وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
نویسنده:
عبــــــــــدالله
یکی از خصوصیات مذهب تشیع مسئله خمس است که پیشوایان این مذهب در رساله های علمیه خود خمس را جزء فروع دین شمرده و هفت چیز را مشمول آن دانسته اند، که شامل یک پنجم از کل درآمد مکاسب، معادن، کنوز، غواصی، مال حلال مخلوط به حرام و غنائم جنگی می باشد. و مقلدین خود را مکلف به پرداخت آن نموده اند ….
آن هم به نام حکم خدا و سنت رسول الله . و خودشان از این راه ارتزاق نموده و نسل و ذریه خود را سیراب نموده و می نمایند.
مدتها فکر می کردم چگونه ممکن است پیامبری که فرستاده خدا و هدفش اعتلای کلمه حق و اجرای عدالت اجتماعی است چنین مالیات سنگینی را به خاطر سودجویی طبقه ای خاص وضع نموده باشد.
آیا این خمس خواری با دین مبین اسلام مطابقت دارد؟
بالاخره پس از سالها تحقیق در آیات قرآن و سیره نبی اکرم به مطالب روشن و دلایل قطعی دست یافتم که خلاصه آن را در نوشتار زیر به طالبان حق و حقیقت تقدیم می دارم.
۱ – در تمام قرآن تنها یک آیه در مورد خمس وجود دارد. آن هم در سوره انفال آیه ۴۱ آمده است .
﴿وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَیْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ إِن کُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ وَمَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا یَوْمَ الْفُرْقَانِ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ﴾
ترجمه : و بدانید آنچه در جنگ غنیمت گرفته اید محققاً یک پنجم آن متعلق به خداوند است و برای پیامبر و برای نزدیکان و یتیمان و مساکین و در راه ماندگان است. اگر به خدا و آنچه بر بنده خود (محمد صلی الله علیه و سلم) در روز فرقان روزی که دو سپاه روبرو شدند خدا نازل فرمود ایمان آورده اید و بدانید که خدا بر هر چیز تواناست.
اگر به خدا و آنچه که بر بنده خود نازل کرده ایم، در روز جدا شدن حق از باطل، روزی که دو سپاه کفر و ایمان در مقابل یکدیگر قرار گرفتند نازل کرده ایم ایمان آورده اید و خدا بر همه چیز تواناست.
آیه فوق مربوط به غنایم جنگی است و هیچ ارتباطی به فاضل مؤونه و درآمدهای تجارت و کسب و زراعت و …. ندارد و به اتفاق تمام مفسرین اعم از شیعه و سنی شأن نزول آیه شریفه را در مورد جنگ بدر ذکر نموده اند و آن هنگامی بود که کفار شکست خورده، یا کشته شدند یا فرار کرده و اموالی از آنان به جا مانده بود که تحت عنوان غنایم جنگی در اختیار مسلمین قرار گرفت و آیه فوق نازل شد و دستور آمد که کلیه غنایم به پنج قسمت تقسیم گردد و (چهار پنجم) آن در اختیار مجاهدین و مابقی یعنی (یک پنجم ) را در راه خدا که برای رسول خداو نزدیکان، یتیمان، مساکین و در راه ماندگان مصرف نمایند.
با توجه به آیه فوق، خمسی که در قرآن آمده مخصوص غنایم (دارالحرب) است و اگر به متن آیه توجه کنیم سخن از (یَوْمَ الْفُرْقَانِ) است یعنی روزی که میان حق و باطل فرق گذارده شده است و باز هم در آیه آمده (یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ) روزی که دو لشکر کفر و ایمان در مقابل یکدیگر قرار گرفتند.
پس معلوم می شود این حکم مربوط به صحنه جنگ است و به کسب و تجارت و کشاورزی ارتباطی ندارد. پس چگونه است که متولیان مذهب تشیع به نام خدا و قرآن آیات الهی را تحریف نموده و جریان فکری و اقتصادی جوامع اسلامی را که شاهرگ حیاتی هر ملتی است به انحراف کشانده و بدعتی اینگونه عظیم را در جامعه ترویج می کنند.
۲ – آیه شریفه در سوره انفال است و انفال در لغت به معنای عطیه و دستاوردهای مادی جنگ است از اول تا پایان این سوره مبارکه سخن از جهاد فی سبیل الله و دفاع از جان و مال و ناموس مسلمین و مجاهدین است و سخن از پیروزی مؤمنین بر سپاه کفر و شرک بوده و شرایط موفقیت بر دشمنان را متذکر می گردد و شأن نزول آیات به اتفاق همه مفسرین مربوط به جنگ بدر است و هیچ ارتباطی با کسب و کار و زراعت ندارد.
اگر بگویند شأن نزول مخصص نیست می گوییم کاملاً صحیح است ولی عمومیت آن شامل جنگهایی است که بین مسلمین و کفار واقع گردد و تا قیامت تعمیم دارد . بنابراین تعمیم آیه در مورد جنگ است شخص مسلمان نباید حکم خدای متعال را تابع منافع مادی و غیرقرآنی نموده و مردم را در جهل نگه دارد و به نام قرآن و خدا و دین اسلام از دسترنج زحمتکشان ارتزاق نماید.
کسبه عموماً در کوچه و بازار به کار مشغولند و کشاورزان در مزارع نه در میدان کارزار .
تقوای الهی مانع از آن است که کلام خداوند را تحریف نموده و آن را در دام تزویر قرار داده و از آن امرار معاش نمایند.
۳ – در ابتدای آیه شریفه خداوند فرموده است : « وَاعْلَمُواْ » یعنی و بدانید . حال باید دید که چه چیز را بدانیم، باید به آیه قبل از آن توجه شود تا معنای « وَاعْلَمُواْ » مشخص گردد. حرف «وَ» در اول آیه ی شریفه واو عطف است و به آیه قبل از آن مرتبط می شود.
که فرموده ﴿وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَکُونَ فِتْنَهٌ﴾ در آیه می گوید که این کفار همگی فتنه اند و فرموده با آنها بجنگید تا فتنه برداشته شود و بدانید آنچه می ماند غنیمت است پس مشاهده می شود که آیات در سوره ی انفال همه مربوط به جنگ است.
پس خمسی که خداوند در قرآن مقرر فرموده مربوط به غنایم جنگ است و هرگونه دستکاری در حکم خداوند بدعت بوده و باعث فساد و نابودی منابع مادی مسلمین شده و مستوجب عذاب آخرت است.
۴ – در آیه شریفه بعد از فعل امر (وَاعْلَمُواْ) فرموده است (أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَیْءٍ) یعنی هر چیزی که بعد از جنگ برای شما باقی مانده از هر چه که باشد غنیمت است و یک پنجم آن متعلق به خداوند است . با توجه به این که بهترین راه فهم کلام خدا، تفسیر قرآن به خود قرآن است معنای غنیمت را در قرآن جستجو می کنیم :
در شش آیه از آیات قرآن کریم واژه (غَنِمْتُم) و مغانم در سوره انفال، /نساء / و فتح آمده است که تماماً مربوط به جنگ است.
حال برای کسانی که مایل به تحقیق می باشند آدرس سایر آیات را که واژه غنیمت را تفسیر می کند یادآور می شویم. که آیه اول در مورد (چهار پنجم) باقیمانده است که این آیه در مورد (چهار پنجم) باقیمانده که سهم رزمندگان و مجاهدین است و می فرماید از آنچه غنیمت گرفتید بخورید که حلال و طیب است بر شما.
سوره انفال آیه ۶۹ :﴿فَکُلُواْ مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلاَلاً طَیِّبًا﴾
در سوره نساء آیه۹۴ فرموده برای به دست آوردن مال دنیا جهاد نکنید . غنایم را از خدا بخواهید : ﴿ تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیَاهِ الدُّنْیَا فَعِندَ اللّهِ مَغَانِمُ کَثِیرَهٌ﴾
در سوره فتح آیه ۱۹ فرموده: و غنیمت های بسیار که در جنگ خواهند گرفت (وَمَغَانِمَ کَثِیرَهً یَأْخُذُونَهَا وَکَانَ اللَّهُ عَزِیزًا حَکِیمًا)
آیاتی از سوره فتح در مورد جنگ است. که عده ای تخلف کرده در جهاد حاضر نشدند و اینها گفتند زمانی که شما به غنایم رسیدید ما می آییم.
سوره فتح آیه ۱۵ می فرماید: ﴿سَیَقُولُ الْمُخَلَّفُونَ إِذَا انطَلَقْتُمْ إِلَى مَغَانِمَ لِتَأْخُذُوهَا ذَرُونَا نَتَّبِعْکُمْ﴾
سوره فتح آیه ۲۰ فرموده: ﴿وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَهً تَأْخُذُونَهَا﴾ خدا وعده داده است به شما که در جنگ غنایم بسیار به دست آورید.
پس تکرار می کنیم به اعتبار تفسیر قرآن به قرآن غنایم فقط و فقط مربوط به جنگ است و به کسب و کار و تجارت و زراعت هیچگونه ربطی ندارد.
در قرآن آمده است « وَآتُوا الزَّکَاهَ » ولی در هیچ جای قرآن «اتوالخمس» نداریم.
علت آن است که آن یک پنجم که مال خداست را نمی گوید بدهید چون فعل بدهید یعنی از مال خودتان بپردازید ولی در مورد خمس می فرماید : «آن را تصرف نکنید و به مصارفی که شارع مقدس مشخص کرده است برسانید.»
کلمه «غَنِمْتُمْ » غیر از واژه کسبتم است عموم مردم باید زکات را بپردازند بدین جهت می فرماید «وَآتُوا الزَّکَاهَ» اما چون اموالی که از جنگ به دست آمده مال شما نیست و مال خداست تصاحب نکنید و به مصارفی که خداوند متعال تعیین کرده است برسانید.
۵ – بررسی واژه غنمتم از نظر لغوی
برای بهتر روشن شدن واژه غنمتم پس از دلایل قرآنی نگاهی به کتب لغت می اندازیم . در کتاب المنجد آمده است : غنایم جمع غنیمت است و می نویسد: (ما یأخذ من المحاربین ) غنایم چیزهایی است که در جنگ از محاربین گرفته می شود .
قاموس می گوید: غنایم آن است که بعد از جنگ از دشمن گرفته شود و فییء آن است که قبل از جنگ و بدون درگیری به دست آید.
مفردات می گوید: آنچه از دشمنان در دسترس قرار گیرد غنایم است . در مجمع البحرین آمده: ما اخذ من الکفار ان کان من غیر قتال فهو فیء و ان کان مع القتال فهو غنیمه.
آنچه از کفار بدون درگیری و جنگ به دست آید فیء است و آنچه با قتل و درگیری باشد غنیمت است.
بعضی هم گفته اند : (المکسب عموماً) و هر فایده و سودی را غنیمت شمرده اند و آن را به غنایم نسبت داده اند.
حال اگر معنای هر لغت را بدون توجه به حقیقت شرعیه آن در نظر بگیریم از صراط مستقیم کتاب و سنت خارج می شویم.
مثال : واژه ( صلوه) را در نظر بگیرید اگر بخواهیم به معنای لغوی آن عمل کنیم. ( صلوه) یعنی دعا ولی نمی توان به جای نمازی که مشخص شده در سیره نبی که «حقیقت شرعیه» دارد. فقط دعا خواند. یا آن که (زکوه) به معنای پاک نمودن است و اگر کسی مثلاً دست و صورت و لباس خود را بشوید آیا به حکم زکوه عمل نموده است ؟ و آیا قصد شارع همین بوده است؟ و اینگونه برداشت آیا مسخره کردن شریعت نیست؟
و همچنین در معنای لغوی غنیمت می گویند وقت را باید غنیمت شمرد حال آیا وقت هم شامل خمس می شود و تاکنون چه کسی گفته که خمس وقت را بپردازید؟
جای تعجب است از پیشوایان مذهب تشیع. چگونه خمسی را که مختص غنایم جنگی است به ارباح مکاسب و فاضل مؤونه و مال حرام و غیره توسعه داده اند آیا از چه مبنائی غیر از قرآن استفاده کرده اند ؟ اگر مقصود آنها قرآن است که قرآن خمس را فقط در غنایم جنگ می داند. بسیار جای تعجب است از این که علما و مراجع مذهب تشیع متفقاً در رساله های خود معنای غنیمت را اینگونه نوشته اند .
مسئله شماره ۱۸۲۸ -اگر مسلمانان به امر امام علیه السلام با کفار جنگ کنند و چیزهائی در جنگ به دست آورند . به آنها غنیمت گفته می شود.
حال اگر چنانچه به حکم قرآن خمس در غنایم است و تعریف غنایم همین است که در رساله های خود نوشته اید پس بفرمایید آن موارد ۶ گانه خلاف قرآن را از کجا آورده اید؟
برای فهم حقیقت واژه ها و الفاظ باید در سیره و سنت رسول خدا تحقیق نمود.
۶ – سنت رسول خدا ؛
به حکم قرآن، پیامبر مؤظف است تمام احکام اسلام که در قرآن آمده است عملاً آموزش دهد. مثلاً خدا در قرآن فرموده : «اقم الصلوه» حال چگونه باید نماز را اقامه کرد؟ چون قرآن امر به نماز می فرماید، پیغمبر مؤظف است بگوید «صلوا کما رأیتمونی اصلی» یعنی اینگونه که من اقامه می کنم شما هم اقامه کنید. و دیگر احکام هم به همین شکل عمل می شود.
خداوند می فرماید:
﴿یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ﴾ (سوره مائده آیه ۶۷)
ای پیامبر آنچه از جانب خدا به تو وحی شده است ابلاغ کن . بلغ تأکید در ابلاغ است و اگر ابلاغ رسالت نکردی از نبوت معزولی، خدا تو را از مردم حفظ می کند.
و به حکم قرآن، ما مسلمین مؤظفیم به سیره پیامبر عمل کنیم و آنچه مسلم است این است که پیامبر در طول ۲۳ سال رسالت و نبوت خویش هیچ واجب و مستحبی را ترک نکرد.
پس چگونه است که یک چنین حکمی (خمس) را در طول ۲۳ سال عملی نفرمود و یک درهم و دینار از کسی هم نگرفت.
پیامبر خمس غنایم جنگی را گرفت و به اهلش رسانید ولی از کاسب و زارع و …. درهم و دیناری نگرفت و روح پیامبر و اصحابش از چنین خمسی با خبر نبوده است.
خمسی که در رساله های علمیه مشاهده می شود خلاف سنت رسول خداست و بدعت بوده است.
بعضی از خمس خواران که پاسخی برای سنت رسول خدا ندارند، به انواع هذیان و اکاذیب متوسل می شوند، مثلاً می گویند در زمان پیامبر همه مردم فقیر بودند و هیچکس وجود نداشت که مختصر مالی داشته باشد تا مشمول خمس شود و از این جهت رسول خدا از کسی خمس نگرفته است.
پیامبر زکات را از اغنیای جامعه می گرفت پس این حرف ناروایی است که گفته می شود مردم زمان رسول الله فقیر و ضعیف بوده اند .
در اینجا بعضی از آیاتی که نشانگر وضعیت دارائی مردم زمان پیغمبر است را یادآور می شویم :
آل عمران ۱۸۶ : ﴿لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوَالِکُمْ وَأَنفُسِکُمْ﴾ حتماً شما در اموالتان و جانهای خود آزمایش خواهید شد.
منافقون ۹ : ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلَادُکُمْ عَن ذِکْرِ اللَّهِ وَمَن یَفْعَلْ ذَلِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴾ ای اهل ایمان اموال و اولادتان شما را از یاد خدا غافل نسازد.
نساء ۵ : ﴿وَلاَ تُؤْتُواْ السُّفَهَاء أَمْوَالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللّهُ لَکُمْ قِیَاماً﴾ اموالی را که خدا برای قیام شما قرار داده به کم خردان ندهید.
انفال ۲۸ : ﴿وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلاَدُکُمْ فِتْنَهٌ وَأَنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ﴾ بدانید اموال و اولاد شما سبب آزمایش شما هستند.
بقره ۲۶۴ : ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَالأذَى﴾ ای اهل ایمان صدقات خود را با منت نهادن و آزار رساندن باطل نکنید.
همزه ۲ : ﴿وَیْلٌ لِّکُلِّ هُمَزَهٍ لُّمَزَهٍ الَّذِی جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ﴾ وای بر هر عیبجوی بد زبان . آنان که مال جمع می کنند و در حال ازدیاد شمارش هستند.
بقره ۱۵۵ : ﴿وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ﴾ و حتماً می آزماییم شما را به چیزی از ترس و گرسنگی و نقصان اموال و جان ها و نتایج آن و مژده ده صابران را.
توبه ۲۴ : ﴿وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَهٌ تَخْشَوْنَ کَسَادَهَا وَمَسَاکِنُ تَرْضَوْنَهَا﴾ و گنج هایی که روی همدیگر انبار می کنند و تجارتی که می ترسید کساد شود و خانه هایی که از آن راضی هستید .
آیا این همه آیات قرآن و نظایر آن کفایت نمی کند ما را که بفهمیم در آن زمان مردم دارای مال و مکنت بوده اند و توان پرداخت هر گونه وجوهاتی را داشته اند و مع الوصف پیامبر از آنان خمسی دریافت نکرده است؟ این آیات پاسخ دندان شکنی است برای کسانی که می گویند علت این که پیامبر از کسی خمس نگرفته این است که مردم استطاعت پرداخت نداشته اند !!!
خدا بر تمام افراد بشر اطاعت از پیامبر را واجب فرموده (اطیعوالله و اطعیوا الرسول) و نوزده بار امر کرده که از رسول اطاعت کنید .
خداوند در قرآن فرموده : ﴿لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ﴾ سوره احزاب آیه ۲۱
خداوند ما را مکلف فرموده که به بهترین نحو به رسول او اقتدا کنیم .
با قاطعیت تمام می گوییم در هیچ کتابی هیچ حدیثی وجود ندارد که پیامبر خدا یک درهم از مردم به عنوان خمس ارباح مکاسب گرفته باشد یا دستور پرداخت داده باشد و چیزی که از سنت پیامبر نیست بدعت است.
در تمام کتب شیعه از جمله کتاب کافی – وافی – من لا یحضره الفقیه – حدائق – بحارالانوار – وسایل الشیعه یک حدیث جعلی هم وجود ندارد که رسول خدا از ارباح مکاسب خمس گرفته باشد.
پیامبر اسلام مکلف بود به ابلاغ ما انزل الله که تمام واجبات را ابلاغ کند. پیامبر حتی مستحبات را هم ترک نمی فرمود. چگونه ممکن است واجبات را عمل نکرده باشد؟
تأخیر البیان عن الحکیم فی موضع الحاجه قبیح و ممتنع بل محال
یعنی وظیفه پیامبر از طرف خدای حکیم است که تمام احکام را عملاً آموزش داده و ابلاغ کند و بسیار قبیح و محال است که یک حکم را فراموش کند تا ۲۰۰ سال بعد از آن حضرت وکلای ائمه آن را زنده کنند.
حکم خمس از طرف خدای حکیم است. رسول خدا هم پیام آور خدای حکیم است و اگر احکام الهی شرطی داشته باشد باید همانجا شرط آن را بیان کند.
اینگونه که پیشوایان مذهبی ادعا می کنند چگونه ممکن است پیامبر در زمان ابلاغ حکم در باب خمس فراموش کرده باشد که بگوید خمس به ارباح مکاسب و کشت و زرع و …. تعلق می گیرد.
آیا این نقض حکم خداوندی نیست؟