شرایط صبر سودمند سه تا است

اول: صبر خالصانه برای رضای الله باشد؛ الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِینَ صَبَرُواْ ٱبۡتِغَآءَ وَجۡهِ رَبِّهِمۡ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰهَ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ سِرّٗا وَعَلَانِیَهٗ وَیَدۡرَءُونَ بِٱلۡحَسَنَهِ ٱلسَّیِّئَهَ أُوْلَٰٓئِکَ لَهُمۡ عُقۡبَى ٱلدَّارِ٢٢﴾ [الرعد: ۲۲]: «و کسانی‌ که برای کسب خشنودی پروردگار‌شان شکیبایی کرده‌اند و نماز بر پا داشته‌اند و از آنچه به آنان روزی داده‌ایم، پنهان و آشکارا انفاق کرده‌اند و بدی را با نیکی می‌زدایند. آنانند که فَرجامی نیک‌ خواهند داشت».

دوم: از مشکلات و گرفتاری‌هایش به مردم شکایت نکند بلکه فقط به الله شکایت نماید: الله تعالی می‌فرماید: ﴿قَالَ إِنَّمَآ أَشۡکُواْ بَثِّی وَحُزۡنِیٓ إِلَى ٱللَّهِ وَأَعۡلَمُ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ٨۶﴾ [یوسف: ۸۶]: «[یعقوب] گفت: من از درد و اندوه خویش به [درگاه] الله می‌نالم و از [لطف و بزرگیِ] الله چیزهای می‌دانم که شما نمی‌دانید».

سوم: صبر باید در وقت خودش که همان ابتدای مصیبت است، باشد نه بعد از گذشت زمان مصیبت.

عَنْ أَنَسَ بْنَ مَالِکٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم: «الصَّبْرُ عِنْدَ الصَّدْمَهِ الْأُولَى».^[۱]

انس بن مالک رضی الله عنه می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «صبر، آن است که در آغاز مصیبت باشد».

[۱]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۱۲۵۲ و مسلم حدیث شماره ۹۲۶ با لفظ مسلم