شبهه: هر کس در دین خودش آزاد است.

خداوند می‌فرماید:

﴿لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ﴾ [کافرون:۶].

«آیین شما برای خودتان و آیین من برای خودم».

بدین معناست که هر کس در دینش آزاد است و باید به دین کفار اعتراف کنیم و آزادی به آنها بدهیم.

پاسخ: این آیه در سوره‌ی کافرون به معنای تبرا و بیزاری کردن انسان مسلمان از کافران است و معنی ﴿لَکُمْ دِینُکُمْ﴾ این نیست که کافران را در دینشان آزاد بگذاریم و اینکه آنان را بر کفرشان رها سازیم و نه از آنان برائت جوئیم و نه بدانان کاری داشته باشیم. این آیه نسخ شدن هم از آن قبول نمی‌گردد؛ زیرا خود را بری نمودن از آئین کافران و دشمنی کردن با آنان از اصول دین اسلام است که همه‌ی پیامبران الهی درود خدا بر آنان باد بخاطر این مسئله آمده اند.

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می‌فرماید: «وَلَیْسَ فِی هَذِهِ الْآیَهِ أَنَّهُ رَضِیَ بِدِینِ الْمُشْرِکِینَ وَلَا أَهْلِ الْکِتَابِ کَمَا یَظُنُّهُ بَعْضُ الْمُلْحِدِینَ، وَلَا أَنَّهُ نَهَى عَنْ جِهَادِهِمْ کَمَا ظَنَّهُ بَعْضُ الْغَالِطِینَ، وَجَعَلُوهَا مَنْسُوخَهً، بَلْ فِیهَا بَرَاءَتُهُ مِنْ دِینِهِمْ وَبَرَاءَتُهُمْ مِنْ دِینِهِ….وَهَذَا أَمْرٌ مُحْکَمٌ لَا یَقْبَلُ النَّسْخَ وَلَمْ یَرْضَ الرَّسُولُ بِدِینِ الْمُشْرِکِینَ، وَلَا أَهْلِ الْکِتَابِ طَرْفَهَ عَیْنٍ قَطُّ ».[۱]

ترجمه: «این آیه چنین معنایی ندارد که او به دین مشرکین و اهل کتاب راضی شده باشد، چنانکه بعضی از ملحدین گمان می‌کنند، و نه اینکه از جهادشان نهی کرده باشد، چنانکه بعضی از مغالطه کاران گمان می‌برند، و منسوخ قرارش داده باشند؛ بلکه برائت وی از دینشان و برائت آنها از دینش است… و این امر محکم نسخ از آن قبول نمی‌شود و پیامبرع به اندازه یک چشم به هم زدن، نه به دین مشرکین راضی گشته و نه به دین اهل کتاب».

امام ابن قیم الجوزیه رحمه الله می‌فرماید: «اشتمال هذه السوره على النفی المحض… فإنها سوره براءه من الشرک کما جاء فی وصفها أنها براءه من الشرک فمقصودها الأعظم هو البراءه المطلوبه بین الموحدین والمشرکین… فقوله: {لا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ} براءه محضه {وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ} إثبات أن له معبودا یعبده وأنتم بریئون من عبادته فتضمنت النفی والإثبات…..حقیقه لا إله إلا الله».[۲]

ترجمه: «این سوره مشتمل بر نفی محض است… پس این سوره برائت از شرک است چنانکه در وصفش آمده برائت از شرک است پس بزرگ ترین مقصود این سوره برائت خواسته شده در بین موحدین و مشرکین است… پس این قول خداوند: ﴿لا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ﴾ = «من نمی پرستم آنچه را که شما می پرستید»، این برائت محض( از مشرکین) است و ﴿وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴾ = « و شما (نیز) نمی پرستید آنچه را که من می پرستم»، این نیز اثبات این است که او معبودی دارد که می‌پرستند و شما از عبادت معبود او بری هستید. پس (این مسئله) نفی و اثبات را تضمین می‌کند… این همان حقیقت لا اله الا الله است».

پس همانطور که ذکر شد، این آیه از باب برائت و بیزاری از مشرکین است و آنگاه که شرک آنان را مشاهده می‌نماید اعلام بیزاری می‌نماید و به هیچ وجه این مفهوم از آن برداشت نمی‌گردد که دین دیگری غیر از اسلام هم قابل قبول است و بایستی مردم به آزادی دین دیگری را پیروی کنند. بلکه دین یکی است و آن اسلام است و باید تا برپائی کلمه الله که بزرگ ترین کلمه است تلاش صورت بگیرد.

[۱]. الجواب الصحیح لمن بدل دین المسیح۳/۵۹

[۲]. بدائع الفوائد۱/۱۳۸٫