وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
امام ابوالحسن اشعری، تنها به بحث و مناظره و تفهیم و سخنوری زبانی کفایت نمی‌کرد، بلکه در رد عقاید باطله، کتاب‌های با ارزشی تالیف و منتشر کردند. ایشان مطابق با عقیده اهل سنّت تفسیر قرآنی نوشتند که به گفته ذهبی سی جلد میباشد[۱].
بعضی از دانشمندان و نویسندگان می‌گویند آمار تالیفات و نوشته‌های امام اشعری بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ جلد میباشد[۲].
بیشتر کتاب‌های نوشته شده امام اشعری در ردّ معتزله است، و بعضی از آن‌ها نیز در رد مذاهب و ادیان دیگر تالیف شده، یکی از آثار وی در این زمینه کتاب، الفصول است که در این کتاب فلاسفه ماریون، هندوها، یهودیان، مسیحیان و مجوسیان را مورد نقد و بررسی قرار داده و رد کرده است و این کتاب بسیار ضخیم و مجموعه‌ای از دوازده فصل میباشد[۳].
ابن خلکان در مورد آمار تالیفات امام اشعری، از کتاب‌های اللمع، الموجز، ایضاح البرهان، التبیین عن اصول الدین والشرح والتفصیل فی الرد علی اهل الافک والتضلیل را نام برده است. علاوه بر آثاری که در علوم عقلیه و کلام نوشته در علوم شرعی نیز تالیفات فراوانی دارد که از آن جمله می‌توان از «کتاب القیاس» و «کتاب الاجتهاد» «الخبر الواحد» که در ردّ عقاید ابن راندوی نوشته درباره انکار تواتر نوشته است. امام ابوالحسن اشعری/ در کتاب «العمد» اسامی کتاب‌هایی را نوشته‌اند که تا سال ۳۲۰هجری، یعنی چهار سال پیش از وفات خود تالیف کرده که از نظر تعداد ۶۸ کتاب می‌باشند، و بسیاری از این کتاب‌ها ده تا دوازده جلد می‌باشند. در چهار سال آخر عمرش نیز تصنیفات زیادی نوشته‌اند. از مطالعه کتاب معروف‌شان به نام «مقالات الاسلامیین» معلوم می‌شود که ایشان تنها سخنران و متکلم نبودند، بلکه در علم عقاید نیز دانشمندی مورخ، محتاط و بلند پایه‌ای بودند.
امام اشعری در این کتاب در نقل مطالب مذاهب معتزله و گفته‌های دانشمندان آنان و فرقه‌های دیگر، بی‌نهایت از جانب احتیاط و امانت‌داری را رعایت کرده‌اند و نوشته که کتاب‌های خود این فرقه‌ها این موضوع را تصدیق می‌کنند[۴].
[۱]– الاشعری ابوالحسن.
[۲]– تبیین ص۱۳۶٫
[۳]– تبیین ص۱۲۸٫
[۴]– مستشرق معروف «Wensink» در کتاب خود به نام عقیده اسلامی «Muslim creed» و در ص ۸۸ «مقالات اسلامیین» این موضوع را به روشنی اعتراف کرده است.