چگونگی زندگی اسلاف

در عصر حاضر کیفیت معیشتی ما در آن ناز و نعمتی غرق شده بود که هر بامداد و شام این آوای را همیشه سر می‌دهیم: «هل من مزید»، با پیش آمدن کوچک‌ترین ناگواری و یا مشکلی، با بیماری مهلک ناسپاسی و ناشکری مواجه خواهیم شد، اما اگر بیائیم سیمای فرزانگان صدر اسلام را از نزدیک مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه خواهیم رسید که حیثیت زندگی آنان در دنیا هم‌چون یک مسافر بوده، معیار معیشتی آنان به گونه‌ای بود که بسا اوقات به مشکل، دو وعدۀ غذای آنان پی‌درپی میسر می‌گردید. اگر به کارنامه‌های درخشان آنان نظری بیفکنیم، بعضی مواقع آن‌چنان شگفت‌زده می‌شویم که با نبودن امکانات لازم آخر آنان چگونه توانستند به این مدارج عالیۀ عظمت و سربلندی برسند؟

مسجد نبوی در سکوت کامل قرار دارد، نمازگزاران به خانه‌هایشان مراجعت نموده‌اند، و همین خاموشی حاکم بر مسجد چقدر سؤال‌برانگیز است، چه سکوت تعجب‌آوری، آن‌چنان آرامش خاطری که جهان کنونی به شدت به آن نیازمند است و برای دست یافتن به آن، لحظه‌شماری می‌کند اما حصول این اطمینان و آرامش‌خاطر به معنای واقعی کجا میسر می‌باشد؟ آری، حضرت ابو هریره رضی الله عنه در کنار صفه به ظاهر در حال استراحت و آرامش به‌سر می‌برد، آثار خرمی و شادابی بر رخسارش نمایان نیست، به جایش نوعی خستگی ظاهر می‌باشد، ایشان خودشان بیان می‌دارند که چندین روز را در فاقه (گرسنگی) گذرانده بودم که بر اثر آن بر من ضعف و ناتوانی مستولی شده بود، طوری که توان راه رفتن از من سلب شده بود. آری، حضرت ابوبکر رضی الله عنه از کنار حضرت ابو هریره رضی الله عنه رد می‌شوند، (و به‌‌خاطر این‌که نظر حضرت ابوبکر رضی الله عنه را به سوی خودشان جلب کنند) از ایشان سؤالی می‌پرسند، اما بعد از پاسخ دادن از آن‌جا می‌روند، سپس حضرت عمر رضی الله عنه از همان‌جا می‌خواهد بگذرد، حضرت ابو هریره می‌خواهد حضرت عمر رضی الله عنه را متوجه وضعیت‌شان قرار دهد، به همین منظور از حضرت عمر رضی الله عنه سؤالی می‌کند، حضرت عمر بعد از پاسخ دادن از آن‌جا می‌رود، بدون آن‌که متوجه وضعیت حضرت ابو هریره بشوند. سرانجام رسول الله صلی الله علیه وسلم از آن‌جا می‌گذرند و به محض مشاهده‌کردن وضعیت حضرت ابو هریره رضی الله عنه و با آگاه شدن از آن‌چه برای حضرت ابو هریره پیش آمده بود، حضرت ابو هریره را به همراه خودشان به منزل می‌برند، بعداً حضرت ابوبکر و حضرت عمر را نیز به منزل فرا می‌خوانند، و با پیش کردن شیر، از آنان پذیرائی می‌کنند. راویان این‌چنین بیان می‌دارند: حضرت ابوبکر و حضرت عمر نیز از وضعیت حضرت ابو هریره آگاه شده بودند، اما از آن‌جا که خودشان در فاقه به‌سر می‌بردند، چگونه ممکن بود که از حضرت ابو هریره پذیرائی نمایند؟^[۱].

[۱]– صفه الصفوه ج ۱ ص ۲۸۷