فقه تزکیه‌ی نفوس

تزکیه: پاک کردن و طهارت ظاهر و باطن از هر نجاست و پلیدی است.

برای تزکیه سه تعلق وجود دارد:

اول – در حق الله: انسان از شرک و نفاق و ریا تزکیه و پاک شود. پس الله را با اخلاص عبادت نماید و دین را مخصوص او گرداند.

دوم – در حق رسول ج: از بدعت و نوآوری در دین پاک شود و الله را مطابق دستور شریعت عبادت کند.

سوم – در حق نفس: نفس خویش را با طاعت و اخلاق نیکو تزکیه نماید و از نافرمانی و گناهان و اخلاق بد مانند خیانت، حسد، دروغ، غیبت و تجاوز بر مخلوقات نفس خود را پاک کند. و با مردم با اخلاق نیک تعامل کند.

کسی‌که این فضایل به او عطا شود، و از آن‌ها برخوردار گردد، به درجات بالا و عالی در ایمان و علم و عمل صالح و اخلاق و بهشت دست خواهد یافت.

1. الله بلندمرتبه می‌فرماید: ﴿وَنَفۡسٖ وَمَا سَوَّىٰهَا٧ فَأَلۡهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقۡوَىٰهَا٨ قَدۡ أَفۡلَحَ مَن زَکَّىٰهَا٩ وَقَدۡ خَابَ مَن دَسَّىٰهَا١٠﴾ [الشمس: ۷-۱۰].

«و سوگند به جانِ [انسان] و ذاتی که آن را [آفرید و] نیکو گردانید، سپس نافرمانی و پرهیزگاری‌اش را [به او] الهام کرد. بی‌تردید، هر کس نفس خود را [از گناهان] پاک کند، رستگار می‌شود. و هر کس آن را [با گناه] آلوده سازد، یقیناً زیانکار می‌شود».

2. و الله بلندمرتبه می‌گوید: ﴿قَدۡ أَفۡلَحَ مَن تَزَکَّىٰ١۴ وَذَکَرَ ٱسۡمَ رَبِّهِۦ فَصَلَّىٰ١۵﴾ [الأعلى: ۱۴-۱۵].

«یقیناً کسی ‌که خود را [از کفرو گناه] پاک کند، رستگار خواهد شد؛ و [نیز کسی که] نام پروردگارش را یاد کند و نماز بگزارد».

کامیابی آن رستگاری به وسیله‌ی مطلوب، و نجات از حالت‌های ترسناک در دنیا و آخرت می‌باشد.