وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
زمان: ۸ محرم ۹۲۳ ه. ق -۳۱ ژانویه ۱۵۱۷ م.
سلطان ممالیک «قنصوه غوری» در جنگ مرج دابق در شام به سال ۹۲۲ ه. ق از سلطان سلیم اول عثمانی شکست خورد و در همان سال «طومان بای» آخرین سلطان ممالیک در ریدانیه از سپاه عثمانی شکست خورد و پس از این شکست حکومت طولانی ممالیک که در حدود سه قرن طول کشیده بود سقوط کرد.
دولت ممالیک در سال ۶۴۸ ه در مصر روی کار آمد و در سال ۹۲۳ ه. ق به وسیله عثمانی برافتاد. حکومت ممالیک به دو دوره تقسیم می شود:
عهدت ممالیک بحری: که از سال ۶۴۸ ه تا سال ۷۸۴ ه ادامه داشت. در این مدت ۲۷ سلطان، سلطنت کردند. در این دوره پیروزی های بزرگ نظامی مانند پیروزی بر مغولان در عین جالوت و حمص و شقحب بدست آمد و شام و حجاز و یمن زیر فرمان ممالیک مصر در آمد.
عهد ممالیک چرکسی «ممالیک برجی»: که از سال ۷۸۴ تا سال ۹۲۳ ه. ق دوام داشت و در این مدت ۲۳ سلطان، سلطنت کردند. در این دوره توجه زیادی به عمران و آبادانی و ساختن کاخ ها و مساجد و مدارس و مراکز علمی شد و البته در این دوره ظلم و ستم بر رعیت زیاد شده و مالیاتهای سنگینی از آنها گرفته می شد و تجارت نیز از رونق افتاد.
تمام سلاطین مملوک، مرد مبارزه و جنگ بودند و از نظامیان درجه اول شمرده می شدند. از این رو این سلاطین، قهرمانان جنگهای عین جالوت و حمص و شقحب بودند و قبرس را فتح کردند ولی همین ممالیک وقتی که وظیفه خودشان در دفاع از اسلام را فراموش کردند و به کسانی تبدیل شدند که به زور از مردم مالیاتهای سنگین می گرفتند و بر بندگان خدا ظلم و ستم روا می داشتند از حافظه تاریخ خط خوردند و دولت آنها برافتاد.
(برای مطالعه بیشتر می توانید به: التاریخ الاسلامی ، تاریخ الدوله العثمانیه، اسباب سقوط الدوله، بدائع الزهور مراجعه کنید.)
مترجم: ابویحیی