جوایز نخستین مسلمانان

﴿۞لَّقَدۡ رَضِیَ ٱللَّهُ عَنِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ إِذۡ یُبَایِعُونَکَ تَحۡتَ ٱلشَّجَرَهِ فَعَلِمَ مَا فِی قُلُوبِهِمۡ فَأَنزَلَ ٱلسَّکِینَهَ عَلَیۡهِمۡ وَأَثَٰبَهُمۡ فَتۡحٗا قَرِیبٗا ١٨﴾ [الفتح: ۱۸] «به راستی که خداوند از مؤمنان راضی شد، آنگاه که زیر درخت با تو بیعت می‌کردند؛ پس آنچه را که در دل‌هایشان بود، دانست؛ لذا آرامش را بر آنها فرود آورد و فتح و پیروزی نزدیکی را به آنها پاداش داد».

رضامندی خدا، آخرین چیزی است که مؤمنان، آرزو می‌کنند و صادقانه می‌جویند و رستگاران برای آن می‌کوشند. از رضامندی خدا، هیچ چیزی بالاتر و باارزش‌تر نیست. رضامندی خدا، بزرگترین خواسته و بهترین هدف و والاترین هدیه است. در اینجا رضامندی خدا بیان شده و در آیه‌ای دیگر، آمرزش الهی بیان گردیده است: ﴿لِّیَغۡفِرَ لَکَ ٱللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِن ذَنۢبِکَ وَمَا تَأَخَّرَ﴾ [الفتح: ۲] «تا خداوند گناهان گذشته و آینده ات را بیامرزد». در جایی دیگر، توبه را برجسته نموده است: ﴿لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِیِّ وَٱلۡمُهَٰجِرِینَ وَٱلۡأَنصَارِ﴾ [التوبه: ۱۱۷] «خداوند، توبه پیامبر و مهاجرین و انصار را پذیرفت». خدای متعال، در جایی دیگر عفو را بیان نموده است: ﴿عَفَا ٱللَّهُ عَنکَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمۡ﴾ [التوبه: ۴۳] «خداوند تو را عفو نموده؛ چرا به آنها اجازه دادی؟». اما در اینجا می‌گوید: قطعا خداوند از آنها راضی است؛ چون آنها با تو بیعت می‌کنند و خداوند از آنچه در دل‌هایشان هست، باخبر است. بیعت آنها، برای این بود که جان‌هایشان را برای رضای خدا فدا نمایند و زندگی و وجود خود را نثار رضامندی پروردگارشان کنند؛ چون مردن آنها، سبب حیات رسالت می‌شود و با کشته شدن آنان، آیین الهی، جاودانه می‌ماند و جان دادن آنها، سبب بقای میثاق آسمانی می‌گردد.

خداوند، ایمان، یقین محکم و اخلاص و صداقتی را که در دل‌هایشان بود، می‌دانست؛ در راه خدا خسته شدند و بی‌خوابی کشیدند، گرسنگی و تشنگی تحمل کردند، ضرر و زیان دیدند و دچار مشقت و سختی شدند؛ در نتیجه خداوند از آنها راضی شد.

اصحاب، فرزندان و خانواده و سرزمین خود را از دست دادند و تلخی جدایی و غربت و رنج را چشیدند؛ اما رضامندی خدا را به دست آوردند.

آیا پاداش این مجاهدان و مدافعان دین و آیین، گوسفندان و شتران و گاوهایی است که از دشمن به غنیمت گرفتند؟ آیا مزد این مجاهدان و مبارزانی که از دین و رسالت دفاع کرده‌اند، متاع دنیا و کالاهای مادی است؟ آیا مقداری پول یا باغ‌های زیبا و یا خانه‌های مجلل می‌تواند دل این بندگان برگزیده و سرآمد را خنک کند؟خیر؛ بلکه تنها چیزی که آنان را راضی می‌کند، رضامندی خداست. عفو الهی، آنها را شادمان می‌گرداند؛ چیزی که دل‌هایشان را شادمان می‌نماید، این فرموده الهی است که: ﴿وَجَزَىٰهُم بِمَا صَبَرُواْ جَنَّهٗ وَحَرِیرٗا ١٢ مُّتَّکِ‍ِٔینَ فِیهَا عَلَى ٱلۡأَرَآئِکِۖ لَا یَرَوۡنَ فِیهَا شَمۡسٗا وَلَا زَمۡهَرِیرٗا ١٣ وَدَانِیَهً عَلَیۡهِمۡ ظِلَٰلُهَا وَذُلِّلَتۡ قُطُوفُهَا تَذۡلِیلٗا ١۴ وَیُطَافُ عَلَیۡهِم بِ‍َٔانِیَهٖ مِّن فِضَّهٖ وَأَکۡوَابٖ کَانَتۡ قَوَارِیرَا۠ ١۵ قَوَارِیرَاْ مِن فِضَّهٖ قَدَّرُوهَا تَقۡدِیرٗا ١۶﴾ [الإنسان: ۱۲- ۱۶] «و در برابر صبری که نموده‌اند، خداوند، بهشت و جامه ابریشمین را پاداش‌شان می‌کند؛ در بهشت بر تخت‌های زیبا و مجلل تکیه می‌کنند و نه (گرمای) آفتابی و نه سوز سرمایی در آنجا می‌یابند. سایه‌های درختان بهشتی، برآنان فرو می‌افتد و میوه‌های آنجا در دسترس است. جام‌های سیمین شراب و قدح‌های بلورین می، میانشان به گردش در می‌آید؛ قدح‌هایی که از نقره‌اند (و خدمتکاران بهشتی)، آنها را درست به اندازه لازم پیموده‌اند».