۱- هر رکعت از نماز کسوف با درک رکوع اول آن، ادا میشود. و اگر با رفع خورشید یا ماه گرفتگی وقت نماز کسوف فوت شود، قضایی ندارد. ۲- اگر کسوف برطرف شد و نمازگزاران در نماز بودند، سریعتر نماز را به پایان میرسانند و اگر نماز خواندند و کسوف برطرف نشد، بر دعا و تکبیر و صدقه خود بیفزایند …
بیشتر بخوانید »خطبهی کسوف
سنت است امام بعد از نماز خطبهای ایراد نموده و در آن به پند و اندرز مردم بپردازد و آنها را در مورد این رویداد بزرگ تذکر دهد تا قلبهایشان نرم شود؛ و آنها را به دعای زیاد و تکبیر و استغفار و صدقه زیاد امر کند. عَنْ عَائِشَهَ رضی الله عنها قَالَتْ: خَسَفَتِ الشَّمْسُ فِی عَهْدِ رَسُولِ اللهِ ج، فَقَامَ …
بیشتر بخوانید »اگر کسوف در وقت نماز فرض روی دهد
چون کسوف به هنگام نماز فرض رخ دهد، در صورتی که وقت برای ادای هردو نماز باشد، ابتدا نماز کسوف خوانده میشود؛ اما اگر وقت تنگ باشد، ابتدا نماز فرض خوانده میشود. در صورتی که نماز کسوف و تراویح همزمان شوند، اگر وقت برای هردو نماز باشد، ابتدا نماز کسوف خوانده میشود و اگر وقت برای ادای هردو نماز تنگ …
بیشتر بخوانید »کیفیت نماز کسوف
نماز کسوف و خسوف اذان و اقامه ندارد. اما در شب یا روز برای برگزاری آن با این الفاظ اطلاع رسانی میشود: (الصَّلاَهُ جَامِعَهٌ) که یک یا چند بار گفته میشود. در این نماز، امام تکبیر گفته و سورهی فاتحه را به همراه سورهای طولانی به صورت جهری میخواند؛ سپس رکوع طولانی به جای آورده، از رکوع برخاسته و میگوید: …
بیشتر بخوانید »وقت نماز کسوف
وقت نماز کسوف از ابتدای کسوف یا خسوف تا از بین رفتن این حالت میباشد.
بیشتر بخوانید »سبب کسوف
رخ دادن کسوف دو سبب اصلی دارد: سبب شرعی و سبب کونی. سبب شرعی عبارت است از ترساندن بندگان تا اینکه از گناهان توبه کنند و از طرفی الله متعال به عنوان پادشاه و فرمانبرداری جهان هستی در ملک خود اظهار تصرف کند. بنابراین اگر توبه صورت نگیرد کسوف هشداری برای وقوع کیفر و مجازات است؛ و بر این اساس …
بیشتر بخوانید »وقت کسوف
خسوف و کسوف در اوقات مشخصی روی میدهند چنانکه طلوع خورشید و ماه نیز اوقات مشخصی دارند. سنت الله چنین مقدر شده که وقت کسوف خورشید در پایان ماه و وقت خسوف ماه در شبهای بیض (۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماه) باشد. دانستن زمان کسوف و خسوف از جمله علوم حسی است که با محاسبه دانسته میشود و بر این …
بیشتر بخوانید »حکم نماز کسوف
نماز خسوف و کسوف بر هر مرد و زن مسلمان در حضر و سفر سنت موکده میباشد. عَنْ أَبِی مَسْعُودٍ الْأَنْصَارِیِّ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم: إِنَّ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ آیَتَانِ مِنْ آیَاتِ اللهِ، یُخَوِّفُ اللهُ بِهِمَا عِبَادَهُ، وَإِنَّهُمَا لَا یَنْکَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ، فَإِذَا رَأَیْتُمْ مِنْهَا شَیْئًا فَصَلُّوا، وَادْعُوا اللهَ حَتَّى یُکْشَفَ مَا …
بیشتر بخوانید »فقه کسوف، این آیه و نشانه الهی
پدیدهی کسوف باعث اخلاص در توحید الهی و افزایش ایمان و رو آوردن به طاعت و فرمانبرداری و دوری و پرهیز از گناهان و معاصی و ترس از الله و بازگشت به سوی او با توبه از گناهان میشود. الله متعال میفرماید: ﴿وَمَا نُرۡسِلُ بِٱلۡأٓیَٰتِ إِلَّا تَخۡوِیفٗا﴾ [الإسراء: ۵۹] «و ما نشانهها [و معجزات] را جز براى بیمدادن [مردم] نمىفرستیم».
بیشتر بخوانید »نماز کسوف و خسوف
خسوف: از بین رفتن نور ماه به طور کامل یا بخشی از آن در شب. کسوف: پنهان ماندن نور خورشید به طور کامل یا بخشی از آن در روز. هریک از این دو اصطلاح برای دیگری نیز به کار میرود چنانکه گفته میشود: خسفت الشمس و کسف القمر؛
بیشتر بخوانید »مشارکت در مناسبتهای مختلف
برای شرکت در مناسبتهای جهانی که هیچ ارتباطی با عبادت ندارند، همچون روز سلامت، هفته ترافیک و هفته درختکاری و … دو حالت متصور است: الف) اگر چنین مناسبتهایی در منطقهای با عنوان عید مطرح هستند، شرکت در آنها جایز نیست؛ زیرا اعیاد مسلمانان مشخص و محدود به سه عید است؛ و همچنین اگر چنین مناسبتهایی از باب تشابه به …
بیشتر بخوانید »عیدهای نوظهور
چنانکه پیشتر گذشت، مسلمانان سه عید دارند. (عید فطر، عید قربان، عید هفتگی جمعه) اما اعیادی چون جشن تولد و مناسبهایی چون اولین روز سال هجری یا میلادی (یا شمسی)، شب اسراء و معراج، شب نیمهی شعبان، روز میلاد رسول الله صلی الله علیه وسلم یا روز مادر و … که در میان مسلمانان انتشار یافته، همگی بدعتهایی هستند که …
بیشتر بخوانید »تبریک گفتن به کسیکه از نعمتی برخوردار میشود
تبریک گفتن و مصافحه با کسیکه از نعمتی برخوردار شده، مستحب است چنانکه به وی بگوید: به خاطر آنچه الله به تو بخشیده است و با آن بر تو منت نهاده تبریک میگویم. عَنْ کَعْبِ بْنِ مَالِکٍ رضی الله عنه –فِی قِصَّهِ تَوبَتِهِ- وَفِیهِ-: وَاسْتَعَرْتُ ثَوْبَیْنِ فَلَبِسْتُهُمَا، وَانْطَلَقْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ج، فَیَتَلَقَّانِی النَّاسُ فَوْجًا فَوْجًا، یُهَنُّونِی بِالتَّوْبَهِ، یَقُولُونَ: لِتَهْنِکَ تَوْبَهُ …
بیشتر بخوانید »شادی و سرگرمی حرام
هر عملی که با ارتکاب حرامی همراه باشد یا سبب امری حرام قرار گیرد یا اینکه هلاکت نفس یا ترساندن دیگران را به دنبال داشته باشد، حرام است. و هر عمل غیر طبیعی مانند خوابیدن بر ابزار و وسایل تیز و خوردن شیشه و امثال آن نوعی دروغ و بخشی از سحر و سرگرمیهای حرام است. و برای هیچ مسلمانی …
بیشتر بخوانید »شادی در روز عید
عَنْ عَائِشَهَ رضی الله عنها قَالَتْ: دَخَلَ أَبُو بَکْرٍ وَعِنْدِی جَارِیَتَانِ مِنْ جَوَارِی الأَنْصَارِ تُغَنِّیَانِ بِمَا تَقَاوَلَتِ الأَنْصَارُ یَوْمَ بُعَاثَ، قَالَتْ: وَلَیْسَتَا بِمُغَنِّیَتَیْنِ، فَقَالَ أَبُو بَکْرٍ: أَمَزَامِیرُ الشَّیْطَانِ فِی بَیْتِ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم وَذَلِکَ فِی یَوْمِ عِیدٍ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «یَا أَبَا بَکْرٍ، إِنَّ لِکُلِّ قَوْمٍ عِیدًا وَهَذَا عِیدُنَا». عایشه رضی الله عنها …
بیشتر بخوانید »صفت تکبیر
۱- یا به صورت زوج تکبیر میگوید: «اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَکْبَرُ، اللَّهُ أَکْبَرُ وَلِلَّهِ الْحَمْدُ». ۲- یا اینکه به صورت فرد تکبیر میگوید: «اللَّهُ أَکْبَرُ، اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَکْبَرُ، اللَّهُ أَکْبَرُ، اللَّهُ أَکْبَرُ وَلِلَّهِ الْحَمْدُ». ۳- یا اینکه در بخش اول به صورت فرد و در بخش دوم …
بیشتر بخوانید »اوقات تکبیر
۱- در عید فطر وقت تکبیر از شب عید آغاز میشود و تا خوانده شدن نماز عید ادامه دارد. ۲- در عید قربان وقت تکبیر از آغاز روز اول ذیالحجه شروع شده و تا غروب خورشید روز سیزدهم ادامه دارد.
بیشتر بخوانید »حکم تکبیر در روز عید
سنت است عموم مسلمانان در ایام عید، در خانه و بازار و در مسیر راه و مساجد و … تکبیر بگویند. اما زنان در حضور افراد بیگانه با صدای بلند تکبیر نمیگویند.
بیشتر بخوانید »احکام نماز عید
چون عید روز جمعه باشد، هرکس نماز عید را بخواند، نماز جمعه از وی ساقط میشود و به جای نماز جمعه، نماز ظهر میخواند. اما امام و کسیکه نماز عید را نخوانده است باید نماز جمعه را بخواند. و اگر امام در نماز عید، یکی از تکبیرات اضافی را فراموش کند و قرائت را شروع کند، تکبیر فراموش شده ساقط …
بیشتر بخوانید »خطبهی عید
چون امام سلام داد، رو به مردم خطبه بخواند. در این خطبه حمد و ثنای الله متعال گفته و به شکرگزاری پرداخته و تکبیر بگوید. و مردم را به عمل به شریعت و پایبندی به اطاعت از الله و پرهیز از نافرمانی او تعالی تشویق کند. در عید قربان مردم را به قربانی کردن تشویق کند و احکام قربانی را …
بیشتر بخوانید »روش نماز عید
چون وقت نماز عید فرا رسید امام حاضر شده و دو رکعت نماز بدون اذان و اقامه بخواند. به این صورت که دو رکعت اول هفت یا نه تکبیر با تکبیر احرام میگوید و در رکعت دوم پس از قیام، پنج تکبیر میگوید. سنت است که بعد از خواندن سورهی فاتحه به صورت جهری، در رکعت اول سورهی (اعلی) و …
بیشتر بخوانید »مکان نماز عید
۱- سنت این است که نماز عید در بیابان نزدیک شهر خوانده شود. و چون نمازگزار به محل نماز رسید مشغول ذکر الله شود. نماز عید در مساجد خوانده نمیشود مگر به دلیل عذری چون باران یا سرما یا مشقت و مشکلاتی از این قبیل؛ مگر در مکه که نماز عید در مسجدالحرام خوانده میشود. ۲- برای کسیکه وارد مصلای …
بیشتر بخوانید »رفتن به نماز عید
۱- سنت است کسیکه در نماز عید شرکت میکند، نظافت کند و بهترین لباسش را بپوشد و از عطر و خوشبویی استفاده کند. و در واقع به مناسبت این روز اظهار شادی و سرور کند. زنها نباید آرایش کنند و از عطر استفاده کنند اما همراه مردان برای نماز عید خارج شوند. و زنانی که در حالت عادت ماهیانه هستند، …
بیشتر بخوانید »وقت نماز عید
وقت نماز عید از ارتفاع خورشید به اندازهی یک نیزه آغاز میشود و تا زوال خورشید ادامه دارد. اما اگر تا زوال خورشید از عید بودن روز عید مطلع نشدند و پس از زوال متوجه عید شدند، نماز عید را فردای آن روز در وقت مشخص آن میخوانند. و در عید قربان جز بعد از نماز عید، قربانی نمیکنند.
بیشتر بخوانید »حکم نماز عید
نماز عید بر هر مرد و زن مسلمان سنت موکده میباشد. الله متعال میفرماید: ﴿فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَٱنۡحَرۡ٢﴾ [الکوثر: ۲]. «[ای پیامبر،] به راستی که ما خیرِ بینهایت [از جمله حوض کوثر در بهشت را] به تو عطا کردیم».
بیشتر بخوانید »حکمت مشروعیت نماز عید
نماز عید فطر پس از اتمام روزهی ماه رمضان و نماز عید قربان بعد از ادای فریضهی حج و پایان یافتن ده روز ابتدای ذیالحجه، از محاسن اسلام میباشد. مسلمانان این دو عید را پس از این دو عبادت بزرگ برای شکرگزاری از الله متعال انجام میدهند. عَنْ أَنَسٍ رضی الله عنه قَالَ: قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم …
بیشتر بخوانید »عیدهای مسلمانان
عید عبارت از روزهایی است که (هر سال) تکرار میشوند و شریعت آنها را عید قرار داده است. در اسلام سه عید وجود دارد: ۱- عید هفتگی که روز جمعه هر هفته است که پیشتر به آن پرداخته شد. ۲- عید فطر؛ اولین روز شوال هر سال. ۳- عید قربان؛ دهمین روز ماه ذیالحجه از هر سال.
بیشتر بخوانید »خطبههای رسول الله
خطبههای رسول الله صلی الله علیه وسلم دو گونه بود: الف) خطبههای راتبه یا همان خطبههایی که همیشه خوانده میشد؛ مانند خطبه جمعه و استسقاء و کسوف. در نماز جمعه دو خطبه قبل از نماز خوانده میشود و در نماز عید و کسوف تنها یک خطبه بعد از نماز خوانده میشود. و در نماز استسقاء یک خطبه قبل از نماز …
بیشتر بخوانید »نماز عید
حکم جمع شدن برای انواع عبادات به دو گونه است: الف) سنت مؤکده: یا واجب است مانند نمازهای پنجگانه و جمعه؛ و یا سنت است مانند نماز دو عید فطر و قربان و تراویح و نماز کسوف و استسقاء؛ تمام این موارد سنت مؤکده است که شایسته محافظت و مداومت میباشند. ب) آنچه سنت مؤکده نیست مانند جمع شدن برای …
بیشتر بخوانید »دعا به هنگام ختم قرآن
دعا کردن به هنگام ختم قرآن در نماز، اصل و اساسی از سنت نبوی ندارد و نیز از هیچیک از صحابه ثابت نشده است. اما دعا کردن به هنگام ختم قرآن و بیرون از نماز، از انس رضی الله عنه ثابت است. پس انجام و ترک آن اختیاری است. و دعای مخصوصی برای ختم قرآن وجود ندارد. بنابراین هرکس میتواند، …
بیشتر بخوانید »امامت نماز تراویح
سزاوارتر از همه به امامت نماز تراویح در رمضان، کسی است که از بهترین قرائت و بهترین حفظ برخوردار باشد. در صورتی که امام حافظ نباشد، از روی مصحف بخواند. اما قرائت مصحف از روی موبایل، ممنوع است؛ زیرا با هیأت نماز و وقار مناجات، منافات دارد و احتمال هرگونه اشکالی چون قطع شدن موبایل یا … میرود و تنها …
بیشتر بخوانید »کیفیت نماز تراویح
۱- نماز تراویح در ماه رمضان پس از نماز عشا تا طلوع فجر خوانده میشود و برای مردان و زنان سنت است. و سنت این است که امام نماز تراویح را یازده رکعت بخواند -و این تعداد رکعات افضل است- و گاهی سیزده رکعت بخواند اما در ده روز آخر رمضان قیام و رکوع و سجده را طولانی کند؛ زیرا …
بیشتر بخوانید »فضل نماز تراویح
عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِیمَانًا وَاحْتِسَابًا، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ».[۱] از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «هرکس با ایمان و امید ثواب، – شبهای- رمضان را در عبادت سپری کند، گناهان گذشته وی بخشیده میشود». [۱]– …
بیشتر بخوانید »حکم نماز تراویح
نماز تراویح سنت موکده است و از عمل رسول الله صلی الله علیه وسلم و عملکرد صحابه y ثابت میباشد. نماز تراویح از جمله نوافلی است که خواندن آن در رمضان و بعد از نماز عشا مشروع شده است. چنین نام گرفته چون نمازگزاران بین هرچهار رکعتِ آن، استراحت نموده و قرائت در نماز را طولانی میکردند. بهترین نماز انسان …
بیشتر بخوانید »کیفیت قضای وتر
هرکس از خواندن نماز وتر خواب رفت یا فراموش کرد، هرگاه که بیدار شد یا به یادش آمد، بخواند. اگر قضای آن را بین اذان صبح و اقامه به جای آورد آن را به همان صورتی که شب میخواند – تعداد رکعات فرد – بخوانَد؛ اما در روز قضای آن را به صورت شفع – زوج – بخواند، نه فرد. …
بیشتر بخوانید »کیفیت وتر در سفر
کسیکه در سفر در جایی اتراق کرد، وتر بخواند و کسیکه در سفر بر ماشین، قطار، هواپیما یا کشتی سوار باشد، سنت است که نماز وترش را بر سواری و هنگام تکبیر اول رو به قبله بخواند، البته اگر میسر شد. و گرنه به هر جهتی که ممکن بود، ایستاده بخواند و اگر نتوانست نشسته و با سرش اشاره کند. …
بیشتر بخوانید »حکم قنوت در غیر وتر
در غیر نماز وتر قنوت مشروع نیست، مگر اینکه بر مسلمانان مصیبتی فرود آید. آنگاه سنت است که امام یا فرد تنها در نمازهای فرض پس از رکعت آخر و گاهی قبل از رکوع قنوت بخواند و همچنان ادامه دهد تا اینکه الله آن بلا را دور کند. اما قنوت در نماز صبح در هنگام غیر مصیبت به صورت دایمی …
بیشتر بخوانید »کیفیت دعای قنوت در وتر
هرگاه مثلاً سه رکعت میخواند، پس از قیامِ رکعت سوم یا پس از پایان قرائت قبل از رکوع، دستهایش را بلند کند و حمد و ثنای الله را بهجای آورَد. سپس بر پیامبر صلی الله علیه وسلم درود بفرستد و هرچه خواست، دعای مأثور بخواند، مانند این دعا: «اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیمَنْ هَدَیْتَ، وَعَافِنِی فِیمَنْ عَافَیْتَ، وَتَوَلَّنِی فِیمَنْ تَوَلَّیْتَ، وَبَارِکْ لِی …
بیشتر بخوانید »حکم قنوت در نماز وتر
گاهی در نماز وتر قنوت خوانده شود. کسیکه خواست بخواند و هرکس خواست ترک کند. افضل این است که بیشتر اوقات، قنوت ترک شود. از پیامبر صلی الله علیه وسلم ثابت نشده که در نماز وتر قنوت خوانده باشد.
بیشتر بخوانید »وقت نماز وتر
مسلمان نماز وتر را پس از نماز تهجد بخواند. اگر ترسید که از خواب بیدار نمیشود، قبل از خوابش وتر بخواند؛ زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَنْ خَافَ أَنْ لَا یَقُومَ مِنْ آخِرِ اللَّیْلِ فَلْیُوتِرْ أَوَّلَهُ، وَمَنْ طَمِعَ أَنْ یَقُومَ آخِرَهُ فَلْیُوتِرْ آخِرَ اللَّیْلِ، فَإِنَّ صَلَاهَ آخِرِ اللَّیْلِ مَشْهُودَهٌ، وَذَلِکَ أَفْضَلُ».[۱] «هرکس بیم دارد که آخر شب بیدار …
بیشتر بخوانید »حداقل و حداکثر رکعات وتر
۱٫ حداقل وتر یک رکعت و حداکثرش یازده یا سیزده رکعت است که دو رکعت، دو رکعت خوانده میشود، و سپس با یک رکعت پایان مییابد. به خاطر عمل نمودن به سنت و همهی موارد جایزش به همه، عمل نماید و بر یازده رکعت مداومت کند. ۲٫ کمترین رکعات کامل آن سه رکعت با دو سلام و گاهی هم با …
بیشتر بخوانید »وقت وتر
وقت وتر پس از نماز عشا تا طلوع فجر دوم است و برای کسیکه مطمئن است، بیدار میشود، آخر شب بهتر است. عَنْ عَائِشَهَ، قَالَتْ: «مِنْ کُلِّ اللَّیْلِ قَدْ أَوْتَرَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم مِنْ أَوَّلِ اللَّیْلِ، وَأَوْسَطِهِ، وَآخِرِهِ، فَانْتَهَى وِتْرُهُ إِلَى السَّحَرِ».[۱] عایشه رضی الله عنها میگوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم در تمام بخشهای شب، …
بیشتر بخوانید »حکم وتر
وتر سنت مؤکده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم با گفتار و کردارش به آن تشویق نمود و در اقامت و سفر، آن را به جای آورده است. عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: أَوْصَانِی خَلِیلِی صلی الله علیه وسلم بِثَلاَثٍ لاَ أَدَعُهُنَّ حَتَّى أَمُوتَ: «صَوْمِ ثَلاَثَهِ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ، وَصَلاَهِ الضُّحَى، وَنَوْمٍ عَلَى وِتْرٍ».[۱] ابوهریره رضی …
بیشتر بخوانید »کیفیت نماز تهجد
سنت است که انسان هنگام خوابیدن نیت نماز شب داشته باشد. اگر خواب بر او غلبه کرد و بلند نشد، برایش پاداش نیت نوشته میشود و خوابش از جانب الله کریم و رحیم برایش صدقه به شمار میآید. هرگاه برای تهجد بلند شد، خواب را از چهرهاش پاک کند و ده آیه از آخر سورهی آل عمران بخواند: ﴿إِنَّ فِی …
بیشتر بخوانید »وقت نماز تهجد
وقت نماز تهجد پس از نماز عشا تا طلوع فجر دوم است. برترین نماز شب در یک سوم آخر شب است. باید شب را به چند بخش تقسیم کرد؛ در ثلث اول از بخش دوم برخیزد، سپس آخر شب بخوابد یا شب را به شش بخش تقسیم کند و در بخش چهارم و پنجم بلند شود. عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ …
بیشتر بخوانید »