از ابومالک اشعری رضی الله عنه روایت است که پیغمبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
«وَالصَّبْرُ ضِیَاءٌ»[صحیح مسلم: ۲۲۳]
«صبر نوری درخشنده است».
از ابوسعید خدری رضی الله عنه روایت است که پیغمبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
«وَمَنْ یَتَصَبَّرْ یُصَبِّرْهُ اللَّهُ وَمَا أُعْطِیَ أَحَدٌ عَطَاءً خَیْرًا وَأَوْسَعَ مِنَ الصَّبْرِ»[صحیح بخاری: ۱۴۶۹] و [صحیح مسلم: ۱۰۵۳]
«و هرکس صبر را پیشه سازد، الله متعال به او صبر نصیب خواهد کرد. و به هیچکس، نعمتی بهتر و فراختر از صبر عنایت نشده است».
از ابن مسعود رضی الله عنه روایت است که پیغمبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
«مَا مِنْ مُسْلِمٍ یُصِیبُهُ أَذًى شَوْکَهٌ فَمَا فَوْقَهَا إِلَّا کَفَّرَ اللَّهُ بِهَا سَیِّئَاتِهِ حُطَّتْ عَنْهُ ذُنُوبهُ کَمَا تَحُطُّ الشَّجَرَهُ وَرَقَهَا»[صحیح بخاری: ۵۶۴۸ و ۵۶۶۰ و ۵۶۶۷] و [صحیح مسلم: ۲۵۷۱]
«هیچ مسلمانی نیست که اذیتی به وی برسد؛ خاری باشد و یا بالاتر از آن، مگر اینکه الله متعال در برابر آن گناهانش را بخشیده و کم میکند، مثل درختی که برگهایش میریزد».
و از ابن مسعود رضی الله عنه نقل شده است که می گوید:
«الصَّبْرُ نِصْفُ الإِیمَانِ، وَالْیَقِینُ الإِیمَانُ کُلُّهُ»[الزهد وکیع: ۲۰۳]
«صبر نصف ایمان و یقین همۀ ایمان است» [به روایت وکیع در الزهد موقوف با سند صحیح، و مرفوع با سند ضعیف نیز روایت شده است].
و عبدالرزاق رحمه الله در مصنف خویش و امام بیهقی رحمه الله در شعب الایمان از علی بن ابی طالب رضی الله عنه روایت کردهاند که فرمود:
«خَمْسٌ احْفَظُوهُنَّ، لَوْ رَکِبْتُمُ الإِبِلَ لأَنْضَیْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلَ أَنْ تُدْرِکُوهُنَّ: لا یَخَافُ عَبْدٌ إِلا ذَنْبَهُ، وَلا یَرْجُو إِلا رَبَّهُ، وَلا یَسْتَحِی جَاهِلٌ أَنْ یَسْأَلَ، وَلا یَسْتَحِی عَالِمٌ إِنْ لَمْ یَعْلَمْ أَنْ یَقُولَ: اللَّهُ أَعْلَمُ، وَالصَّبْرُ مِنَ الإِیمَانِ بِمَنْزِلَهِ الرَّأْسِ مِنَ الْـجَسَدِ، وَلا خَیْرَ فِی جَسَدٍ لا رَأْسَ لَهُ، وَلا إِیمَانَ لِمَنْ لا صَبْرَ لَهُ»[شعب الإیمان: ۹۲۶۷].
«پنج چیز را حفظ کنید، اگر به خاطر به دستآوردن آن شترها را سوار شوید شتران را خسته خواهید کرد پیش از آنکه آن را دریابید:
۱⃣ بنده جز از گناه خویش نهراسد،
۲⃣ و جز به پروردگارش امیدوار نباشد،
۳⃣ و انسانی که چیزی را نمیداند از سوالکردن حیا نکند،
۴⃣ و عالم وقتی چیزی را ندانست از گفتن الله اعلم (الله عالمتر است) حیا نکند،
۵⃣ و صبر نسبت به ایمان به منزله سر در تن است، و بدنی که سر ندارد خیری در آن نیست و میگندد، و کسى که صبر ندارد ایمان ندارد.
امامت و پیشوایی دینی با بردباری ویقین قطعی به دست میآید، الله متعال میفرماید:
﴿وَجَعَلۡنَا مِنۡهُمۡ أَئِمَّهٗ یَهۡدُونَ بِأَمۡرِنَا لَمَّا صَبَرُواْۖ وَکَانُواْ بَِٔایَٰتِنَا یُوقِنُونَ٢۴﴾ [السجده: ۲۴].
«و از آنان پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت میکردند، چون شکیبایی ورزیدند، و به آیات ما یقین داشتند».