حضرت عمر بن عبدالعزیز فقط به اصلاح مسلمانان و گسترش احکام شرعی در مملکت اکتفا نکرد، بلکه به تبلیغ اسلام بین غیر مسلمین توجه به خصوصی مبذول کرد و در این مورد به برکت اخلاص و صداقت وی و نمایندگی موثر و راستین اسلام به وسیله زندگی عملی خودش، موفقیتی کامل حاصل کرد. بلاذری در فتوح البلدان مینویسد: عمر بن عبدالعزیز به راجاهای هند هفت نامه نوشت و آنها را به اسلام دعوت نموده و وعده داد اگر ایشان مسلمان بشوند به سلطنتشان کما فی السابق ابقاء میشوند و حقوق و وظایفشان همانند حقوق و وظایف مسلمانان است و این راجاها چون قبلاً در مورد اخلاق و رفتار عمر اطلاع داشتند به محض رسیدن این نامهها مشرف به اسلام شدند و اسامیشان را با نامهای عربی عوض کردند[۱].
هنگامی که «اسماعیل بن عبدالله بن ابی المهاجر مولی» (بردۀ آزاد شده) بنی مخزوم به ولایت مناطق مغرب دست یافت، به مردم آن منطقه، اخلاق و کردار حسنه خویش را نشان داد و اهل بربر را به اسلام دعوت نمود، حضرت عمر بن عبدالعزیز به اهالی آن منطقه نامهای نوشته به اسلام دعوتشان داده و اسماعیل این نامه را در هر جلسهای برای مردم میخواند و بالآخره اسلام در آنجا پیروز گردید، پس از اختیار نمودن خلافت، سلاطین ماوراء النهر را به وسیله نامهها به پذیرفتن اسلام دعوت نمودند. و اهالی خراسان هنگامی که اسلام را پذیرفتند، ایشان را از ادای مالیات معاف نمود و هر فردی که مسلمان میشد، برای وی مسکنی تهیه میگردید و به او پاداشی میداد و برای همیشه مواجب ماهانه مقرر مینمود.
[۱]– فتوح البلدان