توحید در لغت: مصدر «وحد، یوحد، توحیدا» میباشد؛ وقتی که چیزی را یکتا قرار دهی.
توحید در شرع: همان یگانه قرار دادن الله در ذات و ربوبیتش و الوهیت و اسماء و صفاتش است.
شرح تعریف:
توحید ذات
یگانه نمودن الله در ذاتش: و آن هم با اعتقاد به یگانگی و یکتا بودن ذات او و تقدیس و پاک خواندنش از پدر و فرزند و همسر و شبیه است.
الله تعالی میفرماید:
﴿لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَهٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا ۚ فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ﴾ [الأنبیاء: ۲۲]
«اگر در آن (آسمان و زمین) معبودانی (برحق) جز الله وجود داشت، فاسد میشدند، پس پاک و منزه است پروردگار عرش از آنچه وصف مینمایند».
و میفرماید:
﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أحدٌ ۱ اللَّهُ الصَّمَدُ ۲ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ۳ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ۴﴾ [الإخلاص: ۱-۴]
«(ای پیامبر) بگو: او خدای یکتا و یگانه است، خدا بینیاز است (و همه نیازمند او هستند)؛ نه (فرزندی) زاده و نه زاده شده است؛ و هیچ کس همانند و همتای او نبوده ونیست».
و میفرماید:
﴿وَأَنَّهُ تَعَالَىٰ جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَهً وَلَا وَلَدًا﴾ [الجن: ۳]
«و اینکه شأن و عظمت پروردگارمان بلند است، نه همسری گرفته و نه فرزندی».