سیره سلف صالح

  همان‌طور که حضرت عمر بن عبدالعزیز رحمه الله در عهد خلافت اموی‌ها در اجرای احکام شریعت و عدالت اسلامی شهرت به سزائی داشت، به همین صورت در عهد خلافت عباسیان، مهتدی هم از آن‌چنان شهرت و عظمتی برخوردار بود، در زهد و تقوی در عصر خودش نظیری نداشت، قبل از این‌که بر مسند خلافت برسد، مخارج روزانۀ دربار تقریباً …

  مسلم بن یسار رحمه الله از زمره عبادت‌گزاران عصر خویش به‌شمار می‌رفت، یکی از افراد خاندان ابن سیرین بیان می‌کند: مسلم بن یسار رحمه الله را در حال سجده در مسجد دیدم، محل سجده‌شان بر اثر اشک‌هایشان خیس شده بود. حبیب بن شهید می‌گوید: یک دفعه مسلم بن یسار رحمه الله مشغول خواندن نماز بود که در نزدیکی همان محل آتش‌سوزی …

  حضرت یوسف همدانی رحمه الله از زمرۀ علما و صاحبان کرامت بود. ابن خلکان پیرامون این شخصیت بزرگوار می‌فرماید: فراست معنوی ایشان بسیار قوی بود، هنگامی که به بغداد تشریف آورد، اهل بغداد تحت تأثیر معنویت، علم و کمالات ایشان قرار گرفتند. و بسیاری از انسان‌های گمراه و از حقیقت دور، راه هدایت و معرفت الهی را بار دیگر بازیافتند. …

  کشش و تمایل به عیش و عشرت دنیا آن‌چنان بر خلفای بنی امیه و بنی عباس سایه افکنده بود که محاسن و ارزش‌های مثبت و معنوی آنان در هاله‌ای از ابهامات و ناباوری‌ها فرو رفته بود. از بین آن خلفاء، هارون الرشید (خلیفه عباسی) را می‌توان نام برد. هرچند برخی از وی به شدت تنقید نموده‌اند، اما برخی دیگر …

  بغداد (دار الخلافه) به خوبی مزین و آراسته شده است، هارون الرشید (خلیفه وقت) بر مسند خلافت جلوه‌افروز است، در هر کجای پایتخت، مجالس عیش و سرگرمی‌ها و جشن و سرور برپا است، میزگردها و نشست‌های علما و اندیشمندان و مجالس پرجوش و خروش مشاعره نیز منعقد گردیده، سپاس‌نامه‌ها، تقدیرنامه‌ها و مدال‌های اعزاز نیز در حال تقسیم شدن می‌باشند، …

  ابوجعفر منصور (خلیفه عباسی) جهت برگزاری مراسم حج در مکه حضور دارد، در یکی از شب‌ها شخصی که خودش را در نزدیکی ملتزم رسانده بود این‌چنین دعا می‌فرمود: پروردگارا، فریادم را به تو می‌رسانم، از فتنه و فساد دنیا گرفته تا آن ظلم و طمعی که بر اثرش حقوق صاحبان حق پایمال می‌گردد، بعد از به پایان رسیدن طواف …

  ابن هبیره فرماندهی سپاه امویان را در منطقه عراق به عهده داشت، یک مرتبه ابن هبیره به حضرت امام ابوحنیفه رحمه الله گفت: اگر به دربار تشریف آوری، مدیون احسانات شما خواهیم بود. امام رحمه الله فرمود: از ملاقات با تو چه کار بکنم؟ اگر با خوشروئی و محبت برخورد کنی، از آن بیم خواهم داشت که مبادا در دام تزویر …

  هشام بن عبدالمالک از خلفای بنی امیه جهت مراسم حج در مکه حضور دارد، روزی تصمیم گرفت تا داخل خانه کعبه برود، در داخل کعبه با حضرت سالم نوۀ حضرت عمرس برخورد نمود. خلیفه به ایشان فرمودند که ای حضرت، موقع خدمت عنایت فرمائید و دستوری بدهید تا شرف اجرایش را حاصل کنم. حضرت سالم رحمه الله فرمود: در خانۀ …

  حضرت سفیان ثوری از رفتن به دربار شاهان و امیران، به شدت امتناع می‌ورزید، یک دفعه به دربار مهدی فراخوانده شد. هنگام حضور در مجلس، آداب رسمی در حضور پادشاهان را مراعات ننمود، مهدی به عنوان شوخی گفت: خودتان را از ما بسیار دور نگه می‌داری، فکر می‌کنید نمی‌توانم به شما گزند و یا آسیبی برسانم؟ اکنون در اختیار …

فرق بین منافق و مؤمن محمد بن منصور می‌فرماید: یک مرتبه در مجلس (درس یا موعظۀ) امام بخاری رحمه الله حضور داشتیم، ناگهان شخصی از میان ریشش نجاستی را بیرون کرده و بر روی امام بخاری انداخت، امام بخاری رحمه الله را دیدم که به این شخص و حاضرین در مجلس نگاه می‌کنند، اما وقتی دیدند که اهل مجلس به آنچه پیش …

  یحیی بن اکثم شبی را در نزد مأمون (خلیفه عباسی) گزراند، یحیی می‌گوید: پاسی از شب گذشته بود که از خواب بیدار شدم، از جایم برخاستم تا جهت رفع تشنگی آب بنوشم، در همین ضمن مأمون هم از خواب برخاست و گفت: چه خبر است؟ گفتم: تشنه‌ام می‌خواهم آب بنوشم، فوراً از جایش بلند شد و برایم آب آورد. …

  احمد بن نصر رحمه الله از علمای مشهور دوران خودش بشمار می‌رفت، واثق (خلیفۀ عباسی) وی را به خاطر انکار عقیده خلق قرآن در حضور عموم مردم به شهادت رساند. ابراهیم بن اسماعیل می‌فرماید: مردمان بعد از شهادتش مشاهده نمودند که دارد قرآن مجید را تلاوت می‌فرماید. من (ابراهیم بن اسماعیل) هم در پی این شدم تا این صحنه را …

  حضرت ابراهیم بن المهلب رحمه الله می‌فرماید: یک دفعه غلامی را در بیابان دیدم که مشغول خواندن نماز بود، همانجا ایستادم تا ببینم برای چه و به چه هدفی در این صحرا نماز می‌خواند، وقتی از خواندن نماز فارغ شد از او پرسیدم: آیا در این بیابان همدم و مونسی داری؟ گفت: آری، دوباره پرسیدم: آیا زادراه و توشه‌ای به …

  محمد بن سلام رحمه الله از علمای طراز اول عصرش بشمار می‌رفت. از بین تألیفات و تصنیفات‌شان، کتاب «طبقات الشعراء» در فن شعر و شاعری بسیار مشهور می‌باشد، امام احمد بن حنبل رحمه الله از شاگردان برومند این شخصیت بزرگوار بودند، حسین بن فهم رحمه الله از شاگردان ایشان می‌فرماید: یک مرتبه محمد بن سلام به عنوان میهمان به نزد ما تشریف …

  علامه واقدی رحمه الله (از محدثین و مؤرخین بزرگ) می‌فرماید: دو دوست داشتم که یکی هاشمی تبار بود. به هر حال یک دفعه بنابر یک سری مشکلات، دچار بحران مالی شدیم. روزی همسرم به من گفت: ما و شما هر طور شده، می‌توانیم در مقابل این بحران‌ها ایستادگی نمائیم، اما اکنون عید به سر رسیده، بچه‌های همسایه‌ها لباس‌های نو می‌پوشند …

  علامه زمخشری از علمای مشهور علم تفسیر و لغت از ناحیۀ پا لنگ بود، علامه دامغانی رحمه الله از ایشان پرسید که چگونه پایتان لنگ شد؟ در پاسخ گفت: دوران کودکی‌ام گنجشکی را با نخی بسته بودم و آن را طوری کشیدم که پایش شکست. از این سانحه مادرم بسیار غمگین گشت و گفت: خدا پایت را بشکند. به هر …

  حضرت منذر بن سعید رحمه الله در اجرای امور دینی بسیار سختگیر بود. ناصر بالله (خلیفه عباسی) احترام ایشان را بجای می‌آورد، با توجه به این احیاناً اگر از ناحیۀ خلیفه نسبت به اجرای امور دینی کوتاهی صورت می‌گرفت فوراً وی را سرزنش نموده و مورد تنبیه و بازخواست قرار می‌داد. هنگامی که خلیفه قصر «زهراء» را تعمیر نمود. حضرت …

  یک دفعه ابن سماک رحمه الله پیش هارون رحمه الله نشسته بود، در همین ضمن هارون الرشید تقاضای آب نوشیدن نمود، بعد از اینکه خدمتگذار آب را آورد، ابن سماک رو به هارون کرده گفت: ای امیرالمؤمنین، قبل از اینکه این آب را بنوشید به این سؤال پاسخ دهید که اگر این آب را به شما ندهند، به چقدر حاضری که …

  امام فخرالدین رازی رحمه الله از علمای طراز اول عصر خویش می‌باشند. برنامه‌های فرهنگی آنان به اندازه‌ای گسترده بود که تقریباً پیرامون هر موضوع و هر مسئله‌ای کتابی را تصنیف و یا تألیف نموده‌اند، «تفسیر کبیر» از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. امام رازی/ در زمان سلطان شهاب الدین غوری رحمه الله می‌زیسته‌اند. یک دفعه در ضمن سخنرانی به سلطان گفتند: …

  مجالس موعظۀ حضرت شیخ عبدالقادر گیلانی رحمه الله در راستای پذیرش معنویت آنچنان مؤثر می‌بود که بر قلب‌های مرده، روح مسیحائی دمیده می‌شد، اکنون به چند گفتار از این شیخ بزرگوار رحمه الله توجه بفرمائید: بیدار شدنت را برای بعد از مرگ مگذار، زیرا بیداری آن وقت سودی نخواهد داشت، این حقیقت را همیشه بپذیر که آخرین روز همین امروز …

  امام نفطویه رحمه الله می‌فرماید: عباس بن وزیر به من گفت: روزی در پیش مأمون نشسته بودیم، ناگهان مأمون عطسه‌‌ای زد، لیکن کسی جواب عطسۀ وی را نداد. چنانچه از این سکوت و برخورد ما ناراحت شده گفت: چرا این سنت را ترک نمودید؟ در پاسخ گفتیم: بخاطر پاس احترام و عظمت امیرالمؤمنین این کار را نکردیم. اما مأمون …

  سلیمان بن داوود رحمه الله می‌فرماید: از حضرت عبدالله بن مبارک رحمه الله پرسیدم: در دنیا چه کسانی از اهل کار و صلاحیت واقعی هستند؟ فرمود: علما. سلیمان بن داوود دوباره پرسید: پادشاهان و امیران روی زمین چه کسانی هستند؟ فرمود: قدرت و حکومت از آنِ زاهدان (پرهیزگاران) است. نعیم بن حماد رحمه الله می‌فرماید: حضرت عبدالله بن مبارک رحمه الله هرگاه …

  شهر مدینه از صبح هنگام به ماتم‌کده‌ای تبدیل شده، مردم از این اقدام خلیفه که دستور شلاق زدن امام را صادر نموده بسیار خشمگین و در غم و اندوه بسر می‌برند، جرم امام این بود که ایشان می‌فرمودند: حق خلافت از آنِ نفس زکیه است و منصور خلیفه عباسی جبراً از مردم بیعت گرفته و در شریعت جبر هیچگونه …

  در بیستم ذی قعده سال ۷۲۸ ﻫ. ق در قلعه‌ای در دمشق اسیری در حالی که آخرین لحظه‌‌های زندگی را می‌گذراند، این آیه: ﴿إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ فِی جَنَّٰتٖ وَنَهَرٖ ۵۴ فِی مَقۡعَدِ صِدۡقٍ عِندَ مَلِیکٖ مُّقۡتَدِرِۢ ۵۵﴾ [القمر: ۵۴-۵]. «یقیناً پرهیزگاران در باغ‌ها و نهرهاى بهشتى جاى دارند. در جایگاه صدق نزد خداوند مالک مقتدر!». ورد زبانش بود. باز هم …

  در حضور معتصم (از خلفای بنی عباس) یک شخص زندانی که در زنجیر بسته شده بود را آوردند[۱]. خلیفه و آن دسته از علمائی که دارای طرز تفکر اعتزالی بودند، در پی این بودند تا امام به هر صورت ممکن نظریۀ مخلوق بودن قرآن را بپذیرد. اما آن امام بزرگوار و مجاهد با آواز بلند این چنین می‌فرمود: «أعطونی …

  جمعی از بزرگان با ارسال نامه‌ای به محضر امیرالمؤمنین حضرت عمر بن عبدالعزیز رحمه الله خواستار پند و اندرز شدند. حضرت عمر بن عبدالعزیز رحمه الله در پاسخ نامه آنان فرمود: این واقعیت را بپذیرید که طالب دنیا هرگز دوستدار شما نمی‌باشد، و آن کسی که در فکر آخرت باشد همنشینی شما را نمی‌تواند برگزیند. بنابراین هر وقت خواهشات خویش …

  یحیی بن معین رحمه الله از محدثین بسیار بزرگ هستند، چنانچه امام احمد بن حنبل رحمه الله در مورد ایشان می‌فرماید: از هر آن حدیثی که یحیی بن معین اطلاعی نداشته باشد، اینطور باید فهمید که آن حدیث پایه و اساس علمی ندارد. علی بن مدینی رحمه الله می‌فرماید: یحیی بن معین سرچشمۀ علم حدیث برای همۀ ائمۀ علم حدیث می‌باشند. …

  خالد بن یزید رحمه الله از علما و عرفای برجسته، که در علم حدیث مرتبۀ بسیار بلندی داشت تا جائی که امام زهری رحمه الله نیز از ایشان نقل روایت می‌نمود. در حق‌گوئی به غیر از خدا، از دیگران کوچک‌ترین ترس و واهمه‌ای نداشت. چنانچه عبدالملک بن مروان (از خلفای بنی‌امیه) را چندین مرتبه به خاطر ارتکاب اشتباهاتش مورد …

زید بن ارقم وابن حزم اندلسی چگونه افردی بودند؟ لطفا شخصیت این اشخاص را از نظر علمای اهل سنت بررسی کنید؟ الحمدلله، زید ابن ارقم رضی الله عنه یکی از اصحاب بزرگوار رسول الله صلی الله علیه وسلم است. او از انصار و اهل مدینه بود و بر خلاف اهل بدعت از شیعه و غیر آنها که با جعل روایات …

نحوه برخورد علماء با حاکم فضیل بن ربیع که از اطرافیان خلیفه بود می گوید: شبی لباسهایم را بیرون آورده و آماده خواب بودم که کسی درب منزلم را با شدت به صدا در آورد. من با اضطراب پرسیدم: کیست؟ کسیکه درب را می کوبید؟ گفت: امیرالمؤمنین با شما کار دارد. من با شتاب بیرون شدم، دیدم، هارون الرشید بر …

زمان: ۶ ربیع الاول ۵۴۳ ه. ق -۳۱/۷/۱۱۴۸ م. امام علامه قاضی حافظ ابوبکر محمدبن الله بن محمد بن عبدالله بن العربی اندلسی اشبیلی مالکی صاحب تصانیف و تألیفات فراوان در شعبان سال ۴۶۸ ه در خانواده ای اهل علم و دانش پرور که روابط نزدیکی با معتمد بن عباد حاکم مشهور اشبیلیه داشت به دنیا آمد. پدرش از بزرگان …

شایان ذکر است که ابن جوزی رحمه الله: بیش از ۲۰/۰۰۰ هزار یهودی و مسیحی به دست او اسلام آوردند.. و ۱۰۰ هزار نفر به سبب او توبه کردند.. و بیش از ۲۰۰۰ کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورد.. اما با این حال به شاگردانش گفت: “اگر وارد بهشت شدید و مرا بین خود نیافتید درباره من سؤال …

زمان: ۱۶ شعبان ۹۵ ه. ق سعید بن جبیر معروف به عالم امت و ربانی امت (دانشمند راسخ در دین و عمل) یکی از اقطاب دین اسلام (یکی از ستونهای علوم اسلامی) و بزرگترین مفسران قرآن می باشد. ایشان مکنی به ابو محمد الکوفی الاسدی الوالبی یکی از ائمه بزرگ اسلام در تفسیر و فقه می باشد. ابین جبیر، بزرگترین، …

شخصیت صلاح الدین ایوبی یکی از معجزه‌های بزرگ و نشانه‌های آشکار صلاحیت و جاودانگی اسلام است. صلاح الدین ایوبی سربازی نجیب و از خاندانی متوسط و کرد بود، قبل از فتح مصر و جنگ‌هایی که علیه صلیبیان سازمان داد، کسی گمان نمی‌کرد که این جوان نوخاسته کرد روزی فاتح بیت المقدس و پاسدار کیان و مدافع عالم اسلام باشد و …

محمد فرزند ادریس فرزند عباس شافعی. در سال (۱۵۰) هـ در شهر غزه دیده به جهان گشود و وقتی دو سال از عمر ایشان می گذشت خانواده اش به شهر مکه ی مکرمه نقل مکان نمودند. • پدرش را در کودکی از دست داد، و مادرش عهده دار سرپرستی او شد. • مادرش وقتی او را به دنیا آورد خوابی …

تولد و نام وی: ــ نام ایشان احمد بن محمد بن حنبل شیبانی است. تبارش به بصره بازمی گردد. در سال ( ۱۶۴ ) هـ در بغداد به دنیا آمد و پدرش را در کودکی از دست داد. بنابراین تحت سرپرستی مادر و یتیم بزرگ شد. تأمل: یتیمی که در زندگی به موفقیت دست می یابد: ــ  امام احمد ــ …

از جمله ی مهم ترین علمای ربانی در جامعه ی اسلامی، راهنمایی مردم، تعلیم و روشنگری در مورد حقایق، وعظ و ارشاد مردم و بازداشتن آنان از باطل می باشد و در این بین امر به معروف و نهی از منکر همچنان از مهم ترین بخش های این وظیفه ی خطیر و مقدس می باشد. امر به معروف و نهی …

امیرالمؤمنین عمر بن الخطاب دارای فرزندان زیادی بود که از میان تمام فرزندانش عبدالله از همه بیشتر به وی شبیه بود و خود عبدالله نیز دارای فرزندان زیادی بود که از بین تمام فرزندانش سالم از همه بیشتر به وی شباهت داشت . سالم بن عبدالله در سایه سار مدینه منوره می زیست این شهر مبارک درآن زمان پوشیده از …

همان امام دیار هجرت و نصرت و برادری و مصاحبت یعنی امام مالک بن انس بن مالک بن ابوعامر اصبحی رحمه الله می باشد. تولد و رشد و بالندگی ایشان: در شهر مدینه ی منوره، محل نزول وحی و مهد علم و سرچشمه ی معرفت، در سال هفتاد و سه ی هجری به دنیا آمد. در همان جا برآمده و …

زندگی امام بخاری، سیرت، شمائل وفضائل وجوانب مختلف شخصیت او را نمی توان در چند ‏صفحه به بحث وتدقیق گرفت، بلکه آن، نیاز به نگاشتن کتاب ضخیمی دارد، ولی از باب “ما ‏لایدرک کله، لایترک جله” به صورت بسیار فشرده، معلوماتی را در مورد ایشان خدمت ‏خوانندگان عرضه میداریم.‏ نامش: محمد پسر اسماعیل پسر ابراهیم پسر مغیره پسر “بردزبه” جعفی، …

ولادت علامه ابن قیم جوزیه نام وی شمس الدین محمد بن ابوبکر بن ایوب بن سعد بن حریز زرعی دمشقی است که به ابن قین جوزیه اشتهار یافته است و علت مشهور شدنش به ابن قیم جوزیه این بود که پدرش ابوبکر بن ایوب قیم مدرسه جوزیه بود.وی در سال ۶۹۱ه.ق یعنی یک سال بعد از بیرون راندن صلیبیان از …

شیخ عبدالقادر گیلانی؛ با نام کامل عبدالقادر بن صالح جنگی دوست گیلانی، محدث، و شاعر قرن پنجم و ششم قمری بود. کنیه وی «ابومحمد» و لقبش «محی الدین» است. در تاریخ تولد او اختلاف وجود دارد و ۴۷۰ یا ۴۷۱ یا ۴۹۰ یا ۴۹۱ قمری تاریخ‌های زادروز او ذکر شده‌اند. با این همه به طور اجمال، ولادت او در قریه …

أویس که کنیه او أبو عمرو است پسر عامر بن جزء بن مالک القرنی المرادی می باشد و اهل یمن است و برخلاف تصور عوام او جزو صحابی نبوده بلکه جزو تابعین است. زیرا صحابی به کسی گویند که دو ویژگی زیر را داشته باشد: ۱- در زمان حیات پیامبر صلی الله علیه وسلم بوده باشد و ایشان را را …

تعریف اهل بیت: وقتی گفته می شود «اهل بیت»، یعنی اهل و خانواده شخص، و«التأهل» یعنی ازدواج کردن. و «آل بیت» یعنی ساکنان خانه،‌ و اهل اسلام یعنی پیروان دین اسلام  و اما اهل چنانکه در معجم مقاییس اللغه آمده «آل الرجل» یعنی اهل او و «آل الله و رسوله» یعنی اولیاء و دوستان خدا و پیامبر، ‌اصل کلمه  اهل …

بشر بن منصور نماز خود را طولانی می‌خواند، در همین حال متوجه شد مردی به او می‌نگرد؛ نمازش را به پایان رساند و به آن مرد گفت: «از آنچه دیدی در شگفت مباش؛ ابلیس نیز دورانی طولانی همراه با ملائکه به عبادت الله مشغول بود!» [سیر أعلام النبلاء]