آیا قضای روزه های سنت مانند روز عرفه و عاشورا برای دخترانی که عذر شرعی داشتند جایز است؟
الحمدلله،
روزه ی سنت همانند روزهای عرفه و تاسوعا و عاشورا و غیره قضا ندارند، زیرا در شرع جواز چنین قضایی ثابت نشده است و بنابراین قضای آنها جایز نیست.
از طرفی اجر و ثواب روزه در آنروزها مختص و متعلق به خود آن روزها می باشند، مثلا سنت است تا هر دوشنبه و پنج شنبه روزه بود، حال اجر و ثواب متعلق به روز دوشنبه و پنج شنبه هستند و اگر کسی سه شنبه را به نیت قضای دوشنبه روزه باشد آن جای آنرا نخواهد گرفت.
و همینطور در مورد روزه ی عرفه و تاسوعا و عاشورا.. اجر و ثواب متعلق به روزه بودن در روز نهم ذی الحجه و نهم و دهم ماه محرم است.
از علامه ابن عثیمین سوال می شود: اگر روز عاشورا فرا برسد و زن در آنروز در حیض باشد، آیا می تواند آنروز را قضا نماید؟
ایشان جواب می دهند: «مستحبات و نوافل دو نوع هستند: نوعی از آنها دارای سبب هستند و نوع دیگر آن بدون سبب هستند، مستحباتی که دارای سبب هستند با نماندن سبب (شان) فوت می شوند و دیگر قضا نمی شوند، مثلا نماز تحیه المسجد، اگر مردی داخل مسجد شد و سپس نشست، و مدت زمان نشستن وی به درازا کشید و بعد خواست تا (برخیزد) و نماز تحیه المسجد بخواند، دیگر نماز تحیه برایش نمانده، زیرا این نماز دارای سبب است و به سبب (خود) مربوط است، پس هرگاه سبب (که همان ورود به مسجد است) باقی نماند پس مشروعیت آن نیز باقی نمی ماند. مثال دیگر روزه ی روز عرفه و عاشورا است؛ اگر کسی روزه ی روز عرفه و عاشورا را بدون عذر به تاخیر انداخت، شکی نیست که دیگر قضا نمی شود و قضای آن منفعتی ندارد، یعنی (شخص) بوسیله ی قضای آنها بمانند روزه ی عرفه و عاشورا منتفع نخواهد شد.
و اما اگر انسان در آنروز عذری شرعی داشته باشد- مانند زن حائض و نفساء و مریض و مسافر- باز ظاهر چنین است که قضا نمی شود، زیرا این روز ، روز خاص و معینی است و اگر آن روز باقی نماند پس حکم (روزه) نیز باقی نمی ماند.». مجموع فتاوی ابن عثیمین” (۲۰/ ۴۳) .