و اما کتاب‌های ویژه ای که در عقیدهی اهل سنت و جماعت و ردّ مخالفین نگاشته شده، بسیار است از این رو هیچ عصر و دوره ای را از همان آغاز اسلام تا به امروز نمی‌‌یابیم که عالم برجستهای به تألیف کتاب در این زمینه نپرداخته باشد.
در اینجا به ذکر مشهورترین علمایی میپردازیم که تقریباً تا اواخر قرن چهارم هجری قمری دست به تدوین کتابی مستقل در زمینهی عقیده زده‌اند اما قصد ما منحصر کردن و محدود کردن نام علما نیست بلکه مثال زدن و بیان اهتمام علما به عقیده سلف صالح و تدوین آن می باشد. از مشهورترین علما در این باب می توان به:
محمد بن یحیی العدنی (۲۷۲ ﻫ. ق)، صاحب کتاب «الإیمان».
ابوبکر بن الأشرم (۲۷۲ ﻫ. ق)، صاحب کتاب «السنه».
عبدالله بن مسلم بن قتیبه (۲۷۶ ﻫ ق) صاحب کتاب‌های زیر:
الف- الردّ على الجهمیه.
ب- تأویل مشکل القرآن.
ج- تأویل مختلف الحدیث.
عثمان بن سعید الدارمی (۲۸۲ ﻫ. ق) با دو کتاب مشهور:
الف- الردّ على الجهمیه (چاپ شده).
ب- الردّ على بشر الـمریسی (چاپ شده).
ابن أبی عاصم (۲۸۷ ﻫ. ق) دارای کتاب «السنه» که چاپ شده است.
عبدالله پسر امام أحمد بن حنبل (۲۹۰ ﻫ. ق) دارای کتاب «السنه».
محمد بن نصر مروزی (۲۹۴ ﻫ ق) با دو کتاب معروف:
الف- السنه (چاپ شده).
ب- تعظیم قدر الصلاه، که در آن مسائلی را بیان داشته که متعلق به ایمان است و برخی از گروههای منحرف و بدعت‌گزار را به نقد کشیده است.
امام طبری (۳۱۰ ﻫ. ق) با کتاب‌های مشهور زیر:
الف- صریح السنه (چاپ شده).
ب- تهذیب الآثار (چاپ شده).
ابن خزیمه (۳۱۱ ﻫ. ق)، که در کتاب «التوحید» به اثبات صفات پروردگار جهانیان پرداخته است.
امام طحاوی (۳۲۱ ﻫ ق)، کتاب «العقیده الطحاویه» او زبانزد است. که ابن أبی العز الحنفی (۷۹۲ ﻫ ق) آن را شرح کرده است .
ابوالحسن اشعری، کتاب‌های زیادی دارد، از جمله:
الف- الإبانه عن أصول الدیانه، که چندین پژوهشگر معروف آن را مورد تحقیق قرار دادهاند.
ب- رساله إلی أهل الثغر.
ج- مقالات الإسلامیین، که در آن به صورت چکیده عقیده ی اصحاب الحدیث را بیان نموده است.
عبدالرحمن بن أبی حاتم (۳۲۷ ﻫ ق).
الف- أصل السنه.
ب- اعتقاد الدین.
الحسن بن علی البربهاری (۳۲۹ ﻫ ق)، صاحب کتاب «السنه».
ابوبکر بن محمد بن الحسین الآجری (۳۶۰ ﻫ. ق).
الف- الشریعه (چاپ شده).
ب- التصدیق بالنظر إلی الله تعالی (چاپ شده).
ابومحمد عبدالله بن محمد جعفر بن حبان الاصفهانی (۳۶۹ ﻫ ق)، دارای کتاب: «العظمه».
امام الدار قطنی (۳۸۵ ﻫ ق)، که چندین کتاب دارد، مشهورترین آنها عبارتند از:
الف- الصفات.
ب- أحادیث النزول.
ج- فضائل الصحابه.
د- الردّ على نفاه الرؤیه.
امام عبیدالله بن عبدالله بن محمد بن حمدان بن بطه العکبری (۳۸۷ ﻫ ق)، که دو کتاب زیر از مشهورترین کتاب‌های او به شمار میآیند:
الف- الابانه الکبرى.
ب- الابانه الصغرى.
امام ابوعبدالله محمد بن اسحاق بن یحیی بن منده (۳۹۵ ﻫ. ق)، دارای کتاب‌های زیر:
الف- الرد على الجهمیه.
ب – الإیمان.
ج- التوحید.
د – معرفه الصحابه.
ابن أبی زمنین (۳۹۹ ﻫ. ق)، کتاب «أصول السنه».
ابوالقاسم هبه الله بن الحسن بن منصور الطبری اللالکائی (۴۱۸ ﻫ ق) که کتاب مشهورش در این زمینه: «شرح أصول اعتقاد أهل السنه والجماعه» است .
وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین