عمر بن عبدالعزیز و تدریس علوم دین و احیاء سنت‌های نبوی

با توجه به اشتغال ایشان در کارهای ذکر شدۀ قبلی، در تدریس علوم دینی و احیاء سنت‌های دینی توجه ویژه‌ای مبذول می‌کردند، ابوبکر بن حزم را که دانشمند بزرگ زمان بود به تدوین حدیث پیامبر ع مکلف کردند و نوشتند: «انظر ما کان من حدیث رسول الله صلى الله علیه وسلم فاکتبه فانى خفت دروس العلم وذهاب العلماء». ترجمه: «هرچیز که از احادیث پیامبر ج بیابی آن‌ها را به شکل جزوه‌ای جمع‌آوری کن، زیرا من از مرگ علماء و محو علم بیمناکم».

و به صراحت فرمودند که مجموعه احادیث عمره بنت عبدالرحمن انصاریه و قاسم بن محمد بن ابی بکرس را حتماً جمع آوری نمایید. نه تنها این دستور را به ابوبکر بن حزم دادند، بلکه به کلیه عمال دولت و علمای برجسته بخش‌نامه کرده، همه را به لزوم این کار متوجه نمودند و در یک بخش‌نامه‌ای اینطور نوشتند: «انظروا الی حدیث رسول الله صلی الله علیه وسلم فاجمعوه»[۱].

احادیث رسول الله ع مطالعه نموده جمع‌آوری نمایید و برای علماء حقوق تعیین کردند تا با علاقه و خاطری آسوده به این کار مشغول شوند[۲].

خودش نیز عالم بزرگی بود و شخصاً علم حدیث و علم فرائض (میراث) را تشریح می‌کرد. در اوائل دوران خلافتش در بخش‌نامه‌ها چنین می‌نویسد: «اسلام، حدود، قوانین و سنن دارد، هر کسی بر آن‌ها عمل کند ایمانش کامل می‌شود و هر که عمل نکند ایمانش ناقص می‌ماند، اگر عمرم وفا کرد به شما این‌ها را تعلیم می‌دهم و بر آن‌ها مکلف خواهم کرد و اگر وقت مرگم فرا رسید پس من به زندگی بین شما چندان حریص هم نیستم»[۳].

[۱]– تاریخ اصفهان، ابونعیم.

[۲]– سیرت عمر بن عبدالعزیز صفحه ۶۷٫

[۳]– بخاری، کتاب الایمان، باب قول النبی ج بنی الاسلام خمس.

مقاله پیشنهادی

تعداد تابعین:

تعداد تابعین بسیار زیادند و امکان محصور کردن آن‌ها به تعداد مشخصی وجود ندارد، و …