آیا اگر کسی پیر و مریض باشد می تواند بجای خود شخص دیگری را روانه ی حج نماید تا بجایش حج کند؟

اگر کسی ثروتمند باشد ولی پیر است و نمی تواند به حج برود، آیا می تواند کس دیگری را به حج روانه کند؟ حالا این شخصی روانه شده برای خود می تواند حج کند یا نه؟والسلام

 

الحمدلله،

کسی که توانایی رفتن به حج را دارد، (یا حج را بر خود نذر کرده) پس ادای حج بر او فرض می شود و لازمست که حتما و قبل از فوت به حج برود وگرنه گناهکار خواهد بود. خداوند متعال می فرماید:

) وَ للهِ عَلَی النَّاِس حِجُّ البَیتِ مَنِ استَطَاعَ إلَیهِ سَبِیلاً وَ مَن کَفَرَ فَإنَّ اللهَ غَنِیٌّ عَنِ العَالَمِینَ( (آل عمران : ۹۷)

«و حج این خانه الهی واجب است بر کسانی که توانایی (مالی و بدنی برای رفتن به آنجا را دارند و هر کس وجوب حج را انکار کند کافر می‌شود و (به خود زیان رسانده نه به خدا) که خداوند از همه جهانیان بی‌نیاز است».

و اگر کسی توانایی مالی رفتن به حج را داشته باشد، ولی توانایی بدنی را نداشته باشد (مثلا پیر ناتوان باشد) در آنصورت برای او جایز است که بجای خود فردی را با پول خود به حج بفرستد تا به نیابت از او مناسک حج را بجای آورد.

البته شخصی را که به نیابت از فرد مرده یا شخص زنده ای که خود توانایی بدنی را برای رفتن به حج ندارد، اجیر می شود باید: یا خود اسطتاعت رفتن به حج را نداشته باشد، یا قبلا خود فریضه ی حج را انجام داده باشد.

شیخ ابن عثیمین می گوید: “اگر شخصی که حج بر وی فرض شده و هنوز خود فریضه‌ی حج را ادا نکرده است، جایز نیست به جای کسی دیگر حج را انجام دهد. علما می‌گویند: حج از طرف خودش ادا می‌شود نه کسی که از  طرف او  نیت کرده است و اگر چیزی (مالی) از آن فرد در قبال انجام حج گرفته است، باید به او برگرداند. اما اگر خودش به خاطر عدم توانایی، قادر به ادای حج نباشد و به جای دیگری این کار را انجام دهد؛ ایرادی ندارد، چون اگر قادر به انجام حج نباشد حج بر او واجب نیست و در این صورت حج را به جای فردی دیگر به جای آورده و به نیابت از او این حج ادا می‌شود.” شیخ‌ابن‌عثیمین، مجموع فتاوی و رسائل۲۱/۱۴۵-س۱۸۰

 

نکته: کسی که زنده است و خود توانایی (بدنی) رفتن به حج را دارد، نمی تواند بجای خود شخص دیگری را اجیر کند، و فقط افرادی که ناتوان هستند می توانند از وکیل استفاده کنند.

 

والله اعلم