فقه

آنچه از زمین بیرون می‌‌شود به شرط این‌که در هنگام به دست آمدن، در مالکیت فرد باشد و به حد نصاب برسد که مقدار نصاب آن (پنج وسق)، ۳۰۰ صاع نبوی است و معادل تقریبی آن (۶۱۲) کیلوگرم گندم می‌‌باشد. وزن تقریب هر صاع نبوی (۲٫۰۴۰) دو کیلو و چهل گرم گندم است. به این ترتیب هر کیلِ معادل صاع …

زکات در همه‌ی حبوبات واجب است و در هر میوه‌‌ای که کیل و ذخیره می‌‌شود مانند خرما و کشمش نیز زکات واجب است. ۱- الله تعالی می‌‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ أَنفِقُواْ مِن طَیِّبَٰتِ مَا کَسَبۡتُمۡ وَمِمَّآ أَخۡرَجۡنَا لَکُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِۖ وَلَا تَیَمَّمُواْ ٱلۡخَبِیثَ مِنۡهُ تُنفِقُونَ وَلَسۡتُم بِ‍َٔاخِذِیهِ إِلَّآ أَن تُغۡمِضُواْ فِیهِۚ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ٢۶٧﴾ [البقره: ۲۶۷]: «ای کسانی …

انواع چیزهایی که از زمین بیرون می‌‌شود آنچه از زمین بیرون می‌‌شود بر دو نوع است: اول: نباتات، حبوبات و میوه‌جات. دوم: نفت، معادن، گاز، گنج‌‌ها، سنگ‌‌های قیمتی و…. الله تعالی می‌‌فرماید: ﴿هُوَ ٱلَّذِی خَلَقَ لَکُم مَّا فِی ٱلۡأَرۡضِ جَمِیعٗا ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ فَسَوَّىٰهُنَّ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖۚ وَهُوَ بِکُلِّ شَیۡءٍ عَلِیمٞ٢٩﴾ [البقره: ۲۹]: «اوست که همۀ آنچه را که در …

از ۴۰ تا ۱۲۰ یک گوسفند از ۱۲۱ تا ۲۰۰ دو گوسفند از ۲۰۱ تا ۳۹۹ سه گوسفند و سپس در هر ۱۰۰ گوسفند یک گوسفند: در ۳۹۹ گوسفند، سه گوسفند در (۴۰۰) تا (۴۹۹) چهار گوسفند و به همین صورت در هر صد تا یک گوسفند….. حیوانی که به عنوان زکات پذیرفته می‌‌شود ۱- در گوسفند از میش و …

از ۳۰ تا ۳۹ یک تبیع یا تبیعه (گاو نر یا ماده یک ساله) از ۴۰ تا ۵۹ یک مسنه (گاو ماده دو ساله) از ۶۰ تا ۶۹ دو تبیع یا تبیعه (گاو نر یا ماده یک ساله) هرکس از این مقدار گاو بیش‌تری داشت در هر ۳۰ رأس یک تبیع یا تبیعه (گاو یک ساله) و در هر ۴۰ …

۱- نصاب زکات شتر از ۵ تا ۹ یک گوسفند از ۱۰ تا ۱۴ دو گوسفند از ۱۵ تا ۱۹ سه گوسفند از ۲۰ تا ۲۴ چهار گوسفند از ۲۵ تا ۳۵ یک بنت مَخاض (شتر ماده یک ساله) از ۳۶ تا ۴۵ یک بنت لَبون (شتر ماده دو ساله) از ۴۶ تا ۶۰ یک حِقَّه (شتر ماده سه ساله) …

۲- عَنْ مُعَاذٍ، أَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه وسلم لَمَّا وَجَّهَهُ إِلَى الْیَمَنِ أَمَرَهُ أَنْ یَأْخُذَ مِنَ الْبَقَرِ مِنْ کُلِّ ثَلَاثِینَ تَبِیعًا، أَوْ تَبِیعَهً، وَمِنْ کُلِّ أَرْبَعِینَ مُسِنَّهً».[۱] معاذ بن جبل روایت می‌کند که پیامبر صلی الله علیه وسلم مرا به یمن فرستاد و به من دستور داد که از هر سی گاو یک تبیع (گاو نری است که یک …

کمترین نصاب گوسفند (۴۰) رأس است و کمترین نصاب گاو (۳۰) رأس است و کمترین نصاب شتر (۵) نفر است. ۱- عَنْ أَنَسٍ رضی الله عنه أَنَّ أَبَا بَکْرٍ رضی الله عنه کَتَبَ لَهُ هَذَا الکِتَابَ لَمَّا وَجَّهَهُ إِلَى البَحْرَیْنِ: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ هَذِهِ فَرِیضَهُ الصَّدَقَهِ الَّتِی فَرَضَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم عَلَى المُسْلِمِینَ، وَالَّتِی أَمَرَ اللَّهُ …

زکات حیوانات اهلی دو حالت دارد: ۱ – زکات در شتر، گاو و گوسفند در صورتی واجب است که تمام سال یا اکثر سال را در صحرا بچرد. وقتی کسی از این حیوانات داشته باشد که به حد نصاب برسد و سالی بر آن بگذرد، زکات در آن‌ها واجب است، فرقی ندارد که این حیوانات شیری یا تخمی برای تولید …

الماس و مروارید و سنگ‌‌های قیمتی و…. اگر برای استفاده به عنوان زیورآلات باشد که زکات ندارد. اما اگر برای تجارت باشد بر اساس قیمت طلا و یا نقره قیمت‌گذاری می‌شود وقتی به حد نصاب برسد و سالی بر آن بگذرد، یک چهلم آن به عنوان زکات پرداخت شود. الله تعالی می‌‌فرماید: ﴿خُذۡ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡ صَدَقَهٗ تُطَهِّرُهُمۡ وَتُزَکِّیهِم بِهَا وَصَلِّ …

زیور آلات زنان که برای زینت استفاده می‌‌کنند، زکات ندارد، چون دلیل معتبری وجود ندارد که بیانگر وجوب زکات این زیور آلات باشد و زکات در اموالی واجب است که رشد می‌کند و اضافه می‌‌شود، تا با نیازمندان همدردی کنند. اما زیور آلات برای زینت ساخته می‌‌شود و از اموالی که اضافه می‌‌شود و رشد می‌کند نیست، در نتیجه زکات …

پاداش‌‌های پایان دوره‌ی کارِ کارمندان؛ حقی است که حکومت، شرکت و… با شرایط از پیش تعیین شده به نفع کارمند، در پایان خدمت به وی پرداخت می‌کند و کارمند این حقوق را در هنگام ترک خدمت با بازخرید یا بازنشتگی یا وفات کارمند، دریافت می‌‌کند. این پول اگر به حد نصاب برسد و سالی بر آن بگذرد، باید زکات آن …

اگر مقدار حقوق کارمندان جمعیت‌‌های خیری به مقدار نصاب برسد و سالی بر آن‌ها بگذرد و خرج نشود، واجب است که یک چهلم آن به عنوان زکات پرداخت شود. به این ترتیب هرگاه فردی حقوقش را دریافت کند که به حد نصاب برسد و سالی بر آن بگذرد، زکات در آن واجب است.

حقوق ماهیانه کارمندان که پایان هر ماه می‌‌گیرند، اموالی هستند که به صورت مستمر به فرد می‌‌رسد و چون پرداخت زکات در هر ماه مشکل به نظر می‌‌رسد بنابراین بهتر است که فرد مسلمان یک ماه از سال را تعیین کند و ببیند که چقدر از این حقوق برایش جمع شده است، در نتیجه هرچه یک سال بر آن‌ها بگذرد، …

حساب جاری، همان پولی است که در بانک می‌‌گذارند و هر وقت بخواهند مقداری از آن پول را از بانک می‌‌گیرند. این پول‌‌ها از همان اموالی به حساب می‌‌آید که به کسی قرض داده‌اند که هر وقت بخواهند بگیرند و زکات این اموال یا پول‌‌ها را در سال یک بار حساب کنند و زکاتش را جدا و پرداخت نمایند و …

برای تعیین مقدار زکات پول‌‌های رایج دو راه وجود دارد: اول: پولی که دارد تقسیم بر (۴۰) می‌‌شود و یک چهلم آن را که همان زکات طلا و نقره است، زکات می‌‌دهد به طور مثال اگر هشتاد هزار ریال دارد، به این صورت تقسیم کند (۲۰۰=۴۰÷۸۰۰۰۰) که ۲۰۰ ریال یا همین یک چهلم زکات فرد می‌‌شود. دوم: یا کل پول …

۱- نصاب پول‌‌های نقد رایج بر اساس نصاب طلا یا نقره سنجیده می‌‌شود و شکی نیست که تعیین نصاب پول‌‌های نقد رایج بر اساس نصاب نقره بهتر است، چون به نفع فقرا است. به این ترتیب که اگر پول‌‌ نقد فردی کم‌تر از قیمت (۸۵) گرم طلا باشد و بطور مثال قیمت هر گرم طلا (۱۴۰) ریال سعودی است. نصاب …

پول‌‌های نقد رایج در این زمان مانند: ریال، دلار و…. مال نقد مستقل به حساب می‌‌آید که حکم طلا و نقره را دارد، بنابراین براساس قیمت طلا و نقره قیمت‌گذاری می‌‌شود و اگر به اندازه نصاب یکی از طلا یا نقره برسد، و سالی هم بر آن بگذرد، واجب است که یک چهلم آن را به عنوان زکات پرداخت کنند.

داشتن طلا و نقره سه حالت دارد: ۱- اگر کسی با طلا و نقره تجارت می‌کند که باید از آن زکات کالاهای تجاری را که یک چهلم است، پرداخت کند، چون طلا و نقره در چنین حالتی به کالای تجاری تبدیل شده است که باید با پول رایج همان شهر قیمت بزنند و سپس زکات آن را پرداخت کنند. ۲- …

وقتی نقره به (۲۰۰ درهم یا بیش‌تر) برسد که وزن آن (پنج اوقیه و یا بیش‌تر) می‌‌باشد، واجب است که دو و نیم درصد (یک چهلم) آن به عنوان زکات پرداخت شود و دویست درهم برابر است با (۵۹۵) گرم.

اگر طلا بیست دینار (یا بیست مثقال) یا بیش‌تر باشد، یک چهلم آن باید به عنوان زکات پرداخت شود. هر دینار طلا با یک مثقال برابر است و هر مثقال (۴٫۲۵) گرم و بیست پنج سوت می‌‌باشد. به این ترتیب بیست دینار می‌‌شود (۸۵) گرم طلا و این کمترین حد نصاب طلا است.

در طلا و نقره برابر است که به صورت سکه، شمش، زیور آلات یا تکه‌‌ای طلا و نقره ناخالص باشد که به حد نصاب برسد، زکات واجب است. ۱- الله تعالی می‌‌فرماید: ﴿خُذۡ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡ صَدَقَهٗ تُطَهِّرُهُمۡ وَتُزَکِّیهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَیۡهِمۡۖ إِنَّ صَلَوٰتَکَ سَکَنٞ لَّهُمۡۗ وَٱللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ١٠٣﴾ [التوبه: ۱۰۳]: «از اموال آنان [= توبه‌کاران] صدقه [و زکات] بگیر، تا …

اموالی که زکات در آن‌ها واجب است بر چهار نوع می‌باشد: طلا و نقره، حیواناتی خاص، چیزهایی که از زمین به دست می‌آید و کالای تجاری.

اگر کسی پول نقدی را پس‌انداز کرد که به حد نصاب می‌‌رسید و سالی هم بر آن پول یا مال پس‌انداز، گذشت باید زکات آن را بدهد، فرقی ندارد که آن را برای مخارج منزل یا ازدواج یا خرید زمین یا پرداخت بدهکاری و…. پس‌انداز کرده باشد. اگر فردی بمیرد که زکات مالش را نداده باشد، وارثان باید پیش از …

اموالی که ابزار کار و برای استفاده شخصی هستند مانند خانه‌‌های مسکونی، لباس‌‌ها، وسایل منزل، حیوانات سواری، ماشین‌‌ها و…. زکات ندارند. عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «لَیْسَ عَلَى الْمُسْلِمِ فِی عَبْدِهِ وَلَا فَرَسِهِ صَدَقَهٌ».[۱] ابوهریره رضی الله عنه روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «در برده‌ها و …

واجب است که زکات مال را از خود همان مال بدهند، مثلا زکات گندم را گندم بدهند، زکات گوسفند را از گوسفند و زکات طلا و نقره را از خود آن بدهند و…. تغییر دادن و پرداخت معادل و عوض مال زکات جز در صورت نیاز و وجود مصلحتی جایز نیست.

اموال عمومی به اموالی گفته می‌‌شود که برای استفاده‌‌ی عموم مردم است، بدون آن که در مالکیت فرد مشخصی یا حکومت باشد، مثل سازمان‌‌های خیریه، جمعیت البر، جمعیت تحفیظ قرآن و اموال وقفی و اموال وصیت برای فقرا، طلاب، ساخت مساجد و .. در این اموال عمومی زکات واجب نیست؛ چون از شرایط زکات این است که در مالکیت کامل …

اموالی که از زمین می‌‌روید، بچه‌‌های حیواناتی که اکثر سال را آزاد می‌‌چرند، سود اموال تجاری، همین که به حد نصاب برسند، پرداخت زکات‌‌شان واجب است و گردش یک سال در این‌ها شرط نیست. در کم و زیاد گنج، زکات واجب است و حد نصاب و گردش سال ندارد.

۱- الله تعالى می‌‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰهَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّکَوٰهَ لَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡ وَلَا خَوۡفٌ عَلَیۡهِمۡ وَلَا هُمۡ یَحۡزَنُونَ٢٧٧﴾ [البقره: ۲۷۷]: «کسانی ‌که ایمان آورده‌اند‌ و کارهای شایسته انجام داده‌اند و نماز برپا داشته‌اند و زکات پرداخته‌اند، پاداش آنان نزد پروردگارشان [محفوظ] است؛ نه ترسی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌شوند». ۲- و الله تعالى می‌‌فرماید: …

الله اندازه زکات را بر اساس میزان کار و زحمت در مالی که به آن زکات تعلق می‌‌گیرد، تعیین کرده است: در گنج که به مالی گفته می‌‌شود که در گذشته‌‌های مثل دوران جاهلیت قبل از اسلام در زیر زمین پنهان کرده‌اند که بدون زحمت زیاد به دست می‌‌آید (خمس = یک پنجم) = ۲۰%. تعیین کرده است. در آنچه …

در اسلام، نظام و برنامه‌‌های مالی بر این اساس استوار است که باید اعتراف کنند که مالک حقیقی و اصلی فقط الله است، به این ترتیب فقط الله است که در تنظیم مالکیت اموال و تعیین حقوق مالی، چارچوبه‌‌ها، اندازه‌ها، مشخص نمودن کسانی‌که زکات به آن‌ها باید داده شود و راه‌‌های به دست آوردن مال و راه‌‌های مطلق انفاق را …

هیچ مالی برای صاحب خود نفعی ندارد مگر اینکه سه شرط داشته باشد: ۱- حلال باشد. ۲- صاحب خود را از اطاعت الله و پیامبر صلی الله علیه وسلم باز ندارد. ۳- حق الله را از آن پرداخت کند. از چه زمانی زکات فرض ‌‌شد؟ زکات در مکه فرض شد، اما مقدار نصاب زکات و اموالی که باید از آن‌ها …

الله تعالی برای بندگانش عبادت‌‌های متنوعی را مشروع قرار داده است: برخی از عبادت‌‌ها مانند: نماز بدنی هستند که بنده با آن‌ها به خالق خود می‌‌رسد؛ او را به بزرگی یاد می‌‌کند، حمد و ستایش او را می‌‌گوید، دعا و استغفار می‌‌کند. برخی از عبادت‌‌ها به خرج کردن مالی که انسان دوست دارد، مربوط می‌‌شود، مانند: زکات و صدقه. برخی …

زکاتی که الله مشروع قرار داده بر سه نوع است: اول: زکات واجب در اموال که در چهار نوع از اموال واجب است: طلا و نقره و اوراق مالی (پول‌‌های رایج). حیوانات (شتر، گاو و گوسفند). چیزهایی که از زمین می‌روید، مثل حبوبات (جو، گندم و…)، میوه‌جات، معادن و گنج‌‌ها. کالاهای تجاری دوم: فطریه بر هر فرد واجب است و …

زکات: به رشد و فزونی گفته می‌‌شود و انسان با جدا کردن و پرداخت زکات از اموال خاص، برای افراد معین در زمان خاص، الله را عبادت می‌‌کند.

انجام کار نیک فرد مسلمان و اهدای آن به مسلمان دیگر چه مرده یا زنده جایز نیست مگر در چارچوبه امور ثابت در شریعت مثل دعا، طلب مغفرت، حج و عمره، صدقه دادن، گرفتن روزه‌‌ی واجب از طرف کسی‌که مرده است، مانند: روزه‌‌ی نذری، البته اجاره نمودن افرادی که قرآن بخوانند و ثوابش را به میت ببخشند، بدعت است، فرقی …

عَنْ أَنَسَ بْنَ مَالِکٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «یَتْبَعُ المَیِّتَ ثَلاَثَهٌ، فَیَرْجِعُ اثْنَانِ وَیَبْقَى مَعَهُ وَاحِدٌ: یَتْبَعُهُ أَهْلُهُ وَمَالُهُ وَعَمَلُهُ، فَیَرْجِعُ أَهْلُهُ وَمَالُهُ وَیَبْقَى عَمَلُهُ». [۱] انس بن مالک رضی الله عنه روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «سه چیز، مرده را همراهی می‌کند: خانواده، و مال و عمل …

بر تمام افراد زنده حرام است که مردگان را در مشکلات و…. صدا زنند و به فریادرسی بخوانند و یا از آن‌ها بخواهند که نیازهای‌شان را برآورده نمایند و مشکلات‌شان را حل کنند. طواف قبور انبیا، صالحان و…، و ذبح و قربانی نمودن در کنار قبور و قبور را محل عبادت و مسجد قرار دادن و… همه این اعمال همان …

سنت است که فرد مسلمان بین قبرها پای لخت راه برود، چون این فروتنی و احترام به اموات مسلمین است. و راه رفتن بین قبور با کفش مکروه است، البته این در صورتی است که عذر شدت گرما یا وجود خارهایی که موجب اذیت شدن فرد می‌‌شود، نباشد. و راه رفتن در میدان قبرستان با کفش ایرادی ندارد.

۱- بگوید: «السَّلامُ عَلَى أَهْلِ الدِّیَارِ مِنَ المُؤْمِنِینَ وَالمُسْلِمِینَ، وَیَرْحَمُ الله المُسْتَقْدِمِینَ مِنَّا وَالمُسْتَأْخِرِینَ، وَإنَّا إنْ شَاءَ اللهُ بِکُمْ لَلَاحِقُونَ»:[۱] «سلام بر شما ای مؤمنان و مسلمانانی که در این سرا سکونت دارید! الله به گذشتگان و آیندگان ما رحم کند، و ما هر زمان که الله بخواهد، به شما خواهیم پیوست». ۲- یا بگوید: «السَّلامُ عَلَیکُمْ دَارَ قَومٍ مُؤْمِنِینَ، …

مردم به چهار هدف به زیارت قبور می‌روند: اول: کسانی هستند که به زیارت قبور می‌روند تا برای مردگان دعا و طلب مغفرت کنند و از آن‌ها درس عبرت بگیرند و به یاد آخرت بیفتند این زیارت قبور مشروع است، ثواب و پاداش دارد و فرد عبرت می‌گیرد و از شریعت (قرآن و سنت صحیح) پیروی کرده است. دوم: کسانی …

زیارت قبور برای زنان از گناهان کبیره است بنابراین برای زنان جایز نیست که به زیارت قبور بروند، البته اگر زنی بدون قصد زیارت قبور از کنار قبرستان رد می‌شد، سنت است که بر اهل قبرستان سلام کند و برای‌شان با دعاهایی که در روایات ثابت است، دعا کند اما وارد قبرستان نشود.

رفتن بر سر قبر کسی‌که بر غیر اسلام مرده، برای درس عبرت گرفتن جایز است البته برایش طلب مغفرت و دعا نکنند و بلکه او را به دوزخ مژده دهند. عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم: «اسْتَأْذَنْتُ رَبِّی أَنْ أَسْتَغْفِرَ لِأُمِّی فَلَمْ یَأْذَنْ لِی، وَاسْتَأْذَنْتُهُ أَنْ أَزُورَ قَبْرَهَا فَأَذِنَ لِی».[۱] ابوهریره رضی …

زیارت قبور برای مردان سنت است، چون انسان را به یاد آخرت و مرگ می‌اندازد. و در زیارت قبور فردی که به قبرستان می‌رود عبرت و پند می‌گیرد و به مردگان سلام و دعا می‌کند. البته نباید برای دعا کردن در کنار قبرشان یا تبرک جستن به مردگان یا تبرک جستن از خاک قبورشان به قبرستان بروند، چون این امور …

فرد مسلمان به سه هدف به زیارت قبور می‌رود؛ اول: آخرت را به یاد داشته باشد. دوم: درس عبرت گرفتن. سوم: از اموات پند بگیرد. دوم: خوبی کردن به میت با دعا و طلب مغفرت و رحمت الهی! چون با این کار خوشحال می‌شود همان‌طور که اگر به دیدن فرد زنده بیایند و به او هدیه بدهند، خوشحال می‌شود. سوم: …