روح القدس چیست و کیست؟

الحمدلله،

در مواضع زیادی در انجیل و نیز در قرآن کریم، «روح» گاهی مقید به قید «القدس» ذکر شده است و گاهی مطلق ذکر شده است. چنانچه الله تعالی میفرماید: « وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ »(البقره: ۸۷). پس مطلب از روح القدس دراین مواضع چه میباشد؟ آیا در همۀ این مواضع مراد همان فرشته ای موظف به وحی است؟

امام ابن تیمیه / دراین مورد میفرماید: «گاهی مراد از روح القدس، همان فرشته ای گرامی جبرئیل علیه السلام، و گاهی بمعنای وحی، و رهنمائی و تأیید میباشد که خداوند به توسط فرشته و یا بدون آنها می‌فرستد، و گاهی این دو معنا باهم متلازم میباشد. به این معنا که نزول وحی و فرشته باهم متلازم میباشد، و همچنان تأیید خداوند به بندگانش گاهی به توسط فرشته وگاهی توسط هدایت از جانب او تعالی صورت میگیرد»( الجواب الصحیح : ۲/۹۷- ۹۸)

به هر حال مقصود ابن تیمیه / اینست که تفسیر «روح القدس» به حیات خداوند، چنانکه مسیحیان می کنند، باطل است. زیرا از کلام پیامبران متقدم و متأخر دانسته می شود که مراد از روح القدس، امری است که الله تعالی بر پیامبران و بندگان صالحش فرو می‌آورد که نزول آن گاهی همراه با فرشته  و گاهی با نصر و تأیید از جانب او تعالی میباشد. و به فرض ثبوت کلام منسوب به عیسی علیه السلام «پس بروید و همۀ ملتها را شاگرد من سازید، و آنها را به نام پدر و پسر و روح القدس غوطه کنید»، تفسیر درست آن چینن است که: مردمان را امر کنید تا به الله و پیامبر فرستادۀ او، و به فرشته ای که توسط او بر پیامبر خود، وحی فرستاده است، ایمان بیاورید، به این اساس کلام مذکور عیسی علیه السلام، در حقیقت تأکید برضرورت ایمان به الله تعالی، به فرشتگان، کتابهای آسمانی و به پیامبران میباشد. و این امر حق است که عقل سالم و نقل صحیح بر صحت آن دلالت دارد.

و طوریکه مسیحیان عقیده دارند، اگر ما روح القدس را کاندید مقام الوهیت بدانیم، دراین صورت بر مسیحیان لازم است که از دو امر، یکی را انتخاب کنند: و آن اینکه یا الوهیت روح القدس پذیرفته اناجیل را تکذیب کنند. چون در انجیل طوریکه ما قبلا ذکر نمودیم مذکور است که مریم از روح القدس حامله شد، و روح القدس را «لوقا» در انجیل اش به جبرئیل علیه السلام فرشته ای وحی تفسیر کرده است، و یا اینکه به آنچه در انجیل مذکور است ایمان آورده و الوهیت روح القدس را نفی کنند. در این صورت، تفسیر نماینده اسقف روم، روح القدس به روح الله، و حیات الله، باطل میشود. چون مسلم است که روح القدس یعنی جبرئیل و سایر فرشتگان از جملۀ مخلوقات خدا هستند، در حالیکه صفت حیات الهی و سایر صفات خداوند مخلوق نیست.

در نهایت باید گفت که: این عبارت برخی اناجیل است که: «مردم را بنام پدر و پسر و روح القدس غوطه کنید» و از همین عبارت مجمل و مبهم، کشیشان نصرانی با تأثر از فلسفه های وثنی پیشین در پی اثبات تثلیث شدند.

برای معلومات بیشتر به فتوای شماره (۴۸۷) رجوع فرمایید.

والله اعلم