آداب قضای حاجت (۱)

۱- اگر کسی در صحرا بدون داشتن چیزی و پرده ای معتبر در پیش و پس قضای حاجت کند، روی و پشت کردن به قبله بر وی حرام است. چون پیامبر صلی الله علیه وسلم گفت:

«إِذا أَتَیتُمُ الغائِطَ فَلَا تَسْتَقْبِلُوا القِبْلَهَ وَلَا تَسْتَدبِرُوهَا بِبَوْلٍ وَلَا غَائِطٍ وَلکِنْ شَرِّقُوا أَوغَرِّبُوا» (رواه الشیخان).

«هرگاه به محل قضای حاجت رفتید نه روی به قبله و نه پشت بدان کنید نه در ادرار کردن و نه در مدفوع کردن و لیکن روی به شرق یا غرب کنید».

علت این حرام بودن آنست که جهت قبله معظم است پس واجب است حفظ و صیانت آن. چون سراقه ابن مالک گفت: از پیامبر صلی الله علیه وسلم شنیدم که می‌گفت:

«إِذَا أَتَی أَحَدُکُمُ البَوْلَ فَلیُکْرِم قِبْلَهَ الله ِ عَزَّوَجَلَّ فَلَا یَسْتَقْبِل ِالقِبلَهَ».

«هرگاه یکی از شما به محل قضای حاجت آمد احترام قبله خدا را نگه دارد پس روی به قبله ننشیند و قضای حاجت نکند».

اما هرگاه کسی در صحرا و بیابان و خانه قضای حاجت کرد و در جلو او پوشش و ساتری به ارتفاع و بنلدی سه گز باشد، چه در ساختمان و چه در بیابان روی به قبله نشستن اشکالی ندارد. نووی چنین گفته است:… اما  استقبال و استدبار (روی وپشت به قبله نشستن) در ساختمان حرام نیست. چون در حدیث ابن عمر م  آمده که گفت:

«رَقِیْتُ یَوْماً عَلَى بَیْتِ حَفْصَهَ , فَرَأَیْتُ النَّبِیَّ صلى الله علیه وسلم  یَقْضِی حَاجَتَهُ مُسْتَقْبِلَ الشَّامَ  مُسْتَدْبِرَ الْکَعْبَهَ». (رواه الجماعه).

«روزی از خانه حفصه ک بالا رفتم، دیدم که پیامبر صلی الله علیه وسلمr مشغول قضای حاجت است و روی به شام و پشت به جهت کعبه نشسته است».

و امام شافعی گفته است: استقبال و استدبار در صحرا حرام است نه در ساختمان، و به روایت از مروان اصفر آمده است که گفت: ابن عمر م را دیدم که مرکب خویش را روی به قبله خوابانده بود و پشت سر آن ادرار می‌کرد (روی به قبله) به وی گفتم: ای ابوعبدالرحمن! مگر از روی به قبله ادرار کردن نهی نشده است؟ گفت:

«بَلَى، إِنَّمَا نُهِیَ عَنْ ذَلِکَ فِی الْفَضَاءِ، فَإِذَا کَانَ بَیْنَکَ وَبَیْنَ الْقِبْلَهِ شَیْءٌ یَسْتُرُکَ فَلا بَأْسَ». (أخرجه أبوداود والحاکم).

«چرا، این وقتی است که در فضای باز باشد و چیزی جلو رویت نباشد که تو را بپوشاند، ولی هرگاه چیزی جلوی شما باشد و بین شما و قبله چیزی باشد که شما را بپوشاند اشکالی ندارد».