۲- حالت دوم که ترک قبله در نماز جایز است نماز سنت در سفر میباشد خواه مسافر سواره یا پیاده باشد. اما برای سواره به دلیل اینکه ابن عمر م گفت:
«کانَ رَسُولُ اللهِ یُصَلِّی عَلی ظَهْرِ راحِلَتِهِ حَیْثُ تَوَجَّهَت بِهِ». (رواه الشیخان).
«پیامبر صلی الله علیه وسلم در مسافرت بر پشت راحله و مرکب خود رو به هر جهت که میرفت نمازش را میخواند».
درروایت بخاری آمده است: «… او بر پشت مرکب رو به هر جهت که میرفت نماز میخواند». اما هرگاه که نماز فریضه میگذارد از مرکب خود پیاده میشد و رو به قبله آن را میخواند چون در حدیث جابر آمده است:
«کانَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه وسلم یُصَلِّی عَلی راحِلَتِهِ حَیْثُ تَوَجَّهَتْ بِهِ، فَإِذا أَرادَ الفَرِیْضَهَ نَزَلَ فَاسْتَقبَلَ القِبْلَهَ». (رواه البخاری).
«پیامبر صلی الله علیه وسلم سوار بر مرکب رو به هر طرفی که او را میبود نمازش (نماز سنت) را میگزارد و چون اراده گزاردن نماز فریضه میکرد پیاده میشد و رو به قبله نمازش را میگزارد».
چنانچه مسافر مکلف گردد که نماز سنت را هم رو به قبله بخواند این کار به ترک اوراد و نمازهای سنت یا ترک مصالح زندگی مردم میانجامد، و اینکه برای مسافر پیاده هم به قیاس بر مسافر سواره در نماز سنت ترک جایز است چون از لحاظ معنی و مفهوم مانند هم هستند، البته این جواز ترک قبله برای کسی است که توجه به قبله برایش ممکن نیست، ولی اگر توجه به قبله ممکن باشد بدین معنی که زمام مرکب را در اختیار داشته و مرکب مطیع و سهل القیاد باشد بر وی لازم است که رو به قبله نمازش را بگزارد. چون روایت شده که پیامبر صلی الله علیه وسلم:
«کانِ إِذا سَافَرَ وَأَرادَ أَن یَتَطَوَّعَ اِستَقْبَلَ بِناقَتِهَ القِبْلَهَ وَکَبَّرَ وَصَلَّی حَیْثُ وَجَّهَ رِکابُهُ». (رواه أبوداود بإسناد حسن).
«هرگاه به سفر میرفت و میخواست نماز سنت بخواند روی شتر خود را به سوی قبله میکرد و تکبیر تحریم میگفت و نماز خود را میخواند و فرق نمیکرد روی رکابش به هر طرفی بود».
باید دانست که جهت مورد نظر مسافر (در نماز سنت) قبله او محسوب میگردد، پس اگر از جهت مورد نظر منحرف گشت نمازش باطل میشود. او باید برای رکوع و سجود خمیده شده سرش را فرود بیاورد که این انحناء و خمیده شدن برای سجود باید بیش از رکوع باشد تا بین آنها فرق باشد و این برای سوار است، ولی پیاده باید به رکوع برود و روی زمین سجده کند و میتواند تشهد را که چون قیام طول دارد در حال رفتن بخواند، و اما کسی که سوار بر کشتی و امثال آن باشد حق ندارد که قبله را ترک کند و به جهت غیر قبله نماز بخواند چون استقبال قبله در این حالت ممکن است.
مقاله پیشنهادی
خیار(داشتن اختیار در معامله)
حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ …