- کتابهایی که نقل کنندهی اقوال و نظریههای ضعیفاند:
علماء میگویند: کتابهایی که نقلکنندهی اقوال و نظریات ضعیف (در باب مسائل فقهی هستند)، فاقد اعتبار میباشند و کسی را نسزد که بدانها فتوا دهد و یا چیزی را از آنها اقتباس نماید.
برخی از این کتابها عبارتند از:
الف) «السراج الوّهاج الموضح لکل طالب محتاج» شرح مختصر القدوری، اثر ابوبکر بن علی، معروف به «حدادی» (متوفی ۸۰۰ ه . ق). «مولی برکلی»، این کتاب را از زمرهی کتابهای متداولِ ضعیف و غیرمعتبر، میداند.[۱]
ب) «مشتمل الاحکام فی الفتاوی الحنفیه»، اثر: شیخ فخرالدین یحیی الرومی (متوفی ۸۶۴ ه . ق). «مولی برکلی»، این کتاب را نیز از جملهی کتب متداولهی ضعیف و غیرمعتبر، برشمرده است.[۲]
اینها، نمونههایی از کتبِ غیرمعتبر و ضعیفِ فقه احناف، میباشند (که بدانها اشاره نمودهایم). ولی باید دانست که نباید از این قضیه سوء تفاهم، ایجاد شود که خواندن، مطالعه، و استفاده از این گونه کتابها، نیز ممنوع میباشد و نظر انداختن نیز در آنها روا نیست، بلکه از این کتابها، میتوان با دقت نظر در پرتو شروحات آنها، بهره گرفت و بر مسائل و احکام این کتابها، زمانی عمل میشود که با کتابهای معتبر و مشهور فقهی، همخوانی و تناسب داشته باشند و تعارض و تصادمی با آنها نداشته باشند، چراکه نمیتوان از این گونه کتابها، به عنوان مصادر و منابع فقهی، استفاده کرد و بدانها اکتفا نمود.
[۱]– کشف الظنون ص ۱۶۳۱
[۲]– همان ص ۱۶۹۲