ایلاء

آن است که مرد قسم بخورد که تا مدت بیش از چهارماه از جماع با همسرش خودداری کند. کسی که چنین عمل نماید از همسرش دوری گزیده است. در مذهب مالکی چنانچه کسی از نزدیکی با همسرش به مدت بیش از چهاما امتناع ورزد، حتی بدون قسم خوردن وبه قصد ضرر و آسیب رساندن به زنش، ایلاءگر (مولی) به حساب آمده و حکم ایلاء بر وی جاری می شود.

حکم ایلاء: شرع مقدس اسلام به ایلا کننده ی همسر فرصتی چهارماهه داده است تا در آن در تصمیم خود تجدید نظر نماید و با همسرش نزدیکی کند و در غیر اینصورت ایلا نموده و باید کفاره ی سوگندش را بدهد. خداوند متعال می فرماید: {للذین یؤلون من نسائهم تربص أربعه أشهر فإن فاءوا فإن الله غفور رحیم} [بقره: ۲۲۶] یعنی: « براى کسانى که به ترک همخوابگى با زنان خود سوگند مى‏خورند [=ایلاء] چهار ماه انتظار [و مهلت] است پس اگر [به آشتى] بازآمدند خداوند آمرزنده مهربان است.» درصورت گذشت چهارماه و عدم بازگشت شوهر از قسمی که خورده است، این عمل بیانگر قصد وی برای طلاق همسرش می باشد. خداوند متعال چنین می فرماید: {وإن عزموا الطلاق فإن الله سمیع علیم} [بقره: ۲۲۷] یعنی: « و اگر آهنگ طلاق کردند در حقیقت‏خدا شنواى داناست.» در این حالت جمهور علما اتفاق نظر دارند که زن حق دارد خواستار نزدیکی مرد یا طلاق باشد، چنانچه مرد از نزدیکی با وی امتناع ورزد قاضی وی را تحت فشار قرار می دهد تا همسرش را طلاق دهد و بنا به قول اصح یک طلاق رجعی واقع می شود. زن طلاق داده شده بواسطه ی ایلاء مانند دیگر مطلقه ها به حساب می آید.

گاهی مرد زن را بر خویش حرام می گرداند، اگر این مراد از این تحریم، حرام داشتن خود زن باشد، این تحریم به وقوع طلاق نمی انجامد. از حضرت ابن عباس -رضی الله عنهما- روایت شده که می گوید: وقتی مردی زنش را حرام گردانید، سوگندی خورده است که کفاره اش را می دهد، سپس چنین خواند که: {لقد کان لکم فی رسول الله أسوه حسنه} [احزاب: ۲۱] یعنی: « قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نیکوست.» (روایت مسلم.