(مدار اعمال بر اساس نیت است، هر کس از عملش همان بهره را می برد که قصد آن را کرده است، هر کس برای خشنودی خداوند و رسول او هجرت کند، هجرتش برای خدا و رسول خواهد بود و هر کس به خطر دنیا و متاعی هجرت کند که بدان برسد و یا در هجرتش زنی را قصد کند و بخواهد با او ازدواج کند، هجرتش برای آن بوده که بسویش هجرت نموده است.) بخاری و مسلم.
ترک اخلاص عبادت را باطل می کند.
۲- صدق: منظور از صدق، راستی در اراده و تصمیم است، بدین صورت که بنده تمام سعی و تلاشش را در پیروی از اوامر خداوند و پرهیز از مناهی او به خرج دهد و برای دیدار با خدا، خود را آماده کند و عجز و تکاهل و سستی در عبادت را ترک کند.
۳– تبعیت از سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم : یعنی خدا را مطابق شریعت و به شیوه ای که خداوند فرموده است و آنگونه که پیامبر صلی الله علیه وسلم دستور داده است عبادت کنند. زیرا که بندگی بدون علم نوعی بدعت است که رسول الله ص مردم را از آن برحذر داشته و آن را مورد نکوهش قرار داده است، اینگونه اعمال را ذلالت معرفی نموده است، چنانکه میفرماید:
«کل محدثه بدعه، وکل بدعه ضلاله، و کل ضلاله فی النار». (آری، هر عمل خود پدید آورده ای بدعت است و هر بدعتی، گمراهی است و هر گمراهی در دوزخ است.)
عمل بدعت گذار مردود و غیر مقبول است
در صحیح بخاری و مسلم از حضرت عایشه رضی الله عنها روایت است که رسول اکرم صلی الله علیه وسلم فرمود: «من أحدث فی امرنا هذا مالیس منه فهو رد» و در روایت مسلم: «من عمل عملا لیس علیه امرنا فهو رد» هرکس در دین ما از طرف خود چیزی بگوید مردود است- و هر کس عملی انجام دهد که منافی با امر و حکم ما باشد پذیرفته نیست. جامع الاصول تألیف ابن اثیر:۱/ ۲۸۹٫حدیث شماره ۷۵٫
عباداتی که این سه رکن را نداشته باشند معتبر نیستند:
مادامی که قصد و عزم و اراده راستین بوجود نیاید، عبادت تحقق نمی یابد، زیرا که عبادت به تمناها و آرزوها ی محض مبدل میگردد وانسان به انجام وادای آنها همت نمی گمارد و در نتیجه اراده و عزمی وجود نخواهد داشت و مادام که اخلاص و امتثال و پیروی از رسول الله صلی الله علیه وسلم وجود نداشته باشد، خداوند عبادت را نمی پذیرد.
مطلب چهارم: انواع عبادتهایی که نباید غیر خدا را در آنها قصد کرد
عباداتی که نباید غیر خدا را در آنها هدف قرار داد، بر چند نوعند:
یکم: عبادتهای اعتقادی :
این نوع عبادات پایه و اساس همه عبادتها را تشکیل میدهند. بدان صورت است که انسان اعتقاد داشته باشد به این که تنهاخداوند، پروردگاری است که آفرینش و فرمانروایی (خلق وامر)از آن او و سود و زیان بدست اواست، هیچ شریک و انبازی ندارد و جز به اذن و اجازه او کسی حق شفاعت را نخواهد داشت وجز او کسی نیست که شایسته پرستش باشد.
دوم: عبادات عملی و قلبی :
عبادتهای قلبی که نباید برای غیر خدا انجام گیرند و انجام دادنشان برای غیر خدا شرک به شمار می روند بسیارند، همچون بیم و امید به غیر خدا و میل و آرزو، وحشت و ترس از غیر خدا و دوستی و توبه و بازگشت و فروتنی و توکل به غیر خدا.
سوم: عبادتهای قولی و گفتاری :
همچون بر زبان آوردن شهادتین (کلمه توحید)، زیرا تنها اعتقاد داشتن به مفهوم و معنای آن کافی نیست، بلکه باید بدان اقرار نمود، نیز مانند طلب یاری و استعانت از خدا و پناه جستن از خدا و دعا و نیایش و تسبیح و تمجید خدا و تلاوت قرآن.
چهارم:عبادتهای بدنی :
مانند نماز، و روزه و حج، ذبح و نذر، و…
پنجم: عبادتهای مالی :
مانند زکات و انواع صدقات و کفاره ها و قربانی و نفقات دیگر.
وصلی الله وسلم علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.