بدعتهایی که در عبادات در این زمان بوجود آمدهاند، بسیار زیادند. اصل در عبادات توقیف است. یعنی: نمیتوان از خود چیزی را در عبادت کم یا زیاد کرد، و آنچه خود ساخته در عبادات وارد شود، بدعت است چون پیامبر صلی الله علیه و سلم فرموده: «مَنْ عَمِلَ عَمَلًا لَیْسَ عَلَیْهِ أَمْرنَا فَهُوَ رَدٌّ»[۱]. «هر کس عملی انجام دهد که از امر [دین] ما نباشد، مردود است».
اعمال زیادی امروزه به اسم عبادت انجام میشوند که هیچ گونه دلیلی بر مشروعیت آنها نیست، برخی از آنها عبارتند از:
أ – نیت نماز با صدای بلند، به این صورت که بگوید: «نیت کردم فلان و فلان نماز را برای خدا ادا کنم»، این بدعت است، چون ثابت نشده که پیامبر صلی الله علیه و سلم چنین گفته باشد. خداوند میفرماید:
﴿قُلۡ أَتُعَلِّمُونَ ٱللَّهَ بِدِینِکُمۡ وَٱللَّهُ یَعۡلَمُ مَا فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِی ٱلۡأَرۡضِۚ وَٱللَّهُ بِکُلِّ شَیۡءٍ عَلِیمٞ ١۶﴾ [الحجرات: ۱۶].
«بگو: ایا خدا را از دینتان آگاه میکنید، و خداوند آنچه در آسمانها و زمین است را میداند و خدا به هر چیزی آگاه است».
محل نیت، قلب است، و نیت عملی است قلبی نه زبانی.
ب- خواندن اذکار بعد از نماز به طور دستهجمعی چون ذکر شرعی بعد از نماز به این صورت است که هر کس، ذکر و تسبیحاتی که از حدیث صحیح ثابت است، را به تنهایی بخواند.
ج- در مراسم عزاداری از افراد بخواهند که سورهی فاتحه را بخوانند و سپس دعا کنند و ثواب آن را به مردگان ببخشند.
د- برپایی مجلس عزاداری برای مردگان و تهیه غذا و اجاره کردن قاریان قرآن مردم گمان میکنند این کارها در عزاداری مشروع است و به مرده نفع میرساند. همه موارد ذکر شده بدعت است و هیچ اصلی در دین ندارد و قید و بندهایی است که خدا هیچ دلیلی درباره آن نازل نکرده است.
ه- جشن گرفتن به مناسبتهای دینی مانند: مراسم اسراء و معراج، هجرت پیامبر صلی الله علیه و سلم. که هیچ اصل و اساسی در شریعت ندارند.
و- عبادتهای که به صورت مخصوص در ماه رجب انجام میشود، مانند: عمره رجبیه، عبادات خاص در آن، نماز خواندن و به صورت خاص روزه گرفتن. حقیقت این است که این ماه با ماههای دیگر هیچ فرقی در انجام عبادات، عمره، روزه، نماز، ذبح و غیره ندارد.
ز- اکثر أذکار صوفیها بدعت است و بعدها به دین افزوده شدهاند. چون با اذکار مشروع، هم در نوع، هم در شکل و هم در وقت ادای آن منافات دارند.
ح- اختصاص شب نیمه شعبان به زنده داری و روز آن به روزه گرفتن. زیرا از پیامبر صلی الله علیه و سلم حدیث صحیحی در فضیلت نیمهی شعبان ثابت نشده است.
ط – ساختن بارگاه و زیارتگاه بر قبرها و تبدیل آنها به مسجد و محل عبادت برای تبرک جستن و توسل به مردگان و سایر اهداف شرکی. و زیارت قبور توسط زنان، چون پیامبر صلی الله علیه و سلم زنان زیارت کننده قبور و کسانی که بر قبرها مسجد میسازند و روشنایی و لامپ قرار میدهند را لعنت کرده است.
[۱]– مسلم.