میمونه دختر حارث رضی الله عنها

میمونه دختر حارث رضی الله عنها [۱]

((چهار خواهر با ایمان! میمونه، ام فضل، اسماء وسلمی))

(پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم)

خواهران مؤمن

لبابه ام فضل، همسر عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر صلی الله علیه وسلم و سلمی همسر حمزه، شیر مرد اسلام وشهید جنگ احد وعموی پیامبر صلی الله علیه وسلم، اسماء همسر جعفر بن ابی طالب عموزاده پیامبر صلی الله علیه وسلم، بره ام المؤمنین میمونه که ابتدا با ابی رهم بن عبدالعزی قریشی عامر ازدواج نمود وبعد به شرف همسری پیامبر صلی الله علیه وسلم نایل آمد، چهار زنی هستند که پیامبر صلی الله علیه وسلم آنها را چهار خواهر با ایمان معرفی نموده است. این چهار زن اسلام آورده بودند.

ام فضل اسلام آورد، او اولین زن مسلمان بعد از خدیجه به شمار می رود وخواهرش اسماء نیز اسلام آورد او همسر جعفر ابن ابی طالب بود که از اولین مهاجرین با همسرش به حبشه بود.

سلمی نیز همراه شوهرش حمزه اسلام را پذیرفت.

ام المؤمنین میمونه دختر حارث که شوهرش ابی رهم بن عبدالعزی فوت کرده بود بیوه بود، اما هنوز بیست وشش سال بیشتر نداشت. مادر، این چهار دختر عوف زهیری بود که همه مردم او را بهترین پیرزن مکه می دانستند، او زنی بود که بهترین دامادها را داشت، دامادهایش عباس بن عبدالمطلب وجعفربن ابی طالب وحمزه بن عبدالمطلب -رضی الله عنهم- وپیامبر خدا هستند.

اسماء بنت عمیس، و سلمی بنت عمیس دیگر دختران هند هستند که پدرشان حارث نیست. بنابر این آنها خواهران مادری میمونه وخواهرانش هستند.

ازدواجی مبارک

درسال هفتم هجری هنگامی که پیامبر صلی الله علیه وسلم برای ادای عمره به مکه آمد میمونه از آمدن پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر شد او برای ایمان آوردن و پذیرفتن اسلام عجله داشت، او رازی را در قلبش پنهان داشت که آن را با هیچ کس جز خواهرش ام فضل همسر عباس که از همه مردم به او نزدیک بود در میان نگذاشت. آیا می دانید آن راز چه بود؟ بره (میمونه) آرزو داشت ودلش می خواست که همسر پیامبر صلی الله علیه وسلم شود تا از نزدیک عظمت اسلام را مشاهده کند و با زندگی این مجاهد بزرگ شریک باشد. میمونه راز دلش را با ام فضل در میان گذاشت وام فضل با مهربانی به سخنان خواهرش گوش داد، وطبیعی بود که او راز خواهرش را با شوهرش عباس[۲] در میان بگذارد.

همچنان که میمونه راز را به ام فضل گفت انجام کار را نیز به عهده او گذاشت. عباس نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم رفت ودر مورد بره که مسلمان و مؤمن بود سخن گفت ونیز به پیامبر صلی الله علیه وسلم گفت: بره شوهرش ابورهم بن عبدالعزی فوت کرده است آیا می خواهی با او ازدواج کنی؟ رسول اکرم صلی الله علیه وسلم پسندید وپسر عمویش جعفر بن ابی طالب را برای خواستگاری نزد میمونه فرستاد، هنگامی که جعفر آمد میمونه سوار بر شتر بود وجعفر از او برای پیامبر صلی الله علیه وسلم خواستگاری کرد. میمونه گفت: ((شتر و آنچه بر اوست از آنِ خدا وپیامبرش است)).

مردم در مکه زمزمه کردند که میمونه نتوانست انتظار بکشد بنابراین خودش را به خدا وپیامبرش صلی الله علیه وسلم هبه کرد[۳].

پیامبر صلی الله علیه وسلم اسم او را که بره [۴] بود عوض کرد ومیمونه گذاشت.

میمونه به خواسته وجود خود وعاطفه زنانه اش اجابت کرد این خواسته پیام آور ایمان ومحبت به اسلام وپیامبر بود، بنابر این خداوند در پی زمزمه مردم در قرآن آیه نازل کرد:

﴿یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَحْلَلْنَا لَکَ أَزْوَاجَکَ اللَّاتِی آتَیْتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَکَتْ یَمِینُکَ مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَیْکَ وَبَنَاتِ عَمِّکَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِکَ وَبَنَاتِ خَالِکَ وَبَنَاتِ خَالاتِکَ اللَّاتِی هَاجَرْنَ مَعَکَ﴾ (الأحزاب: ۵۰).

((ای پیامبر! همانا ما حلال کردیم برای تو همسرانی را که مهریه آنان را داده باشی وهمچنین حلال هستند برای تو کنیزانی که در ملک تو هستند. از آنانی که خداوند در اختیار تو قرارداده است وهمچنین دختر عموها ودختر عمه ها ودختر دایی ها ودختر خاله های تو که همراه با تو هجرت کرده اند)).

سپس میمونه را با این آیه تحصیل داد:

﴿وَامْرَأَهً مُؤْمِنَهً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِیِّ إِنْ أَرَادَ النَّبِیُّ أَنْ یَسْتَنْکِحَهَا خَالِصَهً لَکَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَیْهِمْ فِی أَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ لِکَیْلا یَکُونَ عَلَیْکَ حَرَجٌ وَکَانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً﴾ (الأحزاب: ۵۰).

((وزن با ایمانی که خودش را برای پیامبر هبه کند، اگر پیامبر قصد نکاح او را داشته باشد، این ویژه تو است نه برای سایر مؤمنان، همانا می دانیم آنچه را که بر شوهران در حق همسران شان و آنچه که آنان مالک آنها هستند معین کرده ایم تا برای شما مضایقه نباشد و خداوند بخشنده ومهربان است)).

در عمره قضا پیامبر صلی الله علیه وسلم سه روز در مکه اقامت کرد در صبح روز چهارم، حویطب بن عبدالعزی که بعدها مسلمان شد وهمراه با گروهی از مشرکین نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم آمد وگفت: مدت مقرر تمام شده است از اینجا برو، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: اگر مرا بگذارید که در میانتان عروسی کنم، وغذایی درست کنم واز شما نیز برای صرف غذا دعوت بعمل آورم چطور است؟ آنها با تندی گفتند: ما به غذای تو احتیاجی نداریم هرچه زودتر اینجا را ترک کن.

پیامبر صلی الله علیه وسلم در منطقه ای بنام سرف که به مسافت ده روز از مکه فاصله داشت رحل اقامت افکند ومیمونه دختر حارث به او پیوست، و پیامبر صلی الله علیه وسلم بعد از اینکه عمره را انجام داده بود با میمونه عروسی کرد، میمونه می گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم با من در سرف ازدواج کرد که ما هر دو از احرام عمره بیرون آمده بودیم[۵].

میمونه آخرین زنی بود که پیامبر صلی الله علیه وسلم با او ازدواج نمود[۶].

میمونه به خانه پیامبر صلی الله علیه وسلم پیوست، و به کثرت در مسجد النبی نماز می خواند، هنگامی که بیماری پیامبر صلی الله علیه وسلم شدت گرفت در خانه میمونه تشریف داشت و از آن جا به خانه عایشه منتقل گردید.

عایشه در این مورد می گوید: بیماری پیامبر صلی الله علیه وسلم در خانه میمونه آغاز شد، ایشان از همسرانش اجازه خواست تا در خانه من تیمار داری شود، همسرانش نیز موافقت کردند[۷].

میمونه زنی صادق و با ایمان بود در یکی از روزها کسی از خویشاوندانش نزد او آمد، بوی شراب به مشام میمونه رسید، خشمگین شد وفرمود: سوگند به خدا اگر نروی تا حد بر تو اجرا شود، دو باره حق نداری نزد من بیایی، سرانجام او نیز چنین کرد[۸].

وفات

میمونه در ایام خلافت خلفاء مورد احترام آنها بود وزندگی او تا خلافت امیر معاویه ادامه پیداکرد ودر سال ۵۱ هجری درگذشت.

ام المؤمنین میمونه در سرف در جایی که زندگی زناشویی را با پیامبر صلی الله علیه وسلم آغاز کرده بود به خاک سپرده شد.

عبدالله بن عباس در تشییع جنازه اش شرکت کرد وبر او نماز خواند وبه کمک او ویزید بن اصم وعبدالله بن شداد خواهرزادگان میمونه در قبر گذاشته شد.

رحمت خدا بر ام المؤمنین میمونه باد.

——————————————————————————–

[۱] مهم ترین مراجع در نوشتن حالات میمونه عبارتند از: طبقات ابن سعد ج ۸ ص ۱۳۲ – سیر أعلام النبلاء ج ۲ ص ۲۳۸ – ترجمه ش ۲۷ – أسد الغابه ج ۶ ص ۲۷۴ – ترجمه ۹۷ ۷۲ – المغازی زهری ص ۱۳۰ – صحیح مسلم – ازدواج النبی صلى الله علیه وسلم– الاستیعاب ج ۴ ص ۳۹۱، ۳۹۵ – الإصابه ۴/۳۹۷، ۳۹۹ – الکامل ابن الاثیر ۲/۲۲۷، ۳۰۹، ۳۱۷٫

[۲] تاریخ الطبری ج ۲ ص ۱۴۳٫ ۲۱۴، ۲۳۰ ودیگر کتابهای حدیث وتفسیر و سیرت

[۳] ازدواج النبی، صالحی ص ۲۰۰ چاپ دار ابن کثیر –دمشق – ملاحظه کنید.

[۴] میمونه از یمن به معنی برکت است ومیمونه یعنی مبارک ومیمونه یعنی زن مبارک.

[۵] صحیح مسلم ش ۱۴۱۱٫

[۶] طبقات ابن سعد ج ۸ ص ۱۳۲٫

[۷] المغازی، زهری ص ۱۳۰٫

[۸] طبقات ابن سعد ج ۸ ص ۱۳۹٫