مساجد سهگانه عبارتند از: مسجدالحرام، مسجدالنبی، مسجدالاقصی؛
۱- مسجدالحرام را ابراهیم ÷ به همراه پسرش اسماعیل ÷ بنا نمود. قبلهی مسلمانان است و حجشان در آن برگزار میشود و نخستین خانهای است که برای عبادت مردم قرار داده شد، و الله متعال آن را پربرکت و مایۀ هدایت جهانیان قرار داده است.
مسجدالنبی را رسول الله صلی الله علیه وسلم و اصحابش ساختند. و بر پایهی تقوا بنا گردیده است. و در دنیا حَرَمی جز این دو حَرَم وجود ندارد.
مسجدالاقصی را یعقوب ÷ بنا نمود و اولین قبلهی مسلمانان و محل سیر رسول الله صلی الله علیه وسلم به معراج بود.
۲- پاداش نماز در این مساجد چندین برابر مکانهای دیگر است. و به دلیل این ویژگیها و جز آن است که بار سفر تنها به سوی این سه مسجد بسته میشود.
الله متعال میفرماید: ﴿إِنَّ أَوَّلَ بَیۡتٖ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّهَ مُبَارَکٗا وَهُدٗى لِّلۡعَٰلَمِینَ٩۶﴾ [آل عمران: ۹۶]. «در حقیقت، نخستین خانهای که برای [عبادت] مردم قرار داده شد، همانی است که در مکه قرار دارد که پربرکت و [مایۀ] هدایت جهانیان است».
الله متعال میفرماید: ﴿لَّمَسۡجِدٌ أُسِّسَ عَلَى ٱلتَّقۡوَىٰ مِنۡ أَوَّلِ یَوۡمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِیهِ﴾ [التوبه: ۱۰۸] «شایستهتر است در مسجدی [به نماز] بایستی که از روز نخست، بر پایه پرهیزگاری بنا شده است».
الله متعال میفرماید: ﴿سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِیٓ أَسۡرَىٰ بِعَبۡدِهِۦ لَیۡلٗا مِّنَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ إِلَى ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡأَقۡصَا ٱلَّذِی بَٰرَکۡنَا حَوۡلَهُۥ لِنُرِیَهُۥ مِنۡ ءَایَٰتِنَآۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡبَصِیرُ١﴾ [الإسراء: ۱]. «پاک و منزّه است آن [پروردگاری] که بندهاش [محمد] را شبانگاه از مسجد الحرام به سوى مسجد الاقصى – که پیرامونش را برکت دادهایم – سِیر داد تا برخی از نشانههاى [قدرت] خویش را به او بنمایانیم. بیتردید، او همان شنواى بیناست».
عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «لاَ تُشَدُّ الرِّحَالُ إِلَّا إِلَى ثَلاَثَهِ مَسَاجِدَ: المَسْجِدِ الحَرَامِ، وَمَسْجِدِ الرَّسُولِ ج، وَمَسْجِدِ الأَقْصَى».[۱]
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «بار سفر مبندید مگر به قصد سه مسجد: مسجدالحرام، مسجدالنبی و مسجدالاقصی».
[۱]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۱۱۸۹ و مسلم حدیث شماره ۱۳۹۷ با لفظ بخاری