حکم تأخیر رمی جمرات تا روز سیزدهم

آیا می‌توان همه جمرات را یک باره در آخرین روز ایام تشریق رمی‌نمود و اگر جایز است بفرمایید رمی چگونه و چه زمانی انجام بگیرد؟

 

الحمدلله،

در این زمینه حکم شرعی برای هر مسلمان این است که طبق روش و سنت رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ رمی را به انجام برساند آن گونه که پیامبرصَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ در حجه الوداع رمی جمرات نمود؛ بنابراین در روز عید با هفت سنگ به رمی جمره‌ی عقبه بپردازد و با پرتاب هر سنگی تکبیر بگوید، سپس در روز یازدهم جمرات سه گانه را بعد از زوال آفتاب با هفت سنگ رمی نماید. یعنی هر جمره را جداگانه با هفت سنگ رمی‌کند و با رمی هر کدام از سنگ‌ها تکبیر بگوید. رمی را باید از جمره‌ای که نزدیک مسجد خیف است آغاز نمود، سپس نوبت جمره‌ی میانی و آنگاه جمره‌ی عقبه است که نزدیک مکه قرار دارد، سپس در روز دوازدهم هر سه جمره را بعد از زوال آفتاب همچون روز یازدهم رمی‌نماید. رمی کننده در روز یازدهم و دوازدهم پس از رمی جمره‌ی اولی و وسطی مقداری بایستد. با پیروی از پیامبرصَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ، جمره را در سمت چپ خود قرار داده، دستانش را بلند نموده و دعا کند. همچنین بعد از رمی جمره‌ی دوم مقداری بایستد و جمره را در سمت راست خود قرار داده و دستانش را بلند نموده و دعا کند.

اما در هنگام رمی جمره‌ی سوم که همان جمره‌ی عقبه است، دعا کردن و ایستادنی در کار نیست و اگر خواست به مکه برود و اگر خواست می‌تواند در منی بماند و شب سیزدهم را در همان جا بگذراند و جمرات سه گانه را در روز سیزدهم بعد از زوال رمی‌کند، همان گونه که در روزهای یازدهم و دوازدهم این کار را کرده است. روشی که گفتیم افضل بوده و سنت رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ است.

اگر چنانچه شخص، رمی روزهای یازدهم و دوازدهم را به تأخیر انداخت و همه را به ترتیب در روز سیزدهم بعد از زوال انجام داد، جایز است؛ اما چنین شخصی مخالف سنت بر شمرده می‌شود. در چنین اوضاعی بر او لازم است که رمی را به صورت ترتیبی انجام بدهد؛ ابتدا رمی روزهای یازدهم را به ترتیب جمرات سه گانه انجام بدهد، سپس برگردد و به همین ترتیب رمی روزهای یازدهم و سپس سیزدهم را انجام بدهد، کما این که بسیاری از علما همین مطلب را به وضوح گفته‌اند.

 

شیخ ابن باز – کتاب الدعوه (الفتاوی). (۴/۱۶۸).