آداب لباس (۲)

مجموعه آدابی که مورد اهتمام هر مسلمانی در طرز پوشیدن لباس و پوشاک می‌باشد:

عدم فخر فروشی به آن:

مسلمان کاری نمی‌کند که لباس‌هایش به وسیله‌ی مباهات و فخر فروشی او تبدیل گردند. البته تمایل به پوشیدن لباس و جامه‌ی زیبا دلیل بر فخر فروشی فرد نمی‌باشد. عده‌ای از صحابه رضی الله عنهم چنان گمان می‌کردند که این کار نشانه ای است بر فخر فروشی و خودپسندی آنان و از این موضوع اندهگین بودند، ولی رسول خدا صلى الله علیه وسلم آنان را با این گفته آسوده خاطر نمود که: (إن الله جمیل یحب الجمال) یعنی: «خداوند زیبا است و زیبائی را دوست می‌دارد.» [مسلم]

میانه‌روی:

لزومی ندارد که مبالغ هنگفتی برای خرید لباس هزینه شود، چون اینکار اسراف به حساب می‌اید، و البته بهتر است که زیاد هم ارزان قیمت نبوده و در حد متوسط باشد. میانه روی در هرکاری پسندیده و مطلوب می‌باشد.

پوشش مناسب فرد:

نباید زنان لباس مردانه بپوشند و همچنین برای مردان نیز درست نیست که البسه‌ی زنانه به تن نمایند. در حدیثی از پیامبر صلی الله علیه وسلم آمده است: (لعن رسول الله صلى الله علیه وسلم الرجل یلبس لِبسه المرأه، والمرأه تلبس لِبسه الرجل) یعنی: «رسول الله صلی الله علیه وسلم مردی را که لباس زنانه بپوشد و زنی را که لباس مردانه بپوشد، لعنت نمود.» [أبو داود]

مردان از پوشیدن لباس ابریشم و زیور آلات طلا خودداری نمایند:

آن حضرت صلى الله علیه وسلم می‌فرماید: (حُرِّم لباس الحریر والذهب على ذکور أمتی، وأحل لإناثهم) یعنی: «لباس ابریشمین و طلا بر مردان امتم حرام گردانیده شده و برای زن‌های شان حلال ساخته شده است.» [احمد و ترمذی]

زیبایی و تناسب لباس:

تناسب و اندازه‌ی مناسب لباس نیز اهمیت زیادی دارد. کسی با قامت کوچک لباس‌های بزرگ و یک فرد هیکلی لباس‌های کوچک را نپوشد تا موجب استهزاء نگشته و همچنین رنگ آن نیز متناسب با سن و سال افراد باشد.

بخشیدن لباس‌ها:

مسلمان گاهی لباس خویش را برای تقرب به خداوند متعال به نیازمندان می‌بخشد. رسول خدا صلى الله علیه وسلم می‌فرماید: (ما من مسلم کسا مسلمًا ثوبًا إلا کان فی حفظٍ من الله ما دام منه علیه) یعنی: «مسلمانی نیست که مسلمان دیگری را لباس بپوشاند مگر آنکه تا زمانیکه لباس بر تن اوست در حفظ خداوند است.» [ترمذی]

پوشیدن لباس‌های سفید رنگ:

پیامبر خدا صلى الله علیه وسلم می‌فرماید: (البسوا من ثیابکم البیاض؛ فإنها أطهر وأطیب، وکَفِّنوا فیها موتاکم) یعنی: «لباس‌های سفید خود را بپوشد که آن از بهترین جامه‌های شما است و مرده‌های خود را در آن کفن کنید.» [نسائی] این فرمان بر سبیل استحباب و پسندیده بودن نمی‌باشد و نه برای الزام و اجبار. درنتیجه منعی ندارد که انسان دیگر رنگ‌های مناسب خود را نیز بپوشد.

تشکر و سپاس از خداوند به خاطر لباس تازه:

رسول الله صلى الله علیه وسلم وقتی لباس جدیدی می‌پوشید، آن را با نامش؛ پیراهن، جامه یا عمامه، صدا نموده و می‌فرمود: (اللهم لک الحمد. أنت کسوتَنیه أسألک من خیره وخیر ما صُنع له، وأعوذ بک من شره وشر ما صنع له) یعنی: «بار خدایا! سپاس تو را. تو آن را بمن پوشانیدی از تو خیر آن و خیر آنچه را که برای آن ساخته شده می‌طلبم و به تو از شر آن و شر آنچه که برای آن ساخته شده پناه می‌برم.» [ابوداود و ترمذی]

مسلمان پروردگارش را بخاطر نعمت لباس و پوشاک خویش سپاس گفته و این دعا را می‌خواند: (الحمد لله الذی کسانی ما أواری به عورتی وأتجمل به فی الناس) یعنی: «سپاس خدایی راست که به من لباسی پوشانیده که بوسیله‌ی آن اعضای خود را مستور دارم و در میان مردم زیبایی حاصل کنم.» [ترمذی]

اصحاب پیامبر صلى الله علیه وسلم وقتی لباس تازه ای می‌پوشید، به او می‌گفتند: کهنه‌اش کنی و خداوند دوباره‌ات عطا نماید. رسول خدا صلى الله علیه وسلم عمر بن خطاب -رضی الله عنه- را دید که لباسی نو بر تن کرده است، به او فرمود: (البس جدیدًا، وعش حمیدًا، ومت شهیدًا) یعنی: «لباس نو بپوشی، و خوشنام و عاقبت بخیر بزی، و مردنت با شهادت باشد.» [ابن ماجه و احمد و ابن سنی]

نخست از سمت راست برتن نمودن لباس:

مسلمان لازم است که برای خیر و برکت بیشتر، هنگام پوشیدن لباس نخست، آن را از سمت راست برتن نماید. پیامبر صلى الله علیه وسلم در هر کاری به سمت راست التفات بیشتری داشت. [متفق علیه] و زمانی که خواست آن را از تن بیرون کند، از سمت چپ آغاز نماید.

ذکرهای هنگام درآوردن لباس:

هنگام بیرون آوردن لباس:

«باسم الله الذی لا إله إلا هو». پیامبر صلى الله علیه وسلم می‌فرماید: (سَتْرُ ما بین أعین الجن وعَوْرات بنی آدم إذا وضع أحدهم ثوبه أن یقول: باسم الله) یعنی: «پرده‌ی میان دیدگان اجنه و عورت آدمیان آنست که گفته شود: به نام خدا.» [طبرانی]

نظافت پوشاک:

مسلمان سعی می‌کند که لباس‌هایش زیبا و پاک باشند و آن‌ها را اتو می‌کند. پاکی لباس به فرد احترام و وقار لازم را در جمع می‌بخشد.

عطر و خوشبویی:

هرگاه کسی عطر یا خوشبویی را به پیامبر صلى الله علیه وسلم می‌داد، آن حضرت صلی الله علیه وسلم آن را رد نمی‌کرد. آن حضرت صلی الله علیه وسلم بوی خوش را دوست داشت و می‌فرمود: (حبب إلی من الدنیا النساء والطیب) یعنی: «از دنیا زن و بوی خوش را دوست می‌دارم.» [نسائی]

پوشش زنان:

زن مسلمان پایبند به پوشش اسلامی بوده و لباسی را به تن می‌کند که عورت و بدنش را بپوشاند و از پوشیدن لباس‌های کوتاه یا نازک یا تنگ که باعث فتنه و افروختن آتش شهوت می‌شوند اجتناب می‌کند.

پوشیدن لباس‌ها در روزهای جمعه و عیدین:

رسول خدا صلى الله علیه وسلم می‌فرماید: (من اغتسل یوم الجمعه فأحسن طهوره، ولبِس من أحسن ثیابه، ومسَّ ما کتب الله له من طیب أهله، ثم أتى الجمعه، ولم یلْغُ (لم یخطئ ولم یقل قولا باطلا) ولم یفرِّق بین اثنین: غُفِرَ له ما بینه وبین الجمعه الأخرى) یعنی: «هیچ مردی نیست که در روز جمعه غسل نموده و به قدر توانائی خویش پاکی کند و از روغنش روغن مالی نموده یا از خوشبویی موجود در خانه‌اش استفاده کند، سپس به نماز جمعه آمده و لغو (اشتباه و سخن باطل) نکند و بین دو نفر جدائی نیافکند، مگر اینکه گناهش از این جمعه تا جمعه‌ی دیگر بخشیده می‌شود.» [ابوداود و ابن ماجه و احمد]

حضرت حسن رضی الله عنه می‌فرماید: رسول خدا صلى الله علیه وسلم به ما می‌فرمود تا در روزهای عید بهترین لباس‌هایی را که داشتیم را پوشیده و بهترین عطرهایمان را استعمال نموده و گرانبهاترین قربانی‌های ممکن را قربانی کنیم. [حاکم]