هر کسی که مخلوقی را همانند دوست داشتن خداوند دوست داشته باشد، پس او مشرک است

ابن تیمیّه می‌گوید: و گمراهان، توحید خداوند متعال را سبک می‌شمردند و دعا کردن به غیر خداوند از اموات را بزرگ قرار می‌دادند و هرگاه آن‌ها به توحید امر می‌شدند و از شرک نهی می‌شدند، آن‌ها را مسخره می‌کردند؛ چنانکه خداوند می‌فرماید: ﴿وَإِذَا رَأَوْکَ إِن یَتَّخِذُونَکَ إِلَّا هُزُواً﴾ [فرقان: ۴۱] «و هنگامی‌که تو را ببینند، فقط تو را به ریشخند (و مسخره) می‌گیرند».

و پیامبر صلی الله علیه وسلم را استهزاء می‌کردند وقتی که آن‌ها را از شرک نهی می‌کرد و مشرکان به طور پیوسته انبیا را به سفاهت و نادانی و گمراهی و جنون وصف می‌کردند آنگاه که آنان را به توحید دعوت می‌کردند، به خاطر اینکه در نفسشان شرک بسیار بزرگ بود. و همچنین است کسانی که شبیه آنان‌اند که هرگاه کسی را می‌بیند که او را به توحید دعوت می‌کند او را استهزاء می‌کند به خاطر شرکی که دارد. خداوند متعال می‌فرماید:

﴿وَمِنَ النَّاسِ مَن یَتَّخِذُ مِن دُونِ اللّهِ أَندَاداً یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللّهِ﴾ [بقره: ۱۶۵]

«و از مردم کسانی هستند غیر از خداوند همتایانی را انتخاب می‌کنند، و آن‌ها را مانند دوست داشتن خدا دوست می‌دارند».

پس هر کسی که مخلوقی را همانند دوست داشتن خداوند دوست داشته باشد، پس او مشرک است و باید بین دوست داشتن در راه خدا و دوست داشتن همراه خدا فرق گذاشت. پس آن کسانی که قبرها را بت‌هایی گرفته‌اند آن‌ها را می‌بینی که توحید خداوند و عبادتش را ریشخند می‌کنند و آنچه را که به غیر از خداوند به عنوان شفیعان گرفته‌اند تعظیم می‌دارند و یکی از آنان سوگند به دروغ می‌خورد اما جرأت نمی‌کند که سوگند به شیخش به دروغ بخورد و بسیاری از طوایف متعدد را می‌بینی چنین می‌بینند که استغاثه و یاری گرفتن از شیخ چه در نزد قبرش و چه در نزد غیر قبرش، به او بیشتر نفع می‌رساند از اینکه خداوند را در مسجد سحرگاهان بخواند و ریشخند می‌کند کسی را که از طریقتش به سوی توحید عدول کند و بسیاری از آنان مساجد را خراب می‌کنند و مشاهد و بارگاه‌ها را تعمیر می‌کنند. پس آیا اینها چیزی است جز مسخره کردن الله و آیاتش و رسولش؟ و آیا این کارها، بزرگداشت‌شان از شرک نیست؟ و اگر به این نگاه کنیم و به آن هم نگاه کنیم می‌بینیم که شرک در نزد او بزرگتر است از شرک مشرکان عربی که خداوند در این قولش از آن‌ها یاد کرده است که می‌فرماید:

﴿وَجَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْأَنْعَامِ نَصِیبًا فَقَالُوا هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَٰذَا لِشُرَکَائِنَا ۖ فَمَا کَانَ لِشُرَکَائِهِمْ فَلَا یَصِلُ إِلَى اللَّهِ ۖ وَمَا کَانَ لِلَّهِ فَهُوَ یَصِلُ إِلَىٰ شُرَکَائِهِمْ ۗ سَاءَ مَا یَحْکُمُونَ﴾ [انعام: ۱۳۶]

«و (مشرکان) از آنچه خداوند از زراعت و چهارپایان آفریده است، بهره‌ای برای او قرار دادند (و نیز بهره‌ای برای بت‌ها) و به گمان خود گفتند: این برای خداست و این (هم) برای شریکان ما (= بت‌ها) است. پس آنچه از آنِ شریکانشان بود به خدا نمی‌رسید و آنچه از آنِ خدا بود، به شریکانشان می‌رسید؛ چه بد حکم می‌کنند».

آن‌ها سهمی‌ که برای غیر خداوند قرار می‌دادند را بیشتر از سهم خداوند قرار می‌دادند و می‌گفتند الله غنی است و خدایان ما فقیر. و اگر یکی از آنان قصد قبری که آن را تعظیم می‌دارد را می‌کند، در نزد آن گریه و فروتنی می‌کند و چنان تضرع و زاری می‌کند که چنین حالتی برای او در جمعه‌ها و نمازهای پنج گانه و نماز شب رخ نمی‌دهد، آیا این حالات و اوصاف، از ویژگی‌های مشرکین است یا حال موحدین؟ یا مثلاً اگر یکی از آنان ابیاتی می‌شنود فروتنی و خشوع و حضور بیشتری به او دست می‌دهد که، در هنگام شنیدن آیات قرآن به او دست نمی‌دهد؛ بلکه از آن کناره گیری کرده و آن را و کسی که آن را می‌خواند استهزاء می‌کنند برای آنچه که بخاطرش به دست می‌آورند بزرگترین نصیب از این قول خداوند است:

﴿قُلْ أَبِاللَّهِ وَآیَاتِهِ وَرَسُولِهِ کُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ﴾ [توبه: ۶۵]

«بگو: آیا خدا و آیات او و پیامبرش را مسخره می‌کردید».[۱]

[۱]– جـ۱۵ ص۴۸: ۵۰ لمجموع الفتاوى