جایگاه و اهمیت سنت (۱)

الله متعال برای هدایت مؤمنین و پرهیزگاران چراغ هایی را در راه انسان قرار داده است تا انسان به وسیله ی این چراغ ها در تاریکی های دنیا دچار گمراهی و انحراف نشوند. الله متعال برای هدایت بشر قرآن را نازل کرد و در این کتاب دستور عمل های زندگی را بیان و نیازهای بشر برآورده کرده است. برای محقق شدن اهداف قرآن و توضیح آیات، الله متعال محمد مصطفی صلی الله علیه و سلم را به عنوان پیامبر انتخاب کرد. پیامبر وظیفه داشت آیات قرآن که از جانب الله بر وی نازل می شد، به مردم برساند و علاوه بر این ایشان وظیفه داشت آیاتی که کلی هستند را توضیح و تشریح کند تا ابهامی باقی نماند.

الله متعال می فرماید: «بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ»(نحل/۴۴) یغمبران را همراه با دلائل روشن و معجزات آشکار و همراه با کتابها فرستاده ایم و قرآن را بر تو نازل کرده ایم تا این که چیزی را برای مردم روشن سازی که برای آنان فرستاده شده است (که احکام و تعلیمات اسلامی است) و تا این که آنان (قرآن را مطالعه کنند و درباره مطالب آن) بیندیشند).

به این ترتیب هرکس که می خواهد در قرآن تدبر کند و آیات قرآن و پیام های الهی را بفهمد نیازمند این هست که به احادیث و سخنان رسول الله مراجعه کند و اگر کسی خود را از احادیث بی نیاز بداند و تنها به قرآن اکتفا دچار گمراهی می شود و نمی تواند به اهداف اصلی قرآن عمل کند.

به عنوان مثال: الله متعال در سوره مائده/۳۸ می فرماید: «وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَهُ فَاقْطَعُواْ أَیْدِیَهُمَا»: (دست مرد دزد و زن دزد را قطع کنید). این آیه کلی است یعنی فقط حکم قطع دست دزد بیان شده است اما این که چه مقدار دزدی شود تا دست قطع شود یا این که دست از کجا قطع شود، ذکری به میان نیامده است. زیرا از سر انگشتان تا کتف، ید نام دارد. رسول الله به عنوان فرستاده و رسول خدا این آیات را توضیح داده است و در بیان مقدار مال دزدی که سبب قطع دست می شود، فرموده است: «تُقْطَعُ یَدُ السَّارِقِ فِی رُبُعِ دِینَارٍ»: (دست دزدى که یک چهارم دینار طلا را بدزد (به عنوان حد) قطع مى گردد). (صحیح بخاری/ش:۶۷۹۰)

و یا در بیان این که دست دزد از کجا قطع شود، عدی روایت می کند: «أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله علیه وسلم- قَطَعَ یَدَ سَارِقٍ مِنَ الْمَفْصِلِ»: (رسول الله دست دزد را از مچ قطع کرد).(سنن کبری بیهقی، ج۸/ص۲۷۱)

همان طور که ملاحظه کردید رسول الله این آیه را توضیح داد و مقدار دزدی و محل قطع دست را مشخص و بیان کرد و فرمود دست دزد در چیزی که از ربع دینار به بالا قیمت داشته باشد از مچ قطع می شود.

نویسنده: امید خزاعی