اهل سنت و الجماعت از صحابه جز به نیکی یاد نمیکنند چون رسول اکرم صلی الله علیه وسلم آنان را دوست میداشت و به دوست داشتن آنها توصیه نموده است، چنان که میفرماید: «خداوند را در مورد صحابهام مد نظر داشته باشید، بعد از من آنها را هدف (اهانت و دشمنی) قرار ندهید، هر کسی آنان را دوست بدارد مرا دوست داشته و هر کسی با آنان دشمنی ورزد بخاطر دشمنی است که نسبت به من دارد و هر کسی به آنها آزاری برساند مرا آزار داده و هر کسی مرا آزار دهد گویا خداوند را آزار داده و هر کسی خداوند را آزار دهد به زودی خداوند او را گرفتار عذاب خواهد کرد»[۱].
و به خاطر شرافت جایگاه رسول اکرم صلی الله علیه وسلم و بالا بودن مقامش، اهل سنت به هر کسی که رسول خدا صلی الله علیه وسلم را دیده حکم صحابه بودن را دادهاند، پس هر کسی پیامبر صلی الله علیه وسلم را دیده و به ایشان ایمان آورده و بر ایمان مرده است از اصحاب کرام رضوان الله علیهم به شمار میآید، و به مقدار همراهی با پیامبر و اندازه پیشگامی در پیوستن به ایشان و به همان اندازه که از ایشان شنیده و به ایشان نگاه کرده از افتخار صحبت بهرهمند است حتی اگر همراهیاش یک سال یا یک ماه و یا یک روز یا لحظهای بوده باشد.
و از صحابه مهاجرین و انصار که زیر درخت رضوان بیعت کردهاند هیچ کسی به جهنم نمیرود، آنان بیعت کردند که فرار نکنند حتی اگر بمیرند و بر این پیمانی که با خدا و پیامبرش صلی الله علیه وسلم بسته بودند ثابت قدم ماندند، آنگاه خداوند از آنها راضی شد و آنان از خدا راضی شدند، در آن روز آنان هزار و چهارصد نفر بودند و خداوند متعال میفرماید: ﴿لَّقَدۡ رَضِیَ ٱللَّهُ عَنِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ إِذۡ یُبَایِعُونَکَ تَحۡتَ ٱلشَّجَرَهِ فَعَلِمَ مَا فِی قُلُوبِهِمۡ فَأَنزَلَ ٱلسَّکِینَهَ عَلَیۡهِمۡ وَأَثَٰبَهُمۡ فَتۡحٗا قَرِیبٗا﴾ [الفتح: ۱۸].
«به درستی که خداوند از مؤمنان راضی گردید هنگامیکه زیر آن درخت با تو بیعت میکردند، پس آنچه را که در دلهایشان بود دانست، در نتیجه بر آنان آرامش فرود آورد و وفتح نزدیکی را پاداششان کرد».
و رسول اکرم صلی الله علیه وسلم میفرماید: «هیچ کس از کسانی که زیر درخت بیعت کردهاند به جهنم نمیرود»[۲].
و اهل سنت و الجماعت معتقدند که اصحاب کرام با فضیلت و جایگاه والایی که دارند اما جایگاه همه یکسان نیست بلکه بعضی از بعضی دیگر برحسب پیشی گرفتن در اسلام و هجرت و نصرت و جهاد و براساس کارهایی که برای دین و پیامبرش صلی الله علیه وسلم انجام دادهاند، برترند.
پس به صورت کلی برترین آنها سابقین اولین یعنی مهاجرین و انصار میباشند، سپس اهل بدر و اهل احد و احزاب و کسانی در بیعت رضوان بودهاند و کسانی که در دو بیعت عقبه مشارکت داشتهاند آنان که خدا و پیامبرش صلی الله علیه وسلم را یاری کردهاند، سپس سایر صحابهای که قبل از فتح انفاق کردهاند و کسانی که بعد از فتح مکه مسلمان شده و جهاد کردهاند در جایگاه بعدی قرار دارند؛ خداوند از همه آنان راضی و خشنود باد.
[۱]– صحیح سنن ترمذی آلبانی.
[۲]– بخاری.