله علیه وسلم بودند و در ادامه فرمودند:
اگر کسی بگوید قسم به عیسی مسیح، هلاک و بدبخت میشود ،در حالیکه مسیح از پدرهایتان بهتر بود !
در دنباله ،حضرت عمر رضی الله عنه میگوید:
به الله قسم که بعد از آن هرگز بصور عمدی، بنام غیر الله قسم نخوردم.
همه اینها که گفتیم ،برای قسم خوردن عمدی است ،اما اگر انسان بر حسب عادت و بدون نیت و قصد، قسم به غیر الله بخورد بر او گناهی نیست.
الله میفرماید:
«لَا یؤَاخِذُکُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیمَانِکُمْ وَلَکِنْ یؤَاخِذُکُمْ بِمَا کَسَبَتْ قُلُوبُکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِیمٌ»«البقره/۲۲۵»
خداوند شما را به خاطر سوگندهایی که بدون توجه یاد میکنید، مؤاخذه نخواهد کرد، اما به آنچه دلهای شما کسب کرده، (و سوگندهایی که از روی اراده و اختیار، یاد میکنید،) مؤاخذه میکند. و خداوند، آمرزنده و بردبار است.
و اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند قسم به پدرت، از همین نوع قسم غیر ارادی و بدون نیت بوده است این عادت مردمان در سخن گفتن است
پس رسول الله نیت قسم خوردن را نداشتند و حسب عادت گفتگو، چنین فرمودند.
دقت کنید که پیامبر در پی اثبات سخن خود نبودند زیرا سوال کننده از پیروان و از مومنین بود و سخن رسول الله را بدون قسم نیز می پذیرفت اصلا خودش سوال کرده بود و راهنمایی میخواست.
پس نیازی نبود تا ایشان به پدر آن آدم قسم بخورند.
سوگند را کسانی میخورند که یا با هم دعوا دارند یا مجادله میکنند.
این سوگند عمدی است.
اما پیامبر در اینجا با مخاطب دعوا نداشته و سوال کننده مخالف یا از دشمنان نبوده است.
کتاب های ما کلماتی که رسول الله با آن قسم میخوردند را، ثبت کرده اند:
بر حسب این نوشته ها، ایشان عادت داشتند در وقت سوگند بگویند:
(و اَلَّذِی نَفْسِی بِیدِهِ ) قسم به کسی که زندگیم بدست اوست .
یا میفرمودند (لَا وَمُقَلِّب الْقُلُوب ) قسم به دگرگون کننده دلها .
یا میفرمودند (وَاَللَّهِ).
و یا میگفتند (وَرَبِّ الْکَعْبَهِ ) سوگند برب کعبه.
یکبار حضرت محمد صلی الله علیه و سلم به ام مومنین عایشه گفتند: من وقتی که تو عصبانی باشی را میدانم! زیرا میگویی قسم به رب ابراهیم و در حالت عادی میگویی قسم به رب محمد ( او کما قال صلی الله علیه و سلم )
شیعه درباره کلمه لعمری ( به عمرم قسم ) نیز شبهه ای بمیان آورده که جواب کوتاه به آن این است :
کلمه لعمری اگر توسط بنده بکار رود ، قسم نیست زیرا حروف قسم (و – ت – ب ) (والله تالله و بالله) هستند و( ل) از حرف قسم نیست و این کلمه لعمری برای تاکید است و نه برای قسم
و گفتم، وقتی حدیث آشکار داریم که سوگند بنام غیر الله شرک است دیگر نیازی به این فلسفه بافی ها نیست.
آخر چرا شیعه همیشه راه کج را دوست دارد و عرق میریزد تا کج را راست ثابت کند حالا چه ضرری میبرد اگر به جای آنکه بگوید قسم به حضرت عباس ،بگوید قسم به الله ؟
پس نتیجه اینکه قسم بنام غیر خداوند شرک است زیرا این تعظیم و بزرگ دانستن آن شخص است و عظمت فقط برای الله است.
پس شیعه نیازی به چپ راست رفتن ندارد اگر مطیع حدیث است که حدیث صریح میگوید:
سوگند باید به الله باشد
و اگر پیرو قرآن است که دیدم آیات قرآن را…..
و اگر پیرو شیطان است پس صبر کند تا روز قیامت بیاید، تا کرده و گفته خود نادم شود! اما آن روز پشیمانی سودی ندارد.
محمد باقر سجودى
و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته