نام وی امام ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل شیبانی مروزی و سپس بغدادی است.
در سال ۱۶۴هـ ق در شهر مرو به دنیا آمد و درحالیکه کودکی شیرخواره بود به بغداد انتقال یافت. برخی نیز می گویند: در بغداد متولد شده است. امام احمد در کودکی از نعمت پدر بی بهره بوده و شهرها و جاده های بسیاری را در طلب حدیث پیموده است. از اساتید زمان خویش در حجاز، عراق، شام و یمن استماع حدیث نمود و توجه بسیاری به سنت و فقه داشت تا آنکه به یکی از اشاتید اهل حدیث و امام و فقیه آن تبدیل گشت.
علمای هم عصر وی و علمای پس از او نیز او را ستوده اند، امام شافعی می فرماید: از عراق بیرون آمدم و کسی را بهتر، داناتر، پارساتر و خداترس تر از احمد بن حنبل نیافتم. اسحاق بن راهویه می گوید: احمد حجت بین خداوند و بندگانش بر روی زمین است. ابن مدینی نیز می گوید: خداوند این دین را بواسطه ی ابوبکر صدیق -رضی الله عنه- در روز “رده” یاری رساند و بواسطه ی احمد بن حنبل رحمه الله در روزگار رنج و دشواری آن را کمک نمود. ذهبی می گوید: امامت در فقه، حدیث، اخلاص و پارسایی بدو پایان پذیرد. همگی علما بر اینکه وی امامی قابل استناد و حجت بوده اند اتفاق نظر دارند.
ایشان در سال ۲۴۱هـ در شهر بغداد و در سن هفتاد و هفت سالگی دار فانی را وداع گفت.
ایشان نیز از پی خود علم و دانش بسیار و راه و منهجی محکم را برای امت اسلام به یادگار گذاشتند. (رحمه الله، وجزاه عن المسلمین خیرًا)