بالاترین صبر، صبر اختیاری است

شنیدم که شیخ الاسلام ابن تیمیه می گفت: صبر یوسف در برابر زن عزیز مصر کامل تر از صبر او در برابر برادرانش بود که او را به چاه انداختند و نهایتأ در معرض فروش و جدایی از پدر و مادرش قرار گرفت. زیرا همه این ماجراها در محدوده اختیارات و دستاوردهای او نبود و چاره ای جز صبر نداشته است. اما صبر در برابر معصیت امری اختیاری و مبارزه با نفس است.

حضرت یوسف علیه السلام جوان بود و انگیزه جوان برای این کار بیشتر است، او دارای همسر نبود تا نیاز خود را از طریق مشروع برآورد سازد، او در دیار غربت بود و در میان دوستان، آشنایان و خانواده اش نبود تا شرم از آنان مانع او شود، او خدمتکار بود و اختیار تام نداشت. در مقابل نیز همسر عزیز مصر بسیار زیبا و دارای مقام و منصبل بود.
این کجا و صبر او در عمق چاه که از اختیارات و دستاوردهای او نبود کجا؟!
(مدارج السالکین / ج ۲).