از بین علماء بزرگ اسلام چند نفر با اسم ابن حجر شهرت دارند؟
آیا ابن حجر عسقلانی و ابن حجر مکی و ابن حجر هیثمی یکی هستند؟
لطفا در مورد هر کدامشان مختصری توضیح دهید.
الحمدلله،
ابن حجر عسقلانی و ابن حجر هیتمی (یا مکی) هر کدام یکی از علمای اهل سنت هستند و با هم متفاوتند، البته هر دوی آنها جزو علمای شافعی مذهب می باشند.
۱- اِبْن حَجَر عَسْقَلانى، شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على بن محمد بن محمد بن على بن احمد بن محمود بن احمد حجر عسقلانى کِنانى مصری (۲۲ شعبان ۷۷۳ – ذیقعده ۸۵۲ق/۱۶ فوریه ۱۳۷۲ – ژانویه ۱۴۴۹م)، یکى از علمای بزرگ حدیث و فقه شافعى. و از او به «حافظ العصر» و «شیخ الاسلام» و «امیر المؤمنین در حدیث» یاد کردهاند.
بیش از یکصد و پنجاه تألیف داشته و از آن جمله است : “الاصابه فی تمییز الصحابه” و ” فتح الباری فی شرح البخاری” .
یکی از خدمات بزرگ ایشان، تالیف کتاب ” فتح الباری فی شرح صحیح البخاری” است که همانطور که از اسم کتاب پیداست، موضوع آن شرح و تفسیر احادیث کتاب بخاری است. این کتاب یکی از ماندگارترین و عالی ترین کتابهای اهل سنت است و در آن کتاب می توان به قدرک علمی و فهم و درایت ایشان پی برد.
برای آشنایی بیشتر با ایشان به مقاله ی ” ابن حجر عسقلانی” از سایت دائرهالمعارف اسلامی مراجعه کنید.
۲- ابن حجر هیتمی ؛ یا شهاب الدین أبی الفضل أحمد بن محمد بن علی بن حجر الهیتمی سعدی الانصاری (۹۰۹ – ۹۷۴ هـ .ق= ۱۵۰۴ – ۱۵۶۷ م) نیز یکی از فقهای شافعیه است، که اهل سرزمین مصر می باشد.
او در جامع الازهر قاهره فقه و اصول آموخت و قبل از بیست سالگی اجازه ٔ فتوی و تدریس گرفت. سه مرتبه بزیارت خانه رفت و آخرین بار در ۹۴۰ در مکه ساکن گشت.
و صاحب کتاب “تحفه المحتاج لشرح المنهاج” و کتاب “الصواعق المحرقه على أهل البدع والضلال والزندقه ” است و این کتاب چون در رد شیعه نگاشته شده در ایران معروف است، و کتاب “الزواجر عن اقتراف الکبائر” و “الفتاوی الکبری الفقهیه”، و چند کتاب دیگر است.
اما ابن حجر هیتمی را ابن حجر مکی نیز می خوانند، زیرا او مدتی در شهر مکه بوده و همانجا وفات نموده است.
و بدان جهت هیتمی گویند زیرا او در محله ی “ابی هیتم” در غرب کشور مصر بدنیا آمده است.
اما متاسفانه ابن حجر هیتمی یکی از علمای صوفی مسلک و قبوری بودند و بسیاری از قبوریان و اهل تصوف به آثار و کتب ایشان استناد می کنند.
اما در مورد ابن حجر هیثمی:
اولا: بعضی بر اثر خطا و اشتباه ابن حجر هیتمی را ابن حجر هیثمی نیز می خوانند، یعنی (ت را به ث تبدیل می کنند)، اما این عمل نادرست است و ابن حجر هیتمی همان ابن حجر هیثمی نیست.
دوما: شخصیتی که به ابن حجر هیثمی شهرت یافته در حقیت (نور الدین أبو الحسن علی بن أبی بکربن سلیمان أبو الحسن الهیثمی) است که مولف کتاب مشهور ” مجمع الزوائد ومنبع والفوائد ” در حدیث می باشد. اما باز اشتباهی در این تسمیه رخ داده است و آن اینکه لقب ابن حجر برای هیثمی نادرست است و نباید وی را “ابن حجر هیثمی” خواند، بلکه او به “نورالدین هیثمی” مشهور است، یعنی بدون لقب “ابن حجر”..
نورالدین هیثمی – که برخی به اشتباه وی را ابن حجر هیثمی می خوانند- متولد (۷۳۵ – ۸۰۷ هـ = ۱۳۳۵ – ۱۴۰۵ م) است که از سرزمین مصر و شهر قاهره می باشند.
اما هیثمی یکی از اساتید حافظ ابن حجر عسقلانی بوده و همعصر با حافظ عراقی بودند.
منبع: الأعلام زرکلی
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد وعلى آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلى یوم الدین