کسی که در کتاب و سنت تأمل و تدبر نماید مییابد که بدعت در دین حرام و بر صاحبش برگردانده میشود و هیچ فرقی بین بدعتها نیست و اگر درجات تحریم فرق میکند به اندازه نوع بدعت است.
معلوم و روشن است که نهی از بدعت به یک صورت در سخن پیامبر صلی الله علیه و سلم آمده است: «إِیَّاکُمْ وَمُحْدَثَاتِ الْأُمُورِ فَإِنَّ کُلَّ مُحْدَثَهٍ بِدْعَهٌ وَکُلَّ بِدْعَهٍ ضَلَالَهٌ»[۱] «از نوآوری در کارهای دین بپرهیزید که هر نوآوری بدعت و هر بدعتی گمراهی است» و میفرماید: «مَنْ أَحْدَثَ فِی أَمْرِنَا هَذَا مَا لَیْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدٌّ»[۲] «هرکس در دین ما چیزی را که جزء آن نیست ایجاد کند باطل است». این دو حدیث دلالت دارند بر اینکه هر نوآوری در دین بدعت است و هر بدعتی مردود و غیر قابل قبول میباشد و معنی آن این است که بدعت در عبادتها و اعتقادات حرام است ولی درجات تحریم آن بر حسب نوع بدعت فرق میکند بعضی از آنها بدعتهایی هستند که کفر صریح میباشند مانند طواف نمودن به دور قبرها به منظور تقرب جستن به صاحبان آن و پیشکش کردن قربانی، نذر، درخواست مستقیم دعا از صاحبان آن، و طلب فریادرسی از آنها و از آن جمله چیزهایی که جزو وسایل شرک میباشد: ساختن بارگاه بر قبرها و نمازخواندن و درخواست نمودن نزد آنها است.
بعضی از بدعتها گناه و معصیت هستند مانند برپا داشتن عیدهایی که در شریعت وارد نشده است، اذکار ساخته شده، گوشه نشینی، روزه داری که در آفتاب ایستاده است.
[۱] رواه الإمام أحمد فی المسند (۱ / ۴۳۵)، والدارمی فی السنن (۱ / ۷۸)، والحاکم فی المستدرک (۲ / ۳۱۸) وقال صحیح الإسناد ووافقه الذهبی.
[۲] صحیح البخاری برقم (۲۶۹۷)، وصحیح مسلم برقم (۱۷۱۸).