وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
بررسی حدیث صفات فطری
أمّ المؤمنین عایشه روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «عَشْرٌ مِنَ الْفِطْرَهِ: قَصُّ الشَّارِبِ، وَإِعْفَاءُ اللِّحْیَهِ، وَالسِّوَاکُ، وَاسْتِنْشَاقُ الْمَاءِ، وَقَصُّ الْأَظْفَارِ، وَغَسْلُ الْبَرَاجِمِ، وَنَتْفُ الْإِبِطِ، وَحَلْقُ الْعَانَهِ، وَانْتِقَاصُ الْمَاءِ»[۱]؛ «ده صفت فطری هستند: کوتاه‌کردن سبیل، انبوه‌گرداندن ریش، مسواک‌زدن، آب در بینی‌کردن، کوتاه‌نمودن ناخن‌ها، شستن بندهای انگشتان، کندن موی زیر بغل، تراشیدن موی زیر ناف، استنجاکردن.» راوی می‌گوید که دهمی را فراموش کردم و احتمالا آب در دهان‌کردن است.
حدیث فوق شامل سفارش‌ها و ارشادات مهم و زیبایی در زمینۀ نظافت است، چون نظافت را صفتی فطری معرّفی نموده؛ فطرتی که الله تعالی بندگان را براساس آن آفرید و آنان را بر خواستن و محبّت به خیر و ترجیح آن و ناپسنددانستن شر و دوری از آن خلق کرد.
حدیث مذکور احکام فطرت را تقسیم به دو نوع کرد:
- آنچه باعث تطهیر قلب و روح می‌شود؛ یعنی ایمان و متعلّقاتش که نفس را تزکیه و دل را پاک می‌گرداند و آفات و عوامل پست را دور ساخته و آن را با اخلاق زیبا و نیکو آراسته می‌گرداند.
- آنچه مربوط به پاکسازی و نظافت ظاهر و دورکردن چرک و فسادها می‌گردد؛ یعنی همان صفات دهگانهای که در حدیث مزبور بیان گردید.[۲]
[۱]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۶۱٫ در کتاب، شمارۀ ۲۱۶ آمده است. [مترجم]
[۲]– نک: صحیح مسلم بشرح النّووی، ج ۳، ص ۱۴۹؛ بهجه قلوب الأبرار فی شرح جوامع الأخبار، عبدالرّحمان سعدی، ص ۸۱٫