تفسیر

دیدید بعضیا میگن فلان کارو بکن اگه گناه داشت گناهش با من ⁉️ با هم ببینیم نظر قرآن پاک درباره این سخن چیست سوره عنکبوت آیه ۱۲ وقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِیلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَایَاکُمْ وَمَا هُم بِحَامِلِینَ مِنْ خَطَایَاهُم مِّن شَیْءٍ إِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ ﻭ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ﮔﻔﺘﻨﺪ:  ﺷﻤﺎ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻣﺎ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻛﻨﻴﺪ، (ﻭ ﺍﮔﺮ ﮔﻨﺎﻫﻰ ﺩﺍﺭﺩ) …

ای انسان «هرگاه نفست تو را به گناه دعوت کرد. با این آیه با نفست گفتگوکن » «قُلْ‌ أَ ذٰلِکَ‌ خَیْرٌ أَمْ‌ جَنَّهُ الْخُلْد ِالَّتِی‌ وُعِدَ الْمُتَّقُونَ‌» بگو: «آیا این[عقوبت] بهتر است یا بهشت جاویدانی که به پرهیزگاران وعده داده شده؟!» (فرقان/۱۵)

تدبری در کلام الله شخص به اندازه “ضایع کردن نماز” به شهوت ها مبتلا می شود. دلیل بر این گفته فرموده الله متعال است: { فخلف من بعدهم خلف أضاعوا الصلاه واتبعوا الشهوات } « آنگاه پس از آنان ناخلفانی جانشین شدند که نماز را ضایع واز شهوات پیروی کردند » و شخص به اندازه ” توجه به نماز” از …

اگر بر امتی بلایی بزرگ نازل شود به سبب ستمی بزرگ است که زمانی طولانی بر آن گذشته اما [توسط مردم] برداشته نشده و در نتیجه مستحق عذاب شده‌اند. ﴿وَکَأَیِّن مِّن قَرۡیَهٍ أَمۡلَیۡتُ لَهَا وَهِیَ ظَالِمَهٞ ثُمَّ أَخَذۡتُهَا وَإِلَیَّ ٱلۡمَصِیرُ۴٨﴾ [الحج: ۴۸]. «و چه بسا شهری که به آن‌ مهلت دادم در حالی که [مردم آن] ستمگر بود[ند] سپس [گریبان] …

هر که در راه حق پایدار بماند و در همان حال بمیرد، خداوند پاداش هدفش را به او می‌دهد، حتی اگر به آن دست نیابد: ﴿وَمَن یَخۡرُجۡ مِنۢ بَیۡتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ یُدۡرِکۡهُ ٱلۡمَوۡتُ فَقَدۡ وَقَعَ أَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۗ﴾ [النساء: ۱۰۰]. «…و هر که از خانه‌اش [به قصد] مهاجرت به‌سوی الله و پیامبرش بیرون رود سپس مرگ او …

منکرات به تدریج تغییر شکل می‌دهند، در آغاز به صورت گناه آغاز می‌شوند، سپس تبدیل به سنت می‌شوند و سپس تبدیل به دین می‌شوند؛ برای همین پیش از آنکه منکری تبدیل به دین و آیین شود باید آن را انکار نمود: ﴿…وَإِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَهٗ قَالُواْ وَجَدۡنَا عَلَیۡهَآ ءَابَآءَنَا وَٱللَّهُ أَمَرَنَا بِهَاۗ…﴾ [الأعراف: ۲۸]. «…و چون کار زشتی انجام دهند می‌گویند …

رحمت الله گسترده‌تر از همهٔ گناهان است، ولی محروم کسی است که منتظر اسباب رحمت است، اما خود بر اسباب عذاب پافشاری می‌کند: ﴿وَرَحۡمَتِی وَسِعَتۡ کُلَّ شَیۡءٖۚ فَسَأَکۡتُبُهَا لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ…﴾ [الأعراف: ۱۵۶]. «…و رحمتم همه چیز را فرا گرفته؛ به زودی آن را برای کسانی مقرر می‌دارم که تقوا پیشه ساخته‌اند…».

عبرت نمی‌گیرند، زیرا الله را نمی‌شناسند! چگونه ممکن است خشیت و ترس کسی را در دل داشته باشند که او را نمی‌شناسند؟ ﴿إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَعِبۡرَهٗ لِّمَن یَخۡشَىٰٓ٢۶﴾ [النازعات: ۲۶]. «در حقیقت [در این نشانه‌ها] برای کسی که [از الله] بترسد عبرتی است».   تغریدات شیخ طریفی

دعا برای نوه‌ها همراه دعا برای فرزندان مستحب است، حتی پیش از آنکه وجود داشته باشند. مادر مریم در دعای خود گفت: ﴿…وَإِنِّی سَمَّیۡتُهَا مَرۡیَمَ وَإِنِّیٓ أُعِیذُهَا بِکَ وَذُرِّیَّتَهَا مِنَ ٱلشَّیۡطَٰنِ ٱلرَّجِیمِ﴾ [آل عمران: ۳۶]. «… و من او را مریم نام نهاده‌ام و من او و ذریه‌اش را از شیطانِ رانده شده به تو پناه می‌دهم».   تغریدات شیخ …

بزرگ‌ترین عامل شکست جمعیتِ بسیار، اختلافِ قلب‌ها است، زیرا تعداد کمی که متحد هستند، قوی‌تر از جمعِ بسیار متفرق است: ﴿…وَلَا تَنَٰزَعُواْ فَتَفۡشَلُواْ وَتَذۡهَبَ رِیحُکُمۡۖ…﴾ [الأنفال: ۴۶]. «… و در میان خود [اختلاف و] کشمکش نکنید که ضعیف می‌‌شوید و هیبت شما از بین می‌رود…».   تغریدات شیخ طریفی

هر کس ارادهٔ خیر کند، الله اسباب آن را برایش مهیا می‌سازد و درهای خیر را به رویش می‌گشاید: ﴿…إِن یُرِیدَآ إِصۡلَٰحٗا یُوَفِّقِ ٱللَّهُ بَیۡنَهُمَآۗ…﴾ [النساء: ۳۵]. «… اگر [واقعا] خواهان اصلاح باشند الله میان آن دو سازگاری خواهد داد…».

محافظت بر نماز و امر کردن خانواده به آن از اسباب روزی و یاری است: ﴿وَأۡمُرۡ أَهۡلَکَ بِٱلصَّلَوٰهِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَیۡهَاۖ لَا نَسۡ‍َٔلُکَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُکَۗ وَٱلۡعَٰقِبَهُ لِلتَّقۡوَىٰ١٣٢﴾ [طه: ۱۳۲]. «و خانوادهٔ خود را به نماز امر کن و بر آن شکیبا باش. ما از تو روزی نمی‌خواهیم [بلکه] خود به تو روزی می‌دهیم و فرجام [نیک] برای پرهیزگاری است».

بی‌شک پس از هر سختی آسانی خواهد آمد، اما خداوند عمر هر یک را مشخص ساخته، و هر آسانی طولانی‌تر از سختیِ آن خواهد بود: ﴿…سَیَجۡعَلُ ٱللَّهُ بَعۡدَ عُسۡرٖ یُسۡرٗا﴾ [الطلاق: ۷]. «… به زودی الله پس از سختی آسانی قرار خواهد داد». و رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «یک سختی دو آسانی را شکست نخواهد داد». [به …

بیشترین چیزی که باعث فساد مردم می‌شود گمان بدِ بدون دلیل است. به سبب شدت فسادی که برخی از گمان‌های بد به بار می‌آورد، خداوند از سوء ظن نهی کرده است: ﴿ٱجۡتَنِبُواْ کَثِیرٗا مِّنَ ٱلظَّنِّ إِنَّ بَعۡضَ ٱلظَّنِّ إِثۡمٞۖ…﴾ [الحجرات: ۱۲]. «…از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید که پاره‌ای از گمان‌ها گناه است…».   تغریدات شیخ طریفی

خداوند از روی رحمتِ خود برخی از بندگانش را دچار بلا و مصیبت می‌کند؛ زیرا می‌داند اگر او را عافیت دهد طغیان خواهد ورزید: ﴿۞وَلَوۡ رَحِمۡنَٰهُمۡ وَکَشَفۡنَا مَا بِهِم مِّن ضُرّٖ لَّلَجُّواْ فِی طُغۡیَٰنِهِمۡ یَعۡمَهُونَ٧۵﴾ [المؤمنون: ۷۵]. «و اگر آنان را ببخشاییم و زیانی را که به آنان وارد آمده از بین ببریم، در طغیان خود کوردلانه اصرار می‌ورزند».   …

نزدیک‌ترین کسان به رحمت الله کسانی هستند که بیشتر استغفار می‌کنند و به‌سوی او باز می‌گردند: ﴿…لَوۡلَا تَسۡتَغۡفِرُونَ ٱللَّهَ لَعَلَّکُمۡ تُرۡحَمُونَ﴾ [النمل: ۴۶]. «… چرا از الله آمرزش نمی‌خواهید؛ امید است که مورد رحمت قرار گیرید».   تغریدات شیخ طریفی

جدا کردن دین از زندگی و داد و ستدها سنتی جاهلی و قدیمی است: ﴿…قَالُواْ یَٰشُعَیۡبُ أَصَلَوٰتُکَ تَأۡمُرُکَ أَن نَّتۡرُکَ مَا یَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَآ أَوۡ أَن نَّفۡعَلَ فِیٓ أَمۡوَٰلِنَا مَا نَشَٰٓؤُاْۖ﴾ [هود: ۸۷]. «گفتند: ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور می‌دهد آنچه را پدران ما عبادت می‌کردند ترک نماییم یا در اموال خود آنطور که می‌خواهیم تصرف نکنیم؟»   تغریدات …

پایان‌ها و فرجام کارها مهم است نه آغازِ آن: ﴿قُلۡ یَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَکَانَتِکُمۡ إِنِّی عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَکُونُ لَهُۥ عَٰقِبَهُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا یُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ١٣۵﴾ [الأنعام: ۱۳۵]. «بگو: ای قوم من هر چه در توانتان است انجام دهید من [نیز آنچه را در توانم است] انجام می‌دهم. به زودی خواهید دانست که عاقبت آن سرا از آن کیست. …

دلتنگ شدن به سبب آزار مخالفان، امری است فطری. موسی علیه السلام می‌فرماید: ﴿وَیَضِیقُ صَدۡرِی…﴾ [الشعراء: ۱۳]. «و سینه‌ام تنگ می‌شود…». و الله متعال دربارهٔ محمد صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: ﴿وَلَقَدۡ نَعۡلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدۡرُکَ بِمَا یَقُولُونَ٩٧﴾ [الحجر: ۹۷]. «و قطعا می‌دانیم که سینه‌ات از آنچه می‌گویند تنگ می‌شود». علاج این دلتنگی این است: ﴿…فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَتَوَکَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ…﴾ …

بزرگ‌ترین اوقات برای استغفار، هنگام سحر است، و بهترین استغفار هنگام سجدهٔ نماز شب است. الله متعال می‌فرماید: ﴿…وَٱلۡمُسۡتَغۡفِرِینَ بِٱلۡأَسۡحَارِ﴾ [آل عمران: ۱۷]. «… و کسانی که سحرگاهان آمرزش می‌خواهند». طبری می‌گوید: «آنان کسانی هستند که هنگام سحر [از الله] خواهان پوشش رسوایی خود هستند».   تغریدات شیخ طریفی

خداوند سرزمینی را که در آن ستمِ بسیاری رخ می‌دهد به سبب وجود مصلحانی در آن، حفظ می‌کند، و ممکن است سرزمینی را که ظلم کمتری در آن رخ می‌دهد به سبب عدم وجود مصلحان، هلاک سازد: ﴿وَمَا کَانَ رَبُّکَ لِیُهۡلِکَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَأَهۡلُهَا مُصۡلِحُونَ١١٧﴾ [هود: ۱۱۷]. «و پروردگار تو [هرگز] بر آن نبوده که شهرهایی را که مردم آن …

ذکر الله از بزرگترین عوامل نرم شدنِ دل‌های سخت است: ﴿…فَوَیۡلٞ لِّلۡقَٰسِیَهِ قُلُوبُهُم مِّن ذِکۡرِ ٱللَّهِۚ…﴾ [الزمر: ۲۲]. «…پس وای به حال کسانی که از سخت‌دلی یاد الله نمی‌کنند…». ﴿ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمۡ وَقُلُوبُهُمۡ إِلَىٰ ذِکۡرِ ٱللَّهِۚ…﴾ [الزمر: ۲۳]. «… سپس پوست‌شان و دل‌شان به یاد الله نرم می‌گردد…».   تغریدات شیخ طریفی

امامت دین و دنیا به ارث برده نمی‌شود؛ خداوند آن را از ابراهیم بازداشت، زیرا ارثی شدن چنین چیزی باعث می‌شود به دست نا اهلان بیفتد: ﴿…إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامٗاۖ قَالَ وَمِن ذُرِّیَّتِیۖ قَالَ لَا یَنَالُ عَهۡدِی ٱلظَّٰلِمِینَ﴾ [البقره: ۱۲۴]. «… [خداوند] فرمود: من تو را پیشوای مردم قرار دادم. [ابراهیم] گفت: از دودمانم [چطور]؟ فرمود: پیمان من به ستمگران …

از بزرگ‌ترین عوامل ثبات و پایداری انسان و صبر در برابر آزار مردم و سخنان آنان، ادای نماز در وقت آن است: ﴿فَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا یَقُولُونَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّکَ قَبۡلَ طُلُوعِ ٱلشَّمۡسِ وَقَبۡلَ ٱلۡغُرُوبِ٣٩﴾ [ق: ۳۹]. «پس بر آنچه می‌گویند صبر کن و پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب به حمد پروردگارت تسبیح گوی».   تغریدات شیخ طریفی

خداوند گناهان پنهان را برای انسان آسان می‌سازد تا ایمانش را امتحان کند: ﴿…لِیَعۡلَمَ ٱللَّهُ مَن یَخَافُهُۥ بِٱلۡغَیۡبِۚ…﴾ [المائده: ۹۴]. «…تا الله معلوم دارد که چه کسی در نهان از او می‌ترسد…».   تغریدات شیخ طریفی

هنگامی که غربی‌ها می‌گویند: «ما دشمن اسلام نیستیم» [حرف‌شان از دو حالت خارج نیست] یا دروغ می‌گویند، و یا ما بر اسلام صحیح نیستیم: ﴿وَلَن تَرۡضَىٰ عَنکَ ٱلۡیَهُودُ وَلَا ٱلنَّصَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمۡۗ﴾ [البقره: ۱۲۰]. «یهودیان و نصرانیان از تو راضی نخواهند شد تا آنکه از دینشان پیروی کنی…».   تغریدات شیخ طریفی

انسان گمراه دوست دارد مردم نیز مانند او باشند تا به سبب انحرافِ خود احساس تنهایی نکند: ﴿وَدُّواْ لَوۡ تَکۡفُرُونَ کَمَا کَفَرُواْ فَتَکُونُونَ سَوَآءٗۖ…﴾ [النساء: ۸۹]. «آرزو دارند شما نیز همانطور که آنان کافر شدند، کافر شوید تا با هم برابر باشید…». ﴿…یَشۡتَرُونَ ٱلضَّلَٰلَهَ وَیُرِیدُونَ أَن تَضِلُّواْ ٱلسَّبِیلَ﴾ [النساء: ۴۴] «…گمراهی را [به جان] می‌خرند و می‌خواهند شما نیز گمراه …

ذکر خداوند امان از فتنه‌ها است هنگامی که رخ می‌دهد، و محافظی در برابر بلاها است هنگامی که فرو آید: ﴿لِّنَفۡتِنَهُمۡ فِیهِۚ وَمَن یُعۡرِضۡ عَن ذِکۡرِ رَبِّهِۦ یَسۡلُکۡهُ عَذَابٗا صَعَدٗا١٧﴾ [الجن: ۱۷]. «هدف این است که آنان را با این نعمت بیازماییم، و هر کس از یاد پروردگارش روی‌گردان شود او را به عذابی سخت وارد می‌کند».   تغریدات شیخ …

استغفار از بزرگ‌ترین اسباب پایداری و در امان ماندن از پس‌روی است: ﴿وَیَٰقَوۡمِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّکُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَیۡهِ یُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَیۡکُم مِّدۡرَارٗا وَیَزِدۡکُمۡ قُوَّهً إِلَىٰ قُوَّتِکُمۡ﴾ [هود: ۵۲]. «و ای قوم من از پروردگارتان مغفرت بخواهید سپس به‌سوی او توبه کنید تا از آسمان برای شما باران فراوان بفرستد و نیرویی بر نیروی شما بیفزاید…».     تغریدات شیخ طریفی

چرخ فساد را گروهی به جلو می‌برند و گروهی جلوی آن می‌ایستند. اما اگر حرکت آن ادامه یابد فرجام آن چیزی نیست جز بلایی فراگیر: ﴿وَلَوۡلَا دَفۡعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لَّفَسَدَتِ ٱلۡأَرۡضُ…﴾ [البقره: ۲۵۱]. «… و اگر الله برخی از مردم را به وسیلهٔ برخی دیگر دفع نمی‌کرد بی‌شک زمین تباه می‌شد…».   تغریدات شیخ طریفی

خداوند درهای خیر را نمی‌گشاید مگر برای کسی که آن در را بکوبد. هر کس به الله روی آورد، الله نیز به او روی خواهد آورد، و هر کس از الله روی گرداند، الله نیز از او روی خواهد گرداند: ﴿إِن تَسۡتَفۡتِحُواْ فَقَدۡ جَآءَکُمُ ٱلۡفَتۡحُۖ﴾ [الأنفال: ۱۹] «شما درخواست پیروزی می‌کردید و پیروز هم شدید…».

اذکار صبح و شام انسان را از صفت «غافلان» خارج خواهد ساخت: ﴿وَٱذۡکُر رَّبَّکَ فِی نَفۡسِکَ تَضَرُّعٗا وَخِیفَهٗ وَدُونَ ٱلۡجَهۡرِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ وَلَا تَکُن مِّنَ ٱلۡغَٰفِلِینَ٢٠۵﴾ [الأعراف: ۲۰۵] «و در دل خویش پروردگارت را فروتنانه و در حال بیم، و آهسته و آرام، هنگام صبح و شام یاد کن و از غافلان مباش».

یکی از نشانه‌های منافق زبان تند و تیز علیه مسلمانان است: ﴿…سَلَقُوکُم بِأَلۡسِنَهٍ حِدَادٍ…﴾ [الأحزاب: ۱۹]. «… شما را با زبان‌هایی تند نیش می‌زنند…». و برعکس آن، زبانی نرم در برابر کافران: ﴿…لَئِنۡ أُخۡرِجۡتُمۡ لَنَخۡرُجَنَّ مَعَکُمۡ وَلَا نُطِیعُ فِیکُمۡ أَحَدًا أَبَدٗا…﴾ [الحشر: ۱۱]. «…اگر بیرون رانده شوید حتما با شما بیرون خواهیم آمد و هرگز بر ضد شما از هیچکس …

توحیدِ کلمه بر اساس کلمهٔ توحید، برای حکومت‌ها لازم‌تر و مهم‌تر از وحدت بر اساس ثروت یا خاک یا سیاست است: ﴿وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِیعٗا…﴾ [آل عمران: ۱۰۳]. «و همگی ریسمان الله را محکم بگیرید…». و ریسمان خداوند، توحید است.

خداوند همهٔ زمین را حلال ساخته و تنها برداشتن گام‌هایی اندک را در آن حرام ساخته: ﴿…کُلُواْ مِمَّا فِی ٱلۡأَرۡضِ حَلَٰلٗا طَیِّبٗا وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّیۡطَٰنِۚ…﴾ [البقره: ۱۶۸]. «…از آنچه در زمین است و حلال و پاکیزه است بخورید و از گام‌های شیطان پیروی نکنید…». آزادی آن است که در این زمین فراخ زندگی کنی نه در آن چند گام …

مومن از سلامت دینش شاد می‌شود حتی اگر دنیا را از دست بدهد، و منافق از سلامت دنیایش خوشحال می‌شود حتی اگر دینش را از دست بدهد: ﴿…إِن تُصِبۡکَ حَسَنَهٞ تَسُؤۡهُمۡۖ وَإِن تُصِبۡکَ مُصِیبَهٞ یَقُولُواْ قَدۡ أَخَذۡنَآ أَمۡرَنَا مِن قَبۡلُ وَیَتَوَلَّواْ وَّهُمۡ فَرِحُونَ۵٠﴾ [التوبه: ۵۰]. «و اگر مصیبتی به تو رسد می‌گویند: ما که پیش‌تر تصمیم خود را گرفته بودیم …

یکی از بزرگ‌ترین خطرهایی که امت را تهدید می‌کند کسانی هستند که نصیحت‌گران را نزد نصیحت‌شدگان تخریب می‌کنند تا نسبت به آنان شک کنند و در برابر نصیحت عناد ورزند و در نتیجه همهٔ امت هلاک شوند: ﴿وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِ فِرۡعَوۡنَ أَتَذَرُ مُوسَىٰ وَقَوۡمَهُۥ لِیُفۡسِدُواْ فِی ٱلۡأَرۡضِ…﴾ [الأعراف: ۱۲۷]. «و سران قوم فرعون گفتند آیا موسی و قومش را …

ذکر و اندیشه دو عبادت هستند که می‌توانند در هر حال و زمانی همراه انسان باشند. بهترین ذکر، ذکری است که همراه با اندیشه در آفریده‌های الله و نشانه‌های او باشد: ﴿ٱلَّذِینَ یَذۡکُرُونَ ٱللَّهَ قِیَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ…﴾ [آل عمران: ۱۹۱]. «کسانی که الله را در حال ایستاده و نشسته و بر پهلو افتاده یاد …

از آغاز بشریت، انسان هر روز چیز جدیدی می‌آموزد و با دیدن گسترهٔ علم خود مغرور می‌شود زیرا آن را می‌بیند، اما با فکر کردن به گسترهٔ بی انتهای جهل خود فروتن نمی‌شود: ﴿…وَمَآ أُوتِیتُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ إِلَّا قَلِیلٗا﴾ [الإسراء: ۸۵]. «…و به شما جز اندکی از علم داده نشده است».

ستمگر دوست ندارد کسی به یاری ستمدیده بشتابد، حتی اگر مربوط به ستمِ او نباشد، زیرا می‌ترسد اگر این راه باز شود کسانی نیز به یاری آنانی که او در حق‌شان ستم کرده بشتابند: ﴿…وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِینَ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِیَآءُ بَعۡضٖۖ…﴾ [الجاثیه: ۱۹]. «…و ستمگران یاران یکدیگرند…».

رحمت الله گسترده‌تر از همهٔ گناهان است، و محروم کسی است که منتظر اسباب رحمت است، اما خود در حال انجام اسباب عذاب است! ﴿وَرَحۡمَتِی وَسِعَتۡ کُلَّ شَیۡءٖۚ فَسَأَکۡتُبُهَا لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ…﴾ [الأعراف: ۱۵۶]. «…و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است، پس به زودی آن را برای کسانی قرار می‌دهم که تقوا پیشه می‌کنند…».

بیکاران دارای حق مالی خاصی هستند که باید به آنان پرداخت شود: ﴿وَٱلَّذِینَ فِیٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ مَّعۡلُومٞ٢۴ لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ٢۵﴾ [المعارج: ۲۴-۲۵]. «و کسانی که در اموال‌شان حقی مشخص است (۲۵) برای سائل و محروم». ام المومنین عائشه ل می‌گوید: «محروم کسی است که توانایی کسب درآمد ندارد». حق مشخص یعنی: زمان دار، مانند حقوق سر ماه.

همانطور که باید با فقر و گرسنگی مبارزه کرد، با برهنگی نیز باید مبارزه شود: ﴿إِنَّ لَکَ أَلَّا تَجُوعَ فِیهَا وَلَا تَعۡرَىٰ١١٨﴾ [طه: ۱۱۸]. «[ای آدم] برای تو در آنجا این [امتیاز] هست که نه گرسنه می‌شوی و نه برهنه می‌مانی». حتی حیوانات با گرسنگی مبارزه می‌کنند، ویژگی انسان این است که با برهنگی نیز به مبارزه برمی‌خیزد».

ذکرِ الله، انسان را در ثباتِ علم و یادآوریِ آن یاری می‌دهد: ﴿…وَٱذۡکُر رَّبَّکَ إِذَا نَسِیتَ…﴾ [الکهف: ۲۴]. «…و چون فراموش کردی پروردگارت را یاد کن…». زیرا فراموشیِ حق از سوی شیطان است، و یاد الله او را طرد می‌کند: ﴿…وَمَآ أَنسَىٰنِیهُ إِلَّا ٱلشَّیۡطَٰنُ أَنۡ أَذۡکُرَهُۥۚ…﴾ [الکهف: ۶۳]. «…و جز شیطان کسی آن را از یاد من نبرد…».

پیروزی فرا نمی‌رسد مگر پس از اوج نا امیدی، حتی برای پیامبران: ﴿حَتَّىٰٓ إِذَا ٱسۡتَیۡ‍َٔسَ ٱلرُّسُلُ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ قَدۡ کُذِبُواْ جَآءَهُمۡ نَصۡرُنَا﴾ [یوسف: ۱۱۰]. «تا جایی که پیامبران نومید شدند و گمان بردند [توسط پیروان خویش] دروغگو انگاشته شدند، یاری ما به آنان رسید…».