الله متعال و رسولش صلی الله علیه وسلم برای امت اسلامی تحیت و سلامی خاص خود را تشریع نموده اند تا به وسیله آن از سایر ملت ها متمایز باشیم
و آن هم : سلام علیکم – ورحمه الله وبرکاته – می باشد
از فضیلت های سلام کردن می توان به امور ذیل اشاره نمود :
الف : از با فضیلت ترین امور در اسلام است.
از پیامبر صلی الله علیه وسلم در مورد بهترین امور در اسلام سوال شد ایشان فرمودند :
“تُطْعِمُ الطَّعامَ وَتَقْرَأُ السَّلامَ عَلى مَنْ عَرَفْتَ وَمَنْ لَمْ تَعْرِفْ” [ متفق علیه ]
ترجمه : “طعام دادن به دیگران و سلام کردن بر هر کسی ، خواه او را بشناسی و یا نشناسی.”
ب : از اسباب نشر دوستی و محبت در میان مردم است. # پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند :
” لا تَدْخُلُوا الجَنَّهَ حَتَّى تُؤْمِنُوا، وَلا تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا، أَوَلا أَدُلُّکُمْ عَلَى شَیءٍ إِذَا فَعَلْتُمُوه تَحَابَبْتُمْ؟ أَفْشُوا السَّلامَ بینَکم” [ روایت مسلم ]
ترجمه : “تا مومن نباشید وارد #بهشت نمی شوید،و مومن نمی شوید مگر اینکه همدیگر را دوست بدارید،آیا شما را به چیزی رهنمون نکنم که اگر آن را انجام بدهید همدیگر را دوست خواهید داشت؟ #سلام را در بین خود آشکار کنید و نشر دهید.”
حکم سلام نمودن و جواب آن :
امام نووی رحمه الله می فرماید : “الإبتداء بالسلام سنه ورده واجب.” [ الأذکار : ۳۱۰ ]
ترجمه : “ابتدا سلام نمودن سنت و جواب آن واجب است.”
چگونگی سلام دادن و جواب آن :
الله متعال می فرمایند : «وَإِذَا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ حَسِیبًا» [ النساء : ۸۶ ]
ترجمه : «و چون به شما تحیت ( و سلامی ) دادند، پس پاسخی بهتر و یا همانند آن را بدهید، #الله بر همه چیز حسابرس است.»
امام ابن کثیر رحمه الله در تفسیر این آیه می فرماید : “فالزیاده مندوبه، والمماثله مفروضه.” [ تفسیر ابن کثیر : ۳۲۵/۲ ]
ترجمه : “افزون بر سلام – یعنی : وعلیکم السلام ورحمه الله وبرکاته – جواب دادن مندوب است و همانند خود سلام جواب دادن – یعنی : وعلیکم السلام فرض است.”
نکتــه :
شیخ ابن عثیمین رحمه الله می فرماید:
“إنه من السنه إذا نقل السلام من شخص إلى شخص أن یقول: علیه السلام وإن قال :علیک وعلیه السلام أو علیه وعلیک السلام فحسن … لأن النبی صلى الله علیه وسلم بلغ عائشه أن جبریل یقرأ علیها السلام فقالت علیه السلام.” [شرح ریاض الصالحین : ۴۰۱/۴ ]
ترجمه: “سنت این است که اگر شخصی سلام دیگری را به دیگری رساند گفته شود: – علیه السلام – واگر هم گفته شود: وعلیه السلام یا علیه وعلیک السلام – نیکوست .
چرا که پیامبر صلى الله علیه وسلم به عایشه فرمود: جبریل بر تو سلام نموده،عایشه نیز فرمود: علیه السلام.”
استحباب سلام گفتن به هنگام برخواستن از مجلس و ترک همنشینان :
ابو هریره رضی الله عنه فرمود:رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: “إذَا انْتَهَى أحَدُکُم إِلَى المَجْلسِ فَلْیُسَلِّمْ، فَإذَا أرَادَ أنْ یَقُومَ فَلْیُسَلِّمْ، فَلیسْت الأُولى بأَحَقِّ مِنَ الآخِرَه ”
ترجمه : “هرگاه یکى از شما وارد مجلسى شد،باید #سلام کند و هرگاه خواست برخیزد،نیز باید سلام کند،زیرا سلام اولى از دومى سزاوارتر نیست.”
️️ ابو داود و ترمذی این حدیث را روایت کرده اند و ترمذی در مورد آن گفته است:حدیثی حسن است. [ ریاض الصالحین- باب ۱۳۹- ]
نکتــــــــــــه :
آیا جایز است به جای سلام علیکم بگوییم : سلام ؟
شیخ عبدالعزیز بن باز رحمه الله می فرماید : “ویکون السلام بلفظ التعریف: السلام علیکم، أو السلام علیک، ویجوز أن یکون بلفظ سلام علیک، وإن اقتصر على قوله: السلام، فلا بأس، فإن إبراهیم علیه الصلاه والسلام لما رد السلام على الملائکه حین قالوا: سلاما، قال: سلام أی علیکم سلام، وکذلک الابتداء یقول المسلم: سلام یعنی سلام علیکم، أو السلام، یعنی السلام علیکم، ولا بأس فی هذا.” [ فتاوى نور على الدرب ]
ترجمه : “سلام با لفظ معرفه یعنی السلام علیکم یا السلام علیک می باشد و همچنین با لفظ سلام علیک نیز جایز است،و اگر بر لفظ سلام نیز اکتفا شود،هیچ اشکالی ندارد،چرا که ابراهیم زمانی که فرشتگان به او گفتند : [ سلاما ] با لفظ : [سلام] جوابشان را داد … گفت : سلام که یعنی : علیکم سلام
و اگر مسلمان ابتداء بگویید سلام،یعنی سلام علیکم یا بگویید : السلام یعنی السلام علیکم،و در این مورد هیچ اشکالی ندارد.