وقتی که مؤذن اذان گفت برای هیچ‌کس جایز نیست که از مسجد خارج شود، مگر کسی‌که عذری همچون مریضی، تجدید وضو و مانند آن دارد.

کسی‌که وارد مسجد می‌شود و مؤذن اذان می‌گوید، برایش مستحب است که جواب اذان را بدهد، سپس بعد از اتمام اذان دعا نماید و ننشیند تا اینکه دو رکعت تحیت المسجد را بخواند.

امامت و اذان دو عبادت بزرگ و خالص برای الله عزوجل هستند و اجر و پاداش آن با الله است، پس امام به خاطر امامت نمازگزاران، از آن‌ها اجر و پاداش دریافت نکند، و مؤذن به خاطر اذان گفتن اجرت و مزد نگیرد. و برای آنان جایز است که مزدی که از طرف بیت المال برای امامان مساجد و مؤذنان …

اذان گفتن و جواب آن عبادت است. کسی‌که در یک شهر صدای مؤذنان را از جهات مختلف می‌شنود، به اذان اول جواب دهد و اگر صدای دیگری را نیز شنید و جواب داد، به او ثواب می‌رسد.

کسی‌که صدای اذان را بشنود سنت است که به موارد ذیل عمل نماید: هرچه که مؤذن می‌گوید او نیز تکرار کند، فقط بعد از گفتن «حَیَّ عَلَى الصَّلَاهِ و حَیَّ عَلَى الْفَلَاحِ»، «لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللهِ» بگوید. سنت است که بعد از اتمام اذان بر پیامبر صلی الله علیه وسلم صلوات بفرستد. بعد از صلوات فرستادن بر پیامبر …

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ رضی الله عنهما أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِیَّ صلی الله علیه وسلم یَقُولُ: «إِذَا سَمِعْتُمُ الْمُؤَذِّنَ، فَقُولُوا مِثْلَ مَا یَقُولُ ثُمَّ صَلُّوا عَلَیَّ، فَإِنَّهُ مَنْ صَلَّى عَلَیَّ صَلَاهً صَلَّى الله عَلَیْهِ بِهَا عَشْرًا، ثُمَّ سَلُوا اللهَ لِیَ الْوَسِیلَهَ، فَإِنَّهَا مَنْزِلَهٌ فِی الْجَنَّهِ، لَا تَنْبَغِی إِلَّا لِعَبْدٍ مِنْ عِبَادِ اللهِ، وَأَرْجُو أَنْ أَکُونَ أَنَا هُوَ، فَمَنْ …

اذان قبل از دخول وقت در هر یکی از نمازهای پنج‌گانه جایز نیست. سنت است که قبل از فجر به اندازه‌ای که روزه‌دار سحری نماید، اذان گفته شود تا کسی‌که برای قیام رفته است، برگردد و شخص خوابیده بیدار شود و کسی‌که تهجد می‌خواند، نمازش را با وتر پایان دهد، پس وقتی که فجر طلوع کرد، برای صبح اذان بگوید. …

اذان عبادتی است که در شبانه‌روز، پنج مرتبه تکرار می‌شود و همانند خود نماز در هر یک از اوقات نماز، نیت و انجام دادن آن به صورت مجزا لازم است. پخش اذان از طریق وسایل اعلام کننده مانند رادیو و تلویزیون و غیره دو حالت دارد اگر اذان به صورت مستقیم پخش شد، به آن جواب داده شود، چه اذان …

برای هر یکی از نمازهای پنج‌گانه هنگامی که وقت داخل شود، یک اذان گفته می‌شود، اما برای فجر و جمعه برای هرکدام دو اذان گفته می‌شود. سنت این است که اذان اول فجر در وقت سحر باشد و آن یک ششم آخر شب است، تقریبا یک ساعت قبل از وقت فجر است. وقت اذان اول برای جمعه تقریبا یک ساعت …

اگر دو مؤذن یا بیش‌تر وجود داشته باشد و هریک بخواهد که خودش اذان دهد، کسی‌که صوت زیبایی دارد، افضل است، بعد کسی‌که در دین و عقل افضل است، سپس کسی‌که اهل مسجد او را انتخاب نمایند. بعد از آن قرعه‌کشی می‌شود و وجود دو مؤذن در یک مسجد جایز است.

واجب است که اذان با ترتیب و پی در پی با یکی از صفاتی که بیان می‌شود، باشد: ویژگی اول – اذان بلال رضی الله عنه که در زمان پیامبر صلی الله علیه وسلم اذان می‌گفت، پانزده جمله بود: «۱٫ اللَّهُ أَکْبَرُ ۲٫ اللَّهُ أَکْبَرُ ۳٫ اللَّهُ أَکْبَرُ ۴٫ اللَّهُ أَکْبَرُ ۵٫ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ۶٫ أَشْهَدُ …

ترتیل و بالا بردن صدا در اذان سنت است و هنگام گفتن «حَیَّ عَلَى الصَّلَاهِ» به سمت راست و هنگام گفتن «حَیَّ عَلَى الْفَلَاحِ» به سمت چپ بچرخد، و سنت نیز همین است که اغلب این‌گونه گفته می‌شده است. بعضی اوقات نیز تقسیم نماید و هر جمله از دو جمله را بر هردو جهت بگوید. گرچه امروزه بلندگوها موجودند اما …

برای صحت اذان شروط ذیل لازم است: اینکه اذان به ترتیب و پی در پی باشد و بعد از دخول وقت اذان گفته شود و مؤذن مرد و مسلمان و امانتدار و عاقل و بالغ و عادل و تشخیص دهنده باشد. اذان و اقامه به زبان عربی، آن چنان‌که در سنت آمده است، گفته شود.

سنت است که یک شخص اذان و اقامه بگوید. مؤذن نسبت به برپایی اذان اختیاردارتر است و امام نسبت به برپایی اقامه اختیاردارتر می‌باشد. پس مؤذن جز با اشاره‌ی امام یا رؤیتش یا قیامش و امثال آن، اقامه نگوید. سنت است که هر جمله از جمله‌های اذان با یک نفس گفته شود، ولی «الله اکبر» هردو جمله با یک نفس …

عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «إِذَا نُودِیَ لِلصَّلاَهِ أَدْبَرَ الشَّیْطَانُ، وَلَهُ ضُرَاطٌ، حَتَّى لاَ یَسْمَعَ التَّأْذِینَ، فَإِذَا قَضَى النِّدَاءَ أَقْبَلَ، حَتَّى إِذَا ثُوِّبَ بِالصَّلاَهِ أَدْبَرَ، حَتَّى إِذَا قَضَى التَّثْوِیبَ أَقْبَلَ، حَتَّى یَخْطِرَ بَیْنَ المَرْءِ وَنَفْسِهِ، یَقُولُ: اذْکُرْ کَذَا، اذْکُرْ کَذَا، لِمَا لَمْ یَکُنْ یَذْکُرُ حَتَّى یَظَلَّ الرَّجُلُ لاَ یَدْرِی کَمْ صَلَّى».[۱] …

برای مؤذن سنت است که به وسیله‌ی اذان صدایش را بالا ببرد. هر موجودی از جن و انس و هر چیزی که صدای مؤذن را بشنوند در روز قیامت برایش شهادت می‌دهند. موذن هنگام اذان گفتن مورد مغفرت قرار می‌گیرد و هر‌ تر و خشکی که صدایش را بشنود، او را تصدیق می‌کند. برای او به اندازه‌ی ثوابِ تمامِ کسانی‌که …

بلال بن رباح رضی الله عنه و عمرو بن ام مکتوم رضی الله عنه در مسجد النبی، سعد القَرَظ رضی الله عنه در مسجد قبا و ابومحذوره رضی الله عنه در مسجد الحرام در شهر مکه. ابومحذوره در اذان ترجیع می‌نمود و اقامه را به صورت دو تا دو تا می‌گفت. ولی بلال در اذان ترجیع نمی‌گفت و به صورت …

اذان و اقامه برای مردان به غیر از زنان در حضر و سفر فرض کفایه است. اذان و اقامه فقط برای نمازهای فرض و جمعه مشروع است. الله بلندمرتبه می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَوٰهِ مِن یَوۡمِ ٱلۡجُمُعَهِ فَٱسۡعَوۡاْ إِلَىٰ ذِکۡرِ ٱللَّهِ وَذَرُواْ ٱلۡبَیۡعَۚ ذَٰلِکُمۡ خَیۡرٞ لَّکُمۡ إِن کُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٩﴾ [الجمعه: ۹]. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هنگامی ‌که …

اذان در جهان به صورت مستمر ادامه دارد و یک دقیقه متوقف نمی‌شود. در هر وقتی مؤذنان در جهان برای نمازهای پنج‌گانه در یک وقت اذان می‌دهند. در دورترین منطقه‌ی شرق برای صبح اذان داده می‌شود و در نزدیک‌ترین منطقه‌ی شرق برای ظهر اذان داده می‌شود و در وسط زمین برای عصر اذان می‌دهد و در غرب برای نماز مغرب …

۱٫     اعلام توحید و یادآوری مردم به وسیله‌ی آن در شب و روز. ۲٫     اعلام داخل شدن وقت نماز و مکان آن است و دعوت کردن به سوی نماز جماعت که خیر و ثواب زیادی دارد. ۳٫     یادآوری برای غافلان و فراموش‌کاران برای ادای نمازی است که به خاطر نعمت‌ها خوانده می‌شود و این رستگاری است و اذان دعوتی برای …

اذان: عبادتی برای الله است که به وسیله‌ی اعلامِ داخل شدنِ وقتِ نماز با الفاظی خاص انجام می‌پذیرد. اذان در سال اول هجرت در مدینه النبی مشروع شد.

عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «تُفْتَحُ أَبْوَابُ الْجَنَّهِ یَوْمَ الْإِثْنَیْنِ، وَیَوْمَ الْخَمِیسِ، فَیُغْفَرُ لِکُلِّ عَبْدٍ لَا یُشْرِکُ بِاللهِ شَیْئًا، إِلَّا رَجُلًا کَانَتْ بَیْنَهُ وَبَیْنَ أَخِیهِ شَحْنَاءُ، فَیُقَالُ: أَنْظِرُوا هَذَیْنِ حَتَّى یَصْطَلِحَا، أَنْظِرُوا هَذَیْنِ حَتَّى یَصْطَلِحَا، أَنْظِرُوا هَذَیْنِ حَتَّى یَصْطَلِحَا».[۱] ابوهریره رضی الله عنه از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت …

الله تمام زمین را به عنوان مسجدی برای عبادت آفریده است و همه اوقات نیز برای عبادت است و انسان با قلب و اعضایش در هر زمان و مکانی پروردگار بزرگوارش را عبادت می‌کند پس شایسته نیست که وقت خویش را به عبث و بیهودگی سپری کند، در حالی‌که اصل وجودش برای عبادت الله عزوجل است. الله بلند مرتبه می‌فرماید: …

رسول الله صلی الله علیه وسلم با صدای بلند و جیغ و فریاد گریه نمی‌کرد، بلکه اشک از چشمانش جاری می‌شد و چنان گریه می‌کرد که از سینه‌اش صدایی مانند صدای دیگی که در حال جوش است شنیده می‌شد. گریه‌اش گاهی به خاطر ترس از الله بود و بعضی اوقات به خاطر خوف و شفقتی که بر امت داشت می‌گریست، …

خشوع در نماز با امور ذیل بدست می‌آید: حضور قلب داشته باشد؛ اینکه در نماز، مقابل الله قرار دارد. فهم و درک داشتن نسبت به آنچه که در نماز می‌خواند یا می‌شنود. تعظیم به دو صورت حاصل می‌شود معرفت شکوه و بزرگی اللهﻷ، و شناخت داشتن به اینکه نفس، حقیر و کوچک است که این سبب شکستگی و خشوع در …

عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم: «مَنْ تَطَهَّرَ فِی بَیْتِهِ، ثُمَّ مَشَى إِلَى بَیْتٍ مَنْ بُیُوتِ اللهِ لِیَقْضِیَ فَرِیضَهً مِنْ فَرَائِضِ اللهِ، کَانَتْ خَطْوَتَاهُ إِحْدَاهُمَا تَحُطُّ خَطِیئَهً، وَالْأُخْرَى تَرْفَعُ دَرَجَهً».[۱] ابوهریره رضی الله عنه از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت می‌کند که فرمود: «کسی که در خانه‌اش طهارت می‌گیرد سپس …

عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «لَا یَزَالُ الْعَبْدُ فِی صَلَاهٍ مَا کَانَ فِی مُصَلَّاهُ یَنْتَظِرُ الصَّلَاهَ، وَتَقُولُ الْمَلَائِکَهُ: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ، اللَّهُمَّ ارْحَمْهُ، حَتَّى یَنْصَرِفَ، أَوْ یُحْدِثَ».[۱] ابوهریره رضی الله عنه از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت می‌کند که فرمود: «تا زمانی که انسان در محل نمازش نشسته و …

کسی که وجوب نماز را انکار کند کفر ورزیده است، و همچنین ترک کننده آن به صورت مطلق از روی تنبلی و کسالت نیز مرتکب کفر شده است، پس اگر جاهل بود به او تعلیم داده می‌شود اما اگر عالم به واجب بودن نماز بود ولی آن را ترک کرد از او درخواست توبه می‌شود؛ اگر توبه کرد پذیرفته می‌شود …

یک سال قبل از هجرت، الله عزوجل نماز را در شب اسراء و بدون واسطه فرض کرد و در یک شبانه‌روز پنجاه نماز بر هر مسلمانی فرض قرار داد و این بر اهمیت و محبوبیتِ نماز نزد الله دلالت دارد. سپس تخفیف داده شد و الله در عمل پنج وعده قرار داد و از روی فضل و رحمت، اجر و …

نماز رابطه‌ای بین بنده و پروردگارش می‌باشد و نخستین چیزی است که انسان، روز قیامت در مورد آن محاسبه می‌شود. عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «إِنَّ أَوَّلَ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ صَلَاتُهُ، فَإِنْ وُجِدَتْ تَامَّهً کُتِبَتْ تَامَّهً، وَإِنْ کَانَ انْتُقِصَ مِنْهَا شَیْءٌ. قَالَ: انْظُرُوا هَلْ تَجِدُونَ لَهُ مِنْ تَطَوُّعٍ یُکَمِّلُ …

مسلمان مکلف، شخصی است که بالغ و عاقل باشد و نشانه‌های بلوغ عبارت‌اند از: ۱- برخی بین مرد و زن مشترک می‌باشند: تمام شدن سن پانزده سال، روییدن موی زیر بغل و خروج منی. ۲- مخصوص مرد می‌باشد: رویش موهای ریش و سبیل. ۳- فقط مخصوص زنان است: حامله و حیض شدن.

نماز‌های پنج‌گانه در شبانه روز بر هر فرد مسلمان و مکلف مرد یا زن باشد واجب است به غیر از شخصِ حایض و نفاس‌شده تا وقتی پاک شود. و نیز بعد از کلمه شهادتین از ارکان اصلی اسلام می‌باشد. الله بلند مرتبه می‌فرماید: ﴿فَإِذَا قَضَیۡتُمُ ٱلصَّلَوٰهَ فَٱذۡکُرُواْ ٱللَّهَ قِیَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِکُمۡۚ فَإِذَا ٱطۡمَأۡنَنتُمۡ فَأَقِیمُواْ ٱلصَّلَوٰهَۚ إِنَّ ٱلصَّلَوٰهَ کَانَتۡ عَلَى …

الله عزوجل در وجود هر انسانی دو نفس قرار داده است: نفسی که بر بدی امر می‌کند؛ و نیز نفس با اطمینان؛ و این دو با یکدیگر دشمن هستند. سبک گرفتن هر کدام باعث سنگینی دیگری خواهد شد و لذت بردن یکی باعث درد دیگری می‌شود. با یکی فرشته ای و با دیگری شیطانی همراه است تمام حق با فرشته …

اوامر الله عزوجل دونوع هستند: اوامری که نفس انسان آن‌ها را دوست می‌دارد مانند امر به خوردن از پاکی‌ها و ازدواج با چهار زن و شکار کردن از خشکی و دریا و مانند آن. اوامری که نفس آن‌ها را نمی‌پسند و دو نوع است: الف: اوامر خفیف و سبک مانند دعاها، اذکار، و آداب و نوافل و تلاوت قرآن و …

الله عزوجل پادشاه حقیقی است، و حکومت و پادشاهی مخصوص اوست که بر مخلوقات و سرزمین‌ها و بندگانش امر می‌نماید. الله عزوجل حکیم و علیم است و بندگانش را بر اساس مصلحتی امر می‌نماید، و به خاطر فسادی که در انجام کاری وجود دارد از آن نهی می‌کند. الله چیزی را که امر می‌کند بر آن کمک می‌نماید و از …

اینکه بنده اوقات عبادت و حدود آن‌ها را رعایت کند و ارکان و واجبات و سنت‌ها را انجام دهد، و حریص باشد که کامل صورت گیرند و هنگام واجب شدنشنان با سرعت به سوی آن‌ها بشتابد و خوشحال شود، و هنگام فوت شدن، مانند از دست دادن نمازِ جماعت و… اندوهگین شود و هر وقت حرمتِ حرام‌ها رعایت نشد به …

هنگامی که قلب استقامت نماید اعضا و جوارح نیز استقامت می‌یابند و قلب به وسیله دو چیز استقامت، می‌یابد: مقدم نمودن آنچه که الله دوست می‌دارد بر هر چیزی که نفس به آن علاقه دارد. تعظیم امر و نهی که همان شریعت است. و همه‌ی آن‌ها از تعظیم و شناخت امر و نهی کننده ناشی می‌شود که الله عزوجل است. …

نماز نور است، همان‌طور که از نور، روشنایی تولید می‌شود، نماز نیز انسان را به سوی درست راهنمایی می‌کند، و او را از نافرمانی، فحشا و منکرات منع می‌کند. نماز رابطه بین بنده و پروردگارش است، و ستون دین می‌باشد، فرد مسلمان در نماز لذت مناجات با پروردگارش را حس می‌کند، خوشحال می‌شود و چشمانش سرد و آرام می‌شوند و …

نماز عبادتی است که برای الله عزوجل صورت می‌گیرد و دارای اقوال و افعال مخصوصی است که با تکبیر شروع، و با سلام خاتمه می‌یابد. نماز‌های پنجگانه، بعد از کلمه شهادتین، نسبت به سایر ارکان اسلام از تأکید بیشتری برخوردار هستند. نماز بر هر مرد و زن مسلمانی در هر حالتی، چه حالت امنیت و ترس، سلامتی و بیماری، سفر …

واجب است که مستحاضه فرایض را بخواند و روزه‌ی رمضان بگیرد و به اندازه‌ی عادت ماهیانه‌اش صبر نماید و نماز نخواند. و برای او مانند دیگران سنت است که نمازهای سنت یا روزه‌های سنت یا طواف سنت و مانند آن را انجام دهد و همسرش می‌تواند با او جماع نماید. عَنْ عَائِشَهَ رضی الله عنها  أَنَّ فَاطِمَهَ بِنْتَ أَبِی حُبَیْشٍ، …

۱٫     اگر از زن نطفه خارج شد، پس او نه حیض است و نه در نفاس به سر می‌برد. اگر جنین چهار ماهه را سقط نمود، پس او نفاس است و اگر تکه خون یا تکه گوشتی که هنوز شکل انسان به خود نگرفته از او خارج شد، پس نفاس نیست، اگر چه خون مشاهده نماید. و اگر تکه گوشتی …

کسی‌که دوره‌های حیض او مضطرب است و در یک ماه بیش‌تر از یک مرتبه حیض می‌شود، اگر یقین نمود که حیض است، پس خون حیض می‌باشد و اگر به یقین نرسید که حیض است، پس آن خون فساد و خراب شدن است. یک مرتبه غسل نماید و نماز بخواند و همسرش می‌تواند با او جماع نماید.

برای مستحاضه چهار حالت وجود دارد که عبارت‌اند از: ۱٫ اینکه مدت حیض برایش شناخته شده باشد، در آن مدت صبر می‌نماید و بعد از آن غسل نموده و نماز می‌خواند. ۲٫ اینکه مدت حیض معلوم نباشد، پس شش یا هفت روز صبر می‌نماید برای اینکه غالب مدت حیض، همین مقدار است و بعد از آن غسل می‌کند و نماز …

۱٫ حیض: جاری شدن خون رگ در داخل و عمق رحم که عاذر (اثر زخم) نامیده می‌شود و رنگ این خون سیاه و سفت و غلیظ و زشت و بدبو است و هنگامی‌که بیرون آید، انعقاد پیدا نمی‌کند. ۲٫ استحاضه: جاری شدن خون کم‌رنگ، نزدیک به دهانه رحم که عاذل نام دارد و رنگ این خون، قرمز و رقیق و …

۱٫ با زنِ حایض جماع کردن از جلو حرام است، همان‌طور که دخول از عقب نیز حرام می‌باشد. الله بلندمرتبه می‌فرماید: ﴿وَیَسۡ‍َٔلُونَکَ عَنِ ٱلۡمَحِیضِۖ قُلۡ هُوَ أَذٗى فَٱعۡتَزِلُواْ ٱلنِّسَآءَ فِی ٱلۡمَحِیضِ وَلَا تَقۡرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ یَطۡهُرۡنَۖ فَإِذَا تَطَهَّرۡنَ فَأۡتُوهُنَّ مِنۡ حَیۡثُ أَمَرَکُمُ ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِینَ وَیُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِینَ٢٢٢﴾ [البقره: ۲۲۲]. «و [ای پیامبر،] از تو دربارۀ حِیض [= عادت ماهانۀ …